รายละเอียดขั้นตอนพื้นฐานในการวางแผนยุทธศาสตร์ ขั้นเตรียมการ ขั้นตอนที่ 1 ขั้นตอนที่ 2 ขั้นตอนที่ 3 ขั้นตอนที่ 4 การเตรียมการ (Project Setup) การวิเคราะห์ศักยภาพ ของโรงเรียน (SWOT Analysis) การจัดทำวิสัยทัศน์ เป้าประสงค์ และประเด็นยุทธศาสตร์ (Vision, Goals and Strategic Issues) การกำหนดยุทธศาสตร์ ในการพัฒนาโรงเรียน (Strategies) การกำหนด แผนปฏิบัติการ (Action Plans) จัดตั้งคณะทำงาน รวบรวมข้อมูลเพื่อวิเคราะห์ศักยภาพของโรงเรียนในประเด็นที่เกี่ยวข้อง ปัจจัยภายใน Strength จุดแข็ง Weakness จุดอ่อน ปัจจัยภายนอก Opportunity โอกาส Threat อุปสรรค โรงเรียนต้องการเป็นอะไร มีเป้าประสงค์และเป้าหมายอย่างไร มีประเด็นทางยุทธศาสตร์ที่สำคัญอะไรที่ต้องได้รับการพัฒนา โรงเรียนต้องทำสิ่งใดบ้างเพื่อให้ผลการปฏิบัติงานบรรลุตามวิสัยทัศน์และเป้าประสงค์และเป้าหมายที่กำหนด การนำยุทธศาสตร์ไปสู่การปฏิบัติในรูปของแผนงาน/ โครงการ
การวิเคราะห์ศักยภาพเพื่อประเมินสถานภาพ การพัฒนาของโรงเรียนในปัจจุบัน (SWOT Analysis) คำจำกัดความ (Description) เป็นการประเมินสถานภาพการพัฒนาของ โรงเรียนโดยวิเคราะห์ถึงโอกาส และภาวะคุกคามหรือข้อจำกัด อันเป็นสภาวะแวดล้อมภายนอกที่มีผลต่อการพัฒนาด้านต่างๆ ของ โรงเรียน รวมทั้งการวิเคราะห์จุดอ่อน จุดแข็งอันเป็นสภาวะแวดล้อมภายใน กลุ่ม จังหวัดและจังหวัด ซึ่งทั้งหมดเป็นการประเมินสถานภาพของโรงเรียนปัจจุบัน โดยเป็นการตอบคำถามว่า “ปัจจุบันโรงเรียนมีสถานภาพการพัฒนาอยู่จุดไหน”
การวิเคราะห์ศักยภาพเพื่อประเมินสถานภาพ การพัฒนาของโรงเรียนในปัจจุบัน (SWOT Analysis) ปัจจัยภายใน (รู้เรา) จุดแข็ง (Strength: S) เป็นการพิจารณาปัจจัยภายในโรงเรียนว่ามีส่วนดี ความเข้มแข็ง ความสามารถ ศักยภาพ ส่วนที่ส่งเสริมความสำเร็จ จุดอ่อน (Weakness: W) เป็นการพิจารณาปัจจัยภายในโรงเรียนว่ามีส่วนเสีย ความอ่อนแอ ข้อจำกัด ความไม่พร้อม รวมทั้งประเด็นปัญหาและความต้องการพื้นที่อย่างไร โอกาส (Opportunity: O) เป็นการศึกษาสภาพแวดล้อมภายนอก(Outside in) ว่ามีสภาพเป็นเช่นไร และจะสร้างให้เกิดโอกาสใดให้กับโรงเรียนอย่างไร อุปสรรค (Threat: T) เป็นการศึกษาสภาพแวดล้อมภายนอก (Outside in)ที่เป็นอุปสรรคหรือภาวะคุกคาม ก่อให้เกิดผลเสียหรือเป็นข้อจำกัดต่อโรงเรียน ปัจจัยภายนอก (รู้เขา)