เวที .. แลกเปลี่ยนเรียนรู้เชิงปฎิบัติการ ชุมชนเดินทางปลอดภัย .. เกริ่นนำ .. นำเสนอ .. บทเรียนดี ๆ จากพื้นที่ต้นแบบ ปทุมวิลเลจ .. ชุมชนปลอดภัย แบบมีส่วนร่วม อบต.แพง ร่วมใจ ..สร้างถนนปลอดภัยแก้ไขจุดเสี่ยง ชุมชนปลอดภัย .. วังทรายพูน จ.พิจิตร แลกเปลี่ยนเรียนรู้ .. จากผู้ร่วมประชุม ศูนย์วิชาการเพื่อ ความปลอดภัยทางถนน ศวปถ.

โจ๋ไทย .. ตายเพราะเหล้า – มอเตอร์ไซด์สูงสุด .. วัยรุ่นไทย .. อายุต่ำกว่า 15 ปี ที่บาดเจ็บเข้ารักษาตัวที่โรงพยาบาล 29 แห่ง พบว่า 1/3 มาจากอุบัติเหตุจราจร (บาดเจ็บ 9,840 ราย เสียชีวิต 334 ราย) พาหนะต้นเหตุ คือ รถมอเตอร์ไซด์ (70% ) ผู้บาดเจ็บ 97% พบว่าดื่มสุรา และ 95% ไม่สวมหมวกกันน๊อค ส่วนใหญ่เกิดในช่วงเวลา 16.00 – 24.00 น. ในวันเสาร์ - อาทิตย์ สร้างถนนขึ้นมาเยอะแยะ แต่ไม่ได้สร้างจิตสำนึกขึ้นมาด้วย .. สุดท้ายก็มาตายบนถนน ที่ช่วยกันสร้างขึ้นมา นายก อบต. ต.ตลาด อ.เมือง นครราชสีมา

บังคับใช้กฎหมายอย่างต่อเนื่อง ระดับปัญหา-สาเหตุ อุบัติเหตุจราจร .. ปัจเจก ตาย 35 คน/วัน เข้า รพ. 2,700 คน/วัน พิการสะสม 100,000 คน ความสูญเสีย 2 แสนล้าน/ปี ปัจจัยเสี่ยง โครงสร้าง รถ ถนน สภาพชำรุด ขาดป้ายเตือน สภาพไม่พร้อม ดัดแปลง คน พฤติกรรม .. ขับเร็ว ดื่มสุรา ง่วง วัฒนธรรม ราก ปัญหา สิ่งแวดล้อม .. ออกแบบไม่เหมาะ ขาดระบบตรวจสอบ ความรู้ ความเชื่อ ค่านิยม การกวดขัน บังคับใช้กฎหมายอย่างต่อเนื่อง

สังคมไทย .. ในสายตาฝรั่ง

ประเพณี .. วิถีชีวิต แบบไทย ๆ

เป็นสิ่งปกติ ของสังคมไทย ความเร็ว .. ความเร่งรีบ .. เป็นสิ่งปกติ ของสังคมไทย

ข้ามถนนเมืองไทย .. ไม่ง่าย อย่างที่คิด

ช่วยกัน .. ถอดบทเรียน อะไรคือ .. ความสำเร็จ – ความภูมิใจ อะไรคือ .. เงื่อนไข – ปัจจัยสำคัญที่นำไปสู่ความสำเร็จ (เบื้องหลัง / เคล็ด ลับความสำเร็จ) ชุมชน .. วิเคราะห์ – สร้างความเข้าใจปัญหาได้อย่างไร ชุมชน .. ระดมการมีส่วนร่วมอย่างไร ชุมชน .. มีวิธีสร้างการเรียนรู้ให้กับผู้เกี่ยวข้องได้อย่างไร ชุมชน .. มองหาทางออกของตัวเองได้อย่างไร อะไรคือ .. สิ่งที่ท่านเรียนรู้ (ปิ๊ง) และนำกลับไปใช้

สำหรับทิศทางการดำเนินงานของ อปท. สรุป .. ข้อเสนอแนะ สำหรับทิศทางการดำเนินงานของ อปท. ในการป้องกันแก้ไขปัญหาอุบัติเหตุจราจร

บทบาท อปท. ในการป้องกัน และแก้ไขปัญหาอุบัติเหตุจราจร 1 5 ท้องถิ่น-ชุมชนมีแผนปฏิบัติการเพื่อปลูกจิตสำนึกให้เยาวชนตระหนักในเรื่องความปลอดภัย ส่งเสริมวินัยจราจร พร้อมทั้งจัดให้มีการบรรจุเรื่องความปลอดภัยในการใช้รถใช้ถนน เป็นหลักสูตรท้องถิ่นในสถานศึกษา ส่งเสริมและพัฒนาศักยภาพท้องถิ่นมีบทบาทในการสนับสนุนการให้บริการฉุกเฉิน (Emergency Medical Service : EMS) เพื่อให้ประชาชนสามารถเข้าถึงบริการตามมาตรฐานขั้นพื้นฐาน 4 รัฐบาลและท้องถิ่นต้องร่วมกันส่งเสริมสนับสนุนระบบขนส่งสาธารณะ เพื่อเป็นทางเลือกทดแทนการใช้รถจักรยานยนต์และรถยนต์ส่วนตัวโดยไม่จำเป็น โดยคำนึงถึงบริการที่ครอบคลุมและเชื่อมโยงทั่วทุกภูมิภาค ประชาชนสามารถเข้าถึงและใช้บริการได้โดยสะดวก ปลอดภัย และให้ความสำคัญกับคุณภาพชีวิตของประชาชนมากกว่าความคุ้มทุนทางเศรษฐกิจเท่านั้น 7 ข้อเสนอ.. บทบาท อปท. ในการป้องกัน และแก้ไขปัญหาอุบัติเหตุจราจร ท้องถิ่น ชุมชน ถนนปลอดภัย ร่วมใจลดอุบัติเหตุ 3 มีการพัฒนามาตรฐานการป้องกันอุบัติภัยทางถนนและระบบจูงใจให้แต่ละท้องถิ่นนำไปดำเนินการ โดยเน้นการมีส่วนร่วมกับภาคีเครือข่าย ในการสำรวจและแก้ไขจุดเสี่ยง พฤติกรรมเสี่ยงต่างๆ จัดทำระบบข้อมูลการเกิดอุบัติเหตุจราจรในพื้นที่ และมีการตรวจสอบความปลอดภัยบนท้องถนนอย่างต่อเนื่อง 6 สนับสนุนบุคลากรท้องถิ่นให้มีสมรรถนะในการป้องกันและแก้ไขปัญหาได้อย่างมีประสิทธิภาพ 7 2 มีกลไกประสานงานความปลอดภัยทางถนนขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นเพื่อประสานและเชื่อมโยงการทำงานของทุกหน่วยที่เกี่ยวข้อง และดำเนินการแก้ไขปัญหาอย่างจริงจังและต่อเนื่อง อปท. ทล. ทช. ควรดำเนินการส่งเสริมกระบวนการออกแบบถนนที่คำนึงถึงวิถีชีวิต และประโยชน์ของชุมชนสองข้างทาง พร้อมทั้งนำหลักวิชา การจัดการเพื่อความปลอดภัยในการใช้รถใช้ถนน ( Road Safety Audit ) มาเป็นเครื่องมือในการยกระดับมาตรฐานความปลอดภัย ข้อเสนอ จาก .. เวทีสัมมนาอุบัติเหตุแห่งชาติ ครั้งที่ 8 และ เวที ศปถ.

หัวใจสำคัญ อยู่ที่ปรับเปลี่ยน แนวคิด .. คนทำงาน แยกส่วน ต่างคนต่างทำ  บูรณาการ - ภาพรวม ติดกรอบ สูตรสำเร็จ  เรียนรู้ ปรับวิธี ตามบริบท แก้ปลายเหตุ (รณรงค์)  แก้ที่รากปัญหา รองบส่วนกลาง  หาแนวร่วม เจ้าภาพใหม่ๆ ทำเป็นช่วง ๆ  ทำต่อเนื่อง เกาะติด

บทเรียน .. การขับเคลื่อนในระดับพื้นที่ A สสส กลุ่ม เป้าหมาย แกนนำ ในระดับพื้นที่ B งบอื่น ๆ กองทุนเลขสวย ท้องถิ่น สปสช. ฯลฯ ภาครัฐ ภาคสังคม / ปชช. ภาคธุรกิจ ท้องถิ่น ภาคีใน ระดับพื้นที่

ทำไม .. ผู้ใหญ่จึงคิดแต่จะสร้างกฎเกณฑ์ ข้อบังคับ ? สิ่งที่ผู้ใหญ่ .. มักจะทำ กับ สิ่งที่ควรทำ สิ่งที่ผู้ใหญ่มักจะทำ คือ การควบคุม (control) ? ผ่านการออกกฎเกณฑ์ และ ข้อบังคับต่างๆ สิ่งที่ผู้ใหญ่ควรจะทำ ? การสร้างค่านิยมที่ดีของชุมชน ปลูกฝังคุณค่า ค่านิยมให้เยาวชน เช่น เป็นแบบอย่าง ส่งเสริมเรื่องดีๆ ทำไม .. ผู้ใหญ่จึงคิดแต่จะสร้างกฎเกณฑ์ ข้อบังคับ ?

สภาวะ .. ที่สร้างการเรียนรู้ Defense mode สภาวะปิดกั้น อยู่ในสภาวะเปิดใจ/พร้อม รู้สึกสนุก บรรยากาศสบายๆ สัมพันธ์แนวราบ มีการกระตุ้นด้านบวก มีคนรับฟัง ในสภาวะคับขัน/ระวังตัว สมองจะหยุดการเรียนรู้ เพื่อเตรียมพร้อม เช่น สถานการณ์ฉุกเฉิน ความสัมพันธ์แนวดิ่ง บรรยากาศด้านลบ ถูกกดดัน ตำหนิ บีบคั้น Learning mode สภาวะเรียนรู้

Learning pyramid : การรับรู้ของคน 10% การอ่าน 20% การฟัง การอ่าน การฟัง รับรู้จากการฟัง เห็น พูด 30% สิ่งที่เราเห็น ดูภาพ-ภาพยนตร์ รับรู้จากการ มองเห็น 50% เห็น + ฟัง ชมสาธิต - ไปดูงาน 70% สิ่งที่เราพูด ร่วมอภิปราย + แสดงความคิดเห็น จากการมี ส่วนร่วม ได้แสดง / อยู่ในสถานการณ์จำลอง ลงมือทำจริง สรุปผล + นำเสนอผล (เล่าต่อ) 90% สิ่งที่เรา ได้ลงมือทำ

บทเรียนความสำเร็จ .. จากบทบาทผู้นำ เริ่มจากปรับเปลี่ยน .. วิธีคิด + วิธีทำงาน จาก..กรอบคิด-ทัศนะเก่า  สู่ มุมมองใหม่ๆ จาก..ต่างคนต่างทำ  สู่ แกนนำ ทีม-เครือข่าย จาก..การสั่งการ  สู่ การเรียนรู้ร่วมกัน ลุกขึ้นมา .. เป็น เจ้าภาพ ด้วยตัวเอง