บทที่ 6 การปิดบัญชี การปิดบัญชีในสมุดรายวันทั่วไป บทที่ 6 การปิดบัญชี การปิดบัญชีในสมุดรายวันทั่วไป การปิดบัญชีในบัญชีแยกประเภททั่วไป งบทดลองหลังรายการปิดบัญชี วงจรบัญชี
การปิดบัญชีในสมุดรายวันทั่วไป 1. บันทึกต้นทุนขายด้านเดบิต โดยปิดบัญชีสินค้าคงเหลือ (ต้น) บัญชีซื้อ บัญชีค่าขนส่งเข้า ทางด้านเครดิต 2. บันทึกต้นทุนขายด้านเครดิต โดยปิดบัญชีสินค้าคงเหลือ (ปลาย) บัญชีส่งคืน บัญชีส่วนลดรับ ทางด้านเดบิต 3. บันทึกบัญชีกำไรขาดทุนด้านเครดิต โดยปิดบัญชีขาย บัญชีรายได้ต่างๆ ทางด้านเดบิต 4. บันทึกบัญชีกำไรขาดทุนด้านเดบิต โดยปิดบัญชีต้นทุนขาย บัญชีรับคืน บัญชีส่วนลดจ่าย บัญชีค่าใช้จ่ายต่างๆ ที่มีอยู่ทั้งหมด ทางด้านเครดิต 5. ปิดบัญชีกำไรขาดทุน ดังนี้ 5.1 ถ้ากิจการค้ามีกำไรสุทธิ จะเดบิตบัญชีกำไรขาดทุน(ผลต่างของข้อ 3 และข้อ 4) เครดิตบัญชีกำไรสะสม(กรณีเป็นบริษัทจำกัด) 5.2 ถ้ากิจการค้ามีขาดทุนสุทธิ จะเครดิตบัญชีกำไรขาดทุน(ผลต่างของข้อ 3 และข้อ 4) เดบิตบัญชีกำไรสะสม
การปิดบัญชีในบัญชีแยกประเภททั่วไป เมื่อบันทึกรายการปิดบัญชีทั้ง 5 รายการในสมุดรายวันทั่วไป เรียบร้อยก็ผ่านรายการไปยังสมุดบัญชีแยกประเภทตามชื่อบัญชีต่างๆ รวมทั้งอ้างอิงเลขที่บัญชีด้วย ปิดบัญชีต่างๆ ในสมุดบัญชีแยกประเภททั่วไป โดยหายอดคงเหลือยกไป และยกมาในงวดบัญชีใหม่หรือปิดให้หมดไป ถ้าบัญชี นั้นไม่มียอดคงเหลือเลย
ตัวอย่างการปิดบัญชีในบัญชีแยกประเภททั่วไป บัญชีสินค้าคงเหลือ เลขที่ 14 พ.ศ.25XX รายการ หน้า บัญชี เดบิต เดือน วัน ที่ บาท ม.ค. 1 ยอดยกมา / 15000 - ธ.ค. 31 ต้นทุนสินค้าที่ขาย ร.ว.1 24000 ยอดยกไป 39000 2548
งบทดลองหลังรายการปิดบัญชี คือ หลังจากกิจการได้ปิดบัญชีรายได้ บัญชีค่าใช้จ่าย และหายอดคงเหลือ ยกไปของบัญชีสินทรัพย์ หนี้สินและส่วนของเจ้าของแล้ว การจัดทำงบทดลองหลังรายการปิดบัญชี (Trial Balance After Closing Entries) จะปรากฏเฉพาะยอดคงเหลือยกไปของบัญชีประเภทสินทรัพย์ หนี้สินและส่วนของเจ้าของเท่านั้นงบที่จัดทำขึ้นด้วยการนำยอดดุลในบัญชีแยกประเภทต่าง ๆ ไม่ว่าจะอยู่ด้านเดบิต หรือเครดิตก็ตามมาคำนวณหายอดคงเหลือทั้งสองด้าน เพื่อพิสูจน์ความถูกต้อง ในการบันทึกบัญชีตามระบบบัญชีคู่ ในวันใดวันหนึ่ง เช่น ทุกสิ้นเดือน ทุก 3 เดือน หรือเมื่อสิ้นงวดบัญชี
วงจรบัญชี วงจรบัญชี หมายถึง ขั้นตอนต่าง ๆ ที่ผู้ทำบัญชีจะต้องปฏิบัติงาน ทางด้านบัญชีของทุกงวดบัญชี โดยเริ่มจากการจดบันทึกรายการต่าง ๆ ทางด้านการเงินและจดบันทึกให้เป็นหมวดหมู่ เพื่อจัดทำรายการทางบัญชี ในรูปของงบกำไรขาดทุนและงบดุลเสนอกับบุคคลที่เกี่ยวข้องมีความสนใจ ได้ทราบข้อมูล เพื่อจะได้นำไปใช้ประโยชน์ต่อไป
ขั้นตอนต่าง ๆ ของวงจรบัญชี มีดงนี้ ขั้นตอนต่าง ๆ ของวงจรบัญชี มีดงนี้ วันเริ่มงวดบัญชีใหม่ รายการค้า การวิเคราะห์รายการค้า การบันทึกรายการค้าเกี่ยวกับสินค้าในสมุดรายวันทั่วไป การบันทึกรายการซื้อ-ส่งคืน-ขาย-รับคืนสินค้าในสมุดรายวันเฉพาะ การผ่านรายการค้าไปบัญชีแยกประเภททั่วไป การจัดทำงบทดลอง การบันทึกรายการปรับปรุงบัญชีวันสิ้นงวดบัญชี การจัดทำงบทดลองหลังการปรับปรุงบัญชี การจัดทำกระดาษทำการ 8 ช่อง การจัดทำงบกำไรขาดทุนและงบดุล การปิดบัญชีในสมุดรายวันและบัญชีแยกประเภททั่วไปเมื่อวันสิ้นงวดบัญชี