สมุดบันทึกรายการขั้นต้น บทที่ 4 สมุดบันทึกรายการขั้นต้น
ความหมายและความสำคัญของสมุดรายการขั้นต้น ความหมายของสมุดบันทึกรายการขั้นต้น ( Book of Original Entry )เพื่อให้สามารถติดตามรายการเดบิตและเครดิตของแต่ละรายการได้ และเพื่อให้มีการบันทึกบัญชีในที่เดียวกัน จึงมีการบันทึกรายการค้าใน สมุดรายวัน (Journal) จากนั้นจึงมีการโอนบัญชีเดบิตหรือเครดิตจากสมุดรายวันไปยังบัญชีแยกประเภทต่อไป ดังนั้นสมุดรายวันจึงเป็นสมุดที่ใช้บันทึกรายการขั้นต้น ก่อนที่จะบันทึกในบัญชีแยกประเภท โดยที่รายการค้าที่ใช้บันทึกในสมุดรายวันจะเรียกว่า สมุดรายการขั้นต้น ( Book of Original Entry ) ส่วนสมุดแยกประเภทเรียกว่า สมุดบันทึกรายการขั้นสุดท้าย ( Book of Final Entry )
การกำหนดประเภทของสมุดรายวัน บัญชีเงินสด บัญชีธนาคาร บัญชีรายวันซื้อ-ขาย บัญชีรายวันรับเงินและจ่ายเงิน บัญชีรายวันทั่วไป บัญชีรายวันอื่นตามความเหมาะสมเช่น สมุดรับคืนและส่งคืน ระบบใบสำคัญ
ประเภทของสมุดบันทึกรายการขั้นต้นมี 2 ประเภท 1. สมุดรายวันทั่วไป ( General Journal ) คือสมุดใช้บันทึกรายการขั้นต้นได้ทุกเรื่องในกรณีที่กิจการมีสมุดรายวันทั่วไปเพียงเล่มเดียว หรือเป็นสมุดบันทึกรายการที่ไม่สามารถบันทึกในสมุดรายวันเฉพาะเล่มอื่นได้ ในกรณีที่กิจการนั้นใช้สมุดรายวันขั้นต้นหลายเล่ม 2. สมุดรายวันเฉพาะ ( Special Journal ) คือสมุดรายวันขั้นต้นที่ใช้บันทึกรายการเฉพาะเรื่องใดเรื่องหนึ่ง ได้แก่ 2.1 สมุดรายวันซื้อ ( Purchase Journal ) 2.2 สมุดรายวันส่งคืนและจำนวนที่ได้ลด ( Purchase Returns and Allowance Journal ) 2.3 สมุดรายวันขาย ( Sales journal ) 2.4 สมุดรายวันรับคืนและจำนวนที่ลดให้ ( Sales Returns and Allowance journal ) 2.5 สมุดรายวันรับเงิน ( Cash Receipts Journal ) 2.6 สมุดรายวันจ่ายเงิน ( Cash Payments Journal )
ระบบใบสำคัญ ทะเบียนใบสำคัญรับและจ่าย ทะเบียนจ่ายเช็คและรับเช็ค ใบสำคัญรับและใบสำคัญจ่าย ใบสำคัญค้างจ่ายและค้างรับ สมุดรายวันทั่วไป