1

กระบวนการสร้างการมีส่วนร่วม ของคนไทย InformationIdeasInitiatives

3 เป็นการรับฟังความคิดเห็นและสร้างการมีส่วนร่วมของคนไทยในการพัฒนาประเทศและสังคม ครอบคลุมมิติสำคัญ 4 ด้านอันได้แก่  คุณภาพชีวิตและความเป็นอยู่  ทัศนคติและความเชื่อมั่น  การพัฒนาประเทศ และท้องถิ่นที่อยู่อาศัย  ปัญหาด้านสังคมและความเป็นอยู่ที่ประสบอยู่ พูดคุยกับคนไทยทั่วประเทศ 100,000 คน ครอบคลุมทั้ง 77 จังหวัด ในและนอกเขตเทศบาล เก็บข้อมูลระหว่างวันที่ 25 เมษายน – 24 มิถุนายน 2554 อาศัยหลักเกณฑ์การสุ่มตัวอย่างที่เป็นระบบและน่าเชื่อถือ ตามสัดส่วนของประชากรจริงทั้งใน ด้าน เพศ อายุ และพื้นที่พักอาศัย ของแต่ละจังหวัด ตามระเบียบวิธีการมาตรฐานสากลของ สมาคมวิจัยการตลาดโลก (ESOMAR - World Research) เก็บข้อมูลดัชนีชี้วัดด้านต่างๆ โดยใช้มาตรวัด 7 ระดับเป็นหลัก ดำเนินการโดยบริษัทวิจัยการตลาดชั้นนำ 7 บริษัท ภายใต้สมาคมวิจัยการตลาดแห่งประเทศ ไทย (TMRS) 3

คนไทยส่วนใหญ่รู้สึกมีความสุขกับชีวิตความเป็นอยู่... 4 ค่าเฉลี่ย ระดับปาน กลางที่ 5.47 ไม่มีความสุข อย่างมาก (1) ไม่มีความสุข (2) ค่อนข้างไม่มี ความสุข (3) เฉยๆ (4) ค่อนข้างมี ความสุข (5) มีความสุข (6) มีความสุข อย่างมาก (7) - 1% 3% 9% 7% -ผู้มีอายุ > 50 ปี -คนว่างงาน -รายได้ครอบครัวระดับ E -ไม่ได้รับการศึกษาเป็นทางการ -ผู้พักอาศัยอยู่ในกรุงเทพฯ -เจ้าของกิจการขนาดกลาง -อาจารย์/นักวิชาการ -ข้าราชการระดับสูง -ผู้พักอาศัยในภาคตะวันตก -พนักงานบริษัทเอกชนระดับบริหาร -เจ้าของกิจการขนาดใหญ่ -รายได้ครอบครัวระดับ B ขึ้นไป -จบการศึกษาระดับปริญญาตรีขึ้นไป -ข้าราชการระดับกลาง-ล่าง ความสุขโดยรวมกับคุณภาพ ชีวิตความเป็นอยู่ 52% 28% (ฐาน : 100,000) ค่าเฉลี่ย ค่าเฉลี่ย กลุ่มที่มีความสุขโดยรวมกับคุณภาพชีวิต ความเป็นอยู่น้อยกว่ากลุ่มอื่น กลุ่มที่มีความสุขโดยรวมกับคุณภาพชีวิต ความเป็นอยู่มากกว่ากลุ่มอื่น ค่าเฉลี่ยความสุขโดยรวมกับคุณภาพชีวิตความเป็นอยู่ : 7 คะแนน = มีความสุขอย่างมาก และ 1 คะแนน = ไม่มีความสุขอย่างมาก รายได้ครอบครัวระดับ E : <7,500 บาท สำหรับผู้พักอาศัยในกรุงเทพฯ <5,000 บาท สำหรับผู้พักอาศัยในต่างจังหวัดในเขตเทศบาล และ <3,200 บาทสำหรับผู้พัก อาศัยในต่างจังหวัดนอกเขตเทศบาล หมายเหตุ :

ความพึงพอใจกับชีวิตความ เป็นอยู่ในเรื่องต่างๆ ประเด็นสำคัญที่มีผลต่อความสุข โดยรวมกับชีวิตความเป็นอยู่ สุขภาพจิต การได้พักฝ่อนและดูแลสุขภาพ ตนเอง สุขภาพกาย ระดับรายได้ของตนเอง การมีรายได้ที่เพิ่มขึ้นเรื่อยๆ การได้บริโภคอาหารที่เพียงพอ มีที่อยู่อาศัยที่เหมาะสม ประเด็นสำคัญที่มีผลต่อความสุข โดยรวมกับชีวิตความเป็นอยู่ ความสุขในครอบครัว ความใกล้ชิดและการใช้เวลา ร่วมกันในครอบครัว ประเด็นสำคัญที่มีผลต่อความสุข โดยรวมกับชีวิตความเป็นอยู่ สภาพแวดล้อมและความน่าอยู่ ความปลอดภัยในชีวิตและ ทรัพย์สิน ความไว้เนื้อเชื่อใจและช่วยเหลือ กันในสังคม การรู้สึกว่าตนเองเป็นส่วนหนึ่ง ของชุมชน ประเด็นสำคัญที่มีผลต่อความสุข โดยรวมกับชีวิตความเป็นอยู่ โอกาสที่เท่าเทียมกันของคนใน สังคม สิ่งแวดล้อมและธรรมชาติที่ดี การช่วยเหลือประชาชนจากภัย ธรรมชาติของรัฐบาล การแสดงความคิดเห็นได้อย่าง อิสระ โดยเป็นความสุขที่มีแรงขับเคลื่อนสำคัญจากครอบครัว... หากในระดับประเทศยังพบความไม่น่าพึงพอใจหลายด้าน... 5 ประเด็นที่มีความพึงพอใจใน ระดับที่สูง (>5.70) ประเด็นที่มีความพึงพอใจใน ระดับที่ต่ำ (<5.40) ประเด็นที่มีความพึงพอใจใน ระดับที่ต่ำ ( )

แม้จะรู้สึกภาคภูมิใจในชาติและการได้เป็นพลเมืองไทย... แต่ก็เริ่มไม่มั่นใจในการยึดถือคุณธรรมจริยธรรมของคนในชาติ... และหวาดหวั่นในความสามัคคีและความสงบสุขของประเทศ... ความสงบสุข ความภาคภูมิใจในชาติและ คุณค่าของความเป็นไทย ความสามัคคี การยึดถือจริยธรรมและคุณธรรม Top 3 box : ผู้ที่ให้คะแนน 5, 6 หรือ 7 เฉยๆ : ผู้ที่ให้คะแนน 4 Bottom 3 box : ผู้ที่ให้คะแนน 1, 2 หรือ 3 (ฐาน : 100,000) ความเชื่อมั่นต่อประเด็น ต่างๆ เกี่ยวกับคนไทยและ ประเทศไทย ความภาคภูมิใจที่เป็นพลเมืองไทย ค่าเฉลี่ยความเชื่อมั่นต่อประเด็นต่างๆ : 7 คะแนน = เชื่อมั่น/มีมาก และ 1 คะแนน = ไม่เชื่อมั่น/ไม่มีเลย 6

มองการเมืองเห็นว่าขาดความมั่นคง... มองเศรษฐกิจเห็นว่าไม่น่าไว้วางใจ... แต่ คนไทยก็ยังมีความหวังอยู่มากว่าชีวิตจะดีขึ้นได้... ความคาดหวังว่าชีวิตมีความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น ความมั่นใจในเศรษฐกิจ (ฐาน : 100,000) เศรษฐกิจแย่ลง/ ข้าวของแพง รัฐบาลแก้ปัญหา ไม่ได้ คนไทยไม่สามัคคี ปัญหาภัยพิบัติ/ภัย ธรรมชาติ การคอร์รัปชั่น 6% 1% เศรษฐกิจ/รายได้จะ เพิ่มขึ้น มีความก้าวหน้าใน อาชีพ/จะขยายกิจการ ตั้งใจจะพัฒนาตัวเองให้ ดีกว่าเดิม มีสุขภาพดีขึ้น จะสามารถหมดภาระหนี้ 45% 22% 13% 11% 6% จะสามารถจบการศึกษา 5% ความเชื่อมั่นต่อประเด็นต่างๆ เกี่ยวกับคนไทยและประเทศไทย ความมั่นใจในความมั่นคงของการเมือง ค่าเฉลี่ยความเชื่อมั่นต่อประเด็นต่างๆ : 7 คะแนน = เชื่อมั่น/มีมาก และ 1 คะแนน = ไม่ เชื่อมั่น/ไม่มีเลย Top 3 box : ผู้ที่ให้คะแนน 5, 6 หรือ 7 เฉยๆ : ผู้ที่ให้คะแนน 4 Bottom 3 box : ผู้ที่ให้คะแนน 1, 2 หรือ 3 7

อาจเพราะโดยลักษณะคนไทยเป็นคนรักสนุกและมีความเชื่อมั่นในโชคชะตา... หรืออาจเพราะความเชื่อว่าเราจะเดินหน้าต่อไปด้วยกันได้ด้วย... คุณลักษณะของคนไทยคือความมีน้ำใจ อบอุ่นและเป็นมิตร... เห็นด้วยในระดับที่สูง (>80%) เห็นด้วยในระดับปานกลาง-ต่ำ (<80%) (ฐาน : 100,000) ระดับความเห็นด้วย : 7 คะแนน = เห็นด้วยอย่างมากและ 1 คะแนน = ไม่เห็นด้วยอย่างมาก หมายเหตุ : ชอบมีหน้ามีตา สัดส่วนผู้ที่เห็นด้วยต่อ คุณลักษณะต่างๆ ของคน ไทยในภาพรวม ชอบพึ่งพา โชคชะตา ไม่ซื่อตรง เห็นแก่ประโยชน์ ส่วนตน รักสนุก มีน้ำใจ อบอุ่น/เป็นมิตร ริเริ่มสร้างสรรค์ พอเพียง มิจิตใจ ให้บริการ 85% 84% 82% 80% 64% ไม่มีวินัย ไม่สนใจสิ่งรอบข้าง Top 3 box : ผู้ที่ให้คะแนน 5, 6 หรือ 7 8

ไปใช้สิทธิเลือกตั้ง33% ไม่สร้างปัญหาให้แก่สังคม/ประพฤติตนให้ถูกต้องเหมาะสม28% ยึคถือในศีลธรรม/จริยธรรม/คุณงามความดี26% ประหยัด/อยู่อย่างพอเพียง22% ปฏิบัติตามกฏหมาย/กฏระเบียบบ้านเมือง20% ให้ความร่วมมือในกิจกรรมการพัฒนาชุมชน/สังคม16% สร้างความสามัคคีในชุมชน/สังคม15% ตั้งใจทำงาน14% เสียภาษี11% ช่วยรักษาสิ่งแวดล้อม/ปลูกต้นไม้/ลดการใช้ถุงพลาสติก10% ช่วยประหยัดพลังงาน9% อบรมเยาวชน/คนรุ่นหลัง ให้ประพฤติปฏิบัติในสิ่งที่ดี9% ให้ความช่วยเหลือ/บริจาคช่วยเหลือเพื่อนมนุษย์8% ตั้งใจศีกษาเล่าเรียน6% พยายามเป็นกระบอกเสียง/เป็นหูเป็นตาให้กับประเทศ5% ไม่ทราบ2% ไม่อยากทำ/ไม่สามารถทำอะไรได้1% สิ่งที่คนไทยอยากทำเพื่อพัฒนาประเทศไทย (ฐาน : 100,000) แต่เพียงเท่านั้นคงไม่พอ... ความคิดและความเชื่อในการเอื้อเฟื้อกันแบบไทยต้องนำไปสู่การลงมือทำด้วย... โดยเฉพาะการทำเพื่อพัฒนาประเทศ... และเป็นการทำที่มากกว่าการไปใช้สิทธิ์เลือกตั้งหรือการไม่ก่อปัญหาให้สังคม... 9

การรักการเรียน43% การห่างไกลจากยาเสพติด41% คุณธรรม/ศีลธรรม/จริยธรรม31% การประหยัด/รู้จักค่าของเงิน22% ความซื่อสัตย์/สุจริต21% ความเป็นชาตินิยม/ความรักชาติ20% ความมีน้ำใจ/เมตตา19% ความสามัคคี18% ความจงรักภักดีต่อพระมหากษัตริย์18% การมีระเบียบวินัย/การรักษากฎระเบียบ15% การมีสัมมาคารวะ/กาลเทศะ14% คุณค่าของวัฒนธรรมไทย13% การไม่คดโกง/คอร์รัปชั่น11% ความขยัน/ตั้งใจทำสิ่งต่างๆ11% คุณค่าที่ควรปลูกฝัง ให้กับคนรุ่นหลัง รวมถึงการปลูกฝังเยาวชนถึงคุณค่านอกเหนือไปจากการตั้งใจเรียน ห่างไกลยาเสพติด... เช่นการยึดถือคุณธรรม ความซื่อสัตย์ ความรักชาติ... และต้องการมีส่วนร่วมในการทำประโยชน์เพื่อส่วนรวม... (ฐาน : 100,000) 10

มีปัญหาในด้าน...มีการพัฒนาในด้าน... สาธารณูปโภค/สิ่งอำนวยความสะดวก51% การรักษาสภาพแวดล้อมในชุมชนดีขึ้น19% การศึกษา14% การแพทย์และสาธารณสุข11% เทคโนโลยีและการสื่อสาร10% การช่วยเหลือและความสามัคคีกัน10% การแก้ไขปัญหายาเสพติด/แหล่งมั่วสุม/ อาชญากรรม 8% ประชาชนมีส่วนร่วมในกิจกรรมชุมชน8% การมีผู้นำที่ดี6% การวางแผนพัฒนา/ระบบบริหารจัดการ6% การพัฒนาแหล่งท่องเที่ยว3% ไม่ได้รับการพัฒนา/เอาใจใส่จากภาครัฐ7% ยาเสพติด/แก๊งเด็กวัยรุ่น/แหล่งมั่วสุม4% คอร์รัปชั่น/ทุจริตของนักการเมือง3% ความวุ่นวายทางการเมือง/คนไม่สามัคคีกัน3% การเล่นพวกพ้อง/เส้นสาย/มีผู้มีอิทธพล3% ขาดการวางแผนพัฒนา/ระบบบริหารจัดการ2% ขาดผู้นำที่ดี2% การซื้อสิทธิขายเสียง2% สภาพแวดล้อม/ชุมชนสกปรก2% ขาดการมีส่วนร่วมในกิจกรรมพัฒนาชุมชน2% เริ่มที่การทำความเข้าใจความก้าวหน้าและปัญหาในการพัฒนาชุมชนและประเทศ... โดยที่ผ่านมาพบการปรับตัวด้านสาธารณูปโภค การศึกษา สาธารณสุข และเทคโนโลยี... พร้อมกันกับปัญหาด้านสังคม เช่น ยาเสพติด มั่วสุม ทุจริต แตกแยก การพัฒนาโดยรวมของประเทศ (ฐาน : 100,000) การพัฒนาโดยรวมของชุมชน/จังหวัด ค่าเฉลี่ยการพัฒนาโดยรวม : 5 คะแนน = พัฒนา ไปในทิศทางที่เหมาะสมอย่างยิ่ง และ 1 คะแนน = พัฒนาไปในทิศทางที่ไม่เหมาะสมอย่างยิ่ง Top 2 box : ผู้ที่ให้คะแนน 4 หรือ 5 เฉยๆ : ผู้ที่ให้คะแนน 3 Bottom 3 box : ผู้ที่ให้คะแนน 2 หรือ 1

ระดับความรุนแรงของผลกระทบจากปัญหาสัดส่วนของผู้ที่ประสบปัญหา ค่าเฉลี่ยความรุนแรงของปัญหา : 7 คะแนน = รุนแรงมาก และ 1 คะแนน = ไม่รุนแรงเลย หมายเหตุ : (ฐาน : 100,000) 1. ค่าครองชีพ/ราคาสินค้าที่สูงขึ้น77% รายได้ไม่เพียงพอกับค่าใช้จ่าย55% ความเครียด47% ยาเสพติด38% ราคาพืชผล/สินค้าเกษตรตกต่ำ30% ภัยธรรมชาติ27% อบายมุข เช่น การเล่นหวย การพนัน27% การติดเหล้า/ดื่มเครื่องดื่มมึนเมา23% ความแห้งแล้ง22% ความแตกแยก/ไม่สามัคคีกันของคนในสังคม21% มลพิษในอากาศ19% การชุมนุมทางการเมือง17% การทุจริต/คอร์รัปชั่นของข้าราชการ/นักการเมือง14% อาชญากรรม13% การขาดแคลนที่ดินทำกิน11% มลพิษทางเสียง11% มลพิษทางน้ำ11% การว่างงาน/หางานยาก10% การเป็นหนี้นอกระบบ10% การถูกเลือกปฏิบัติ/ได้รับการปฏิบัติจากเจ้าหน้าที่รัฐที่ไม่เป็นธรรม9% การจำเป็นต้องติดสินบนกับเจ้าหน้าที่รัฐ6% การไม่มีเวลาให้ลูก/ครอบครัว6% การตกอยู่ใต้อำนาจของผู้นำและกลุ่มอิทธิพลในชุมชน4% การที่ลูก/หลานไม่มีโอกาสได้เรียน3% การใช้ความรุนแรงในครอบครัว3% การก่อการร้าย3% โรคติดต่อ/โรคระบาด2% การนอกใจของสามี/ภรรยา2%3.75 ปัญหาสังคมดังกล่าวส่งผลกระทบกับคนจำนวนมากและมีความรุนแรง... ในด้านอื่นๆ พบปรากฏการณ์ที่ชัดเจนขึ้น ได้แก่ ปัญหาด้านสิ่งแวดล้อมและภัยพิบัติ ควบคู่กันกับปัญหาปากท้อง ค่าครองชีพ และการเงินที่ยังครองอันดับต้นๆ 12

ระดับรายได้ของตนเอง 4.50 การมีรายได้ที่เพิ่มขึ้นเรื่อยๆ 4.60 การได้บริโภคอาหารและเครื่องดื่มที่เพียงพอ 5.46 มีที่อยู่อาศัยที่เหมาะสมสำหรับตนเอง 5.47 มีข้าวของเครื่องใช้ในบ้านที่เพียงพอ 5.40 จำนวนเงินเก็บ/เงินออม 4.17 ภาระหนี้สินของตนเอง 4.29 สามารถหาแหล่งเงินกู้ในอัตราดอกเบี้ยที่เหมาะสมได้ 4.50 ประเด็นที่มีความพึงพอใจในระดับที่สูง (>5.70) ประเด็นที่มีความพึงพอใจในระดับที่ต่ำ (<5.40) โดยพบว่าด้านการเงิน การบริโภค คนไทยมีปัจจัยพื้นฐานที่พอเพียง... แต่จำนวนเงินออมและภาระหนี้สินยังคงเป็นความท้าทาย... ความพึงพอใจ 13

ด้านการศึกษาพบว่าคนไทยมีโอกาสในการศึกษาและการเข้าถึงข้อมูลข่าวสารที่ดี... แต่กลับพบช่องว่างในการใช้ประโยชน์เทคโนโลยีเพื่อการเรียนรู้และพัฒนาตนเอง … ตัวคุณเองได้สำเร็จการศึกษาตามที่ตั้งใจไว้ 4.58 ตัวคุณเองมีโอกาสได้เรียนรู้ / พัฒนาตนเองอยู่เสมอ 4.76 ตัวคุณเองมีโอกาสเข้าถึงข้อมูลข่าวสารผ่านช่องทาง ต่างๆ ได้สะดวก 5.11 ตัวคุณเองมีความรู้และความสามารถในการใช้ เทคโนโลยี 4.65 โอกาสในการศึกษาของลูก / หลาน 5.28 คุณภาพการสอนของครู / อาจารย์ในปัจจุบัน 5.16 ประเด็นที่มีความพึงพอใจในระดับที่สูง (>5.70) ประเด็นที่มีความพึงพอใจในระดับที่ต่ำ (<5.40) ความพึงพอใจ 14

สำหรับภาคส่วนที่มีบทบาททางตรงในการพัฒนาประเทศ เช่น ภาครัฐ พบว่าการดำเนินงานยังไม่เป็นที่น่าพึงพอใจในสายตาประชาชน... โดยเฉพาะด้านการจัดการปัญหาทุจริต การสร้างความโปร่งใส เป็นธรรม ความพยายามในการแก้ปัญหาการทุจริต/คอร์รัปชั่น 4.02 การเลือกตั้งที่เป็นอิสระและเป็นธรรม 4.45 การเคารพในสิทธิของประชาชน 4.56 ความซื่อสัตย์ โปร่งใส และเป็นธรรมในการปฏิบัติงาน 4.12 ผลงานโดยรวมของรัฐบาล 4.12 ความไว้วางใจได้ของศาลยุติธรรมและการใช้กฎระเบียบ ต่างๆ อย่างเหมาะสมของรัฐ 4.44 การปฏิบัติงานของตำรวจที่เหมาะสมและเป็นธรรม 4.33 ความพึงพอใจ ประเด็นที่มีความพึงพอใจในระดับที่สูง (>5.70) ประเด็นที่มีความพึงพอใจในระดับที่ต่ำ (<5.40) 15

จึงพบบทบาทของภาคส่วนอื่น อาทิ ภาคธุรกิจที่เข้ามามีส่วนร่วมทำงานเพื่อสังคมมากขึ้น แต่ยังคงต้องปรับกระบวนการเพื่อให้เกิดประโยชน์อย่างแท้จริงกับชุมชนในระยะยาว ชุมชนได้รับการช่วยเหลือ/พัฒนาสิ่งแวดล้อมจากภาคธุรกิจ ชุมชน/คนในชุมชนได้รับประโยชน์จากกิจกรรมต่างๆ ที่ภาค ธุรกิจจัดอย่างแท้จริง กิจกรรมช่วยเหลือสังคมที่จัดสามารถพัฒนาชุมชน/คนใน ชุมชนในระยะยาว/อย่างยั่งยืน การดำเนินธุรกิจโดยคำนึงถึงหลักธรรมาภิบาล การดำเนินธุรกิจโดยใส่ใจสิ่งแวดล้อม บทบาท/ความตื่นตัวในการช่วยเหลือสังคมไทย ความจริงใจในการช่วยเหลือสังคมไทย มีส่วนช่วยในการพัฒนาเศรษฐกิจและสร้างจุดเด่นให้กับ ประเทศไทย ประเด็นที่มีความพึงพอใจในระดับที่สูง (>5.70) ประเด็นที่มีความพึงพอใจในระดับที่ต่ำ (<5.40) ความพึงพอใจ 16