การจัดแสงสำหรับงานโทรทัศน์ ความจำเป็นในการจัดแสง เพื่อให้แสงที่พอเพียงเหมาะสม การใช้แสงเพื่อลบเงา การจัดแสงเพื่อให้ได้สีที่ถูกต้องและสวยงาม การจัดแสงเพื่อให้เกิดรูปทรงและมิติ การใช้แสงเพื่อเป็นการบอกเวลาและสถานที่ การจัดแสดงเพื่อเป็นการสร้างบรรยากาศและอารมณ์ เพื่อให้เกิดความสนใจเฉพาะจุด
การจัดแสงขั้นพื้นฐาน การจัดแสงมีหลักการพื้นฐาน เรียกว่า การจัดแสงแบบสามเหลี่ยมพื้นฐาน (Basic Triangle) หรือ การจัดแสงลักษณะ 3 จุด คือ พยายามสร้างภาพในจอโทรทัศน์ให้เกิดเป็นภาพ 3 มิติ โดยให้มีมิติที่เป็นส่วนลึกเข้าไปด้วย
หลักการพื้นฐาน แบ่งไฟเป็น 3 ประเภท คือ ไฟหลัก (Key Light) เป็นไฟที่ส่องวัตถุ เพื่อให้เห็นรูปร่าง ทิศทาง พื้นผิว รายละเอียดต่างๆ แต่ไฟหลักทำให้เกิดเงา จึงต้องอาศัยไฟอื่นๆช่วย ไฟเสริม (Fill Light) เป็นไฟที่ช่วยลดความเข้มของเงาซึ่งเกิดจากไฟหลักให้จางลง เป็นไฟที่ให้แสงกระจาย ไฟหลัง (Back Light) เป็นไฟที่ส่องตรงมาจากด้านหลังของวัตถุ เพื่อสร้างความลึก สามารถแยกฉากกับวัตถุด้านหลังได้
นอกจากนี้ยังมีไฟดวงอื่นๆ ที่ช่วยเสริมให้การถ่ายทำสมบูรณ์ Back Light Kick light Hair light Set light Cross light คน/วัตถุ Cross light Side light Fill light Key light Eye light กล้อง
Side light ไฟข้าง เป็นไฟที่ใช้ส่องด้านข้างของคน/วัตถุ เพื่อช่วยเพิ่มจุดเด่นและลดเงา ในบางครั้งเราอาจใช้ไฟด้านข้างแทนไฟเสริมก็ได้ Set light ไฟพื้นหลัง หรือไฟฉากหลัง เพื่อช่วยแยกคน/วัตถุออกจากฉากหลัง ทำให้เห็นความลึกของภาพ ปกติแล้วจะให้ไฟส่องฉากมืดกว่าผู้แสดงเพื่อให้ผู้แสดงเด่นออกมา Kick light ไฟเฉียงด้านหลัง โดยส่องกระทบทั้งไหล่และศีรษะ เพื่อแยกผู้แสดงออกจากฉากหลัง ปกติจะวางไว้ตำแหน่งตรงข้ามกับไฟหลัก แต่อยู่ต่ำกว่าไฟหลัง
Eye light ไฟติดบนหลังกล้อง ช่วยให้ตาของผู้แสดงที่มองกล้องมีประกาย และช่วยให้กล้องมองวัตถุที่อยู่ในที่มืดได้ดี Hair light ไฟส่องผม สำหรับส่องผมผู้แสดง เพื่อให้เห็นโครงร่างของศีรษะ และผู้แสดงเด่นออกมาจากฉาก Cross light เป็นไฟส่องด้านข้าง จะใช้ไฟนี้เมื่อไม่สามารถใช้ไฟหลักได้ เช่น การถ่ายทำที่ใช้ฉากหลังเป็นการฉายสไลด์ หรือภาพยนตร์บนจอโปร่งแสง
การจัดแสงในการจัดฉาก ข้อมูลที่ผู้จัดแสงควรทราบ 1. ฉากนั้นเกิดขึ้นในเวลาใด 2. บรรยากาศในฉากนั้นเป็นอย่างไร 3. การเคลื่อนไหวของผู้ปรากฏตัวในฉากนั้น มีลักษณะอย่างไร 4. ตำแหน่งของกล้อง 5. การแต่งกายของผู้แสดง
การจัดแสงสำหรับการถ่ายทำนอกสถานที่ ปกติการถ่ายทำนอกสถานที่ ถ้าเป็นเวลากลางวัน การใช้แสงจากดวงอาทิตย์เป็นสิ่งที่สะดวกที่สุด แต่ต้องเลือกเวลาให้ถูกต้อง เวลาที่เหมาะสมคือ ช่วงที่ดวงอาทิตย์ทำมุม 45 องศา ถ้าเกิดเงาที่ไม่ต้องการ ก็ใช้ไฟ Day light หรือ Reflector เข้าช่วย
ปัญหาและข้อแนะนำในการจัดแสง การถ่ายทำโดยใช้แสงอาทิตย์ เวลาที่เหมาะสมที่สุดคือ 10 น. การใช้ Reflector ต้องจับให้นิ่ง เพราะถ้าเคลื่อนไหว จะทำให้แสงบนวัตถุเคลื่อนไหว การถ่ายทำนอกสถานที่ แสงอาทิตย์จะไม่คงที่ ต้องระวังเรื่องการปรับ white balance การจัดแสงสำหรับบุคคล 2 คน อาจใช้แผ่นสำหรับลดความเข้มของแสง หรือ diffuser มาปิดเพื่อลดแสงบางส่วน
การจัดแสงสำหรับฉาก ต้องจัดแสงให้เหมือนจริงตามธรรมชาติมากที่สุด ตรวจสอบอุปกรณ์การจัดแสงทุกครั้งก่อนจัดแสง การจัดแสงไฟหลัก ถ้าบุคคลมีใบหน้าแบน ควรให้ไฟหลักอยู่สูงกว่าปกติเล็กน้อย จะช่วยให้เกิดเส้นตัดบนใบหน้าเข้มขึ้น ถ้าบุคคลนั้นหน้าผอม หน้ากระดูก ควรลดไฟหลักให้ต่ำกว่าปกติเล็กน้อย ช่างแสงและช่างฉากควรประสานงานร่วมกันก่อนการถ่ายทำ