โดย นางนวลใย วรรณเวช พยาบาลวิชาชีพ 7 กลุ่มการพยาบาล โรงพยาบาลพัทลุง ประสบการณ์การให้บริการปรึกษา ในงานป้องกันและควบคุมโรคโลหิตจางธาลัสซีเมียในโรงพยาบาลพัทลุง โดย นางนวลใย วรรณเวช พยาบาลวิชาชีพ 7 กลุ่มการพยาบาล โรงพยาบาลพัทลุง

การป้องกันและควบคุมโรค Thalassemia ป้องกันเด็กเกิดใหม่เป็นโรค เพิ่มประสิทธิภาพการดูแลผู้ป่วย

การป้องกันเด็กเกิดใหม่เป็นโรค Health education ค้นหาคู่สมรสที่เป็นคู่เสี่ยง ให้คำปรึกษาทางพันธุกรรม ทำ PND มีกฎหมายรองรับการยุติการตั้งครรภ์ กรณีบุตรเป็นโรคร้ายแรง

เพิ่มประสิทธิภาพการดูแลผู้ป่วย โดยดำเนินงานป้องกันและควบคุมโรคเลือดจางธาลัสซีเมีย ในหญิงตั้งครรภ์ ประชุมคณะกรรมการ MCH Board เพื่อหาแนวทางดำเนินงาน ประชุมชี้แจงการดำเนินงานแก่คณะกรรมการบริหารในการประชุมประจำเดือน จัดตั้งเครือข่ายดำเนินงาน อบรมให้ความรู้แก่เจ้าหน้าที่ที่ผิดชอบ ตรวจคัดกรองโรคธาลัสซีเมียด้วยวิธี OF, DCIP เจาะน้ำคร่ำส่งตรวจโครโมโซมที่ รพ.มอ. (พค. 2544) ระบบการส่งต่อที่ชัดเจน

เครือข่ายการดำเนินงานป้องกันและควบคุม โรคโลหิตจางธาลัสซีเมีย เครือข่ายการดำเนินงานป้องกันและควบคุม โรคโลหิตจางธาลัสซีเมีย สถานีอนามัย ส่งหญิงตั้งครรภ์รายใหม่ทุกรายไปตรวจเลือด ที่ รพช. ให้คำแนะนำแก่คู่สมรส

เครือข่ายการดำเนินงานป้องกันและควบคุม โรคโลหิตจางธาลัสซีเมีย เครือข่ายการดำเนินงานป้องกันและควบคุม โรคโลหิตจางธาลัสซีเมีย รพช. ให้คำแนะนำแก่คู่สมรส Screening test ด้วยวิธี OF, DCIP ส่งเลือดที่ Screening test +ve ไปตรวจยืนยัน ติดตามคู่สมรสที่เป็นคู่เสี่ยงเพื่อส่งต่อ รพ.พัทลุง

เครือข่ายการดำเนินงานป้องกันและควบคุม โรคโลหิตจางธาลัสซีเมีย เครือข่ายการดำเนินงานป้องกันและควบคุม โรคโลหิตจางธาลัสซีเมีย รพ.พัทลุง ให้การปรึกษาแก่คู่สมรส Screening test เช่นเดียวกับ รพช. ตรวจ confirm ด้วย Electrophoresis และMicroclolum ส่งตรวจยืนยันโดยวิธี PCR ที่ รพ.มอ. (กรณีที่เป็น  - thal trait ทั้งคู่) ทำ PND โดยวิธี Amniocentesis ส่งน้ำคร่ำตรวจที่ รพ.มอ. ทุกวันอังคาร และวันพฤหัสบดี พร้อมส่งเลือดสามี และภรรยา Terminate of pregnancy กรณีเป็นโรคร้ายแรง

Clinical Guideline for Thalassemia Prevention and Control First ANC ตรวจ OF, DCIP/ Hct, MCV นัดสามีและภรรยา ฟังผลเลือดพร้อมกัน -ve +ve -ve เจาะเลือดสามี ตรวจ OF, DCIP/ Hct, MCV +ve -ve ส่งตรวจยืนยัน Hb typing +ve -ve Counseling คู่เสี่ยง (-thal ส่งตรวจ PCR ที่ รพ.มอ.) Refer normal ทำ PND abnormal ANC ตามปกติ Therapeutic Abortion

ขั้นตอนการตรวจวินิจฉัยธาลัสซีเมีย รพ.พัทลุง ANC CBC OF/ DCIP Positive Electro phoresis WARD / OPD CBC % HbA2,E hemolysate รพช. คลินิก / รพ.เอกชน CBC OF/ DCIP Positive แพทย์วินิจฉัย CBC : Hb, Hct, MCV, Rbc morphology

การวินิจฉัยธาลัสซีเมีย ผล Hct OF DCIP MCV Hb Typing ปกติ - ve >80 AA2, A2 < 3.5 %  - trait + ve <80 AA2, A2 > 3.5 % E – trait <80,>80 AE, E 25 – 35 %  - trait EE <80 ,>80 A2E, E > 80 % HbH disease + ve/- ve AA2H  - thal A2F, A2FA /E - thal EF, EFA การวินิจฉัยทารกในครรภ์ 1. gene โดยวิธี PCR จาก AF หรือ CVS หรือ Cord blood 2. Hb Typing จาก cord blood

เป้าหมายการค้นหาคู่เสี่ยง 1 – trait + 1 – trait Hb Bart’s hydrops fetalis - trait +  - trait  - Thalassemia - trait + HbE – Trait  - Thalassemia HbE

ทารกในครรภ์เป็นโรค(ราย) ยุติการตั้งครรภ์ (ราย) ข้อมูลการตรวจเลือดเพื่อคัดกรองพาหะโรคโลหิตจางธาลัสซีเมีย โรงพยาบาลพัทลุง ปีงบประมาณ (ปี) จำนวนรายใหม่(ราย) ตรวจคัดกรอง(ราย) คู่เสี่ยง (คู่) ทารกในครรภ์เป็นโรค(ราย) ยุติการตั้งครรภ์ (ราย) 2536-2538 5254 1373 15 2539 2133 804 13 3 2 2540 1185 745 11 2541 1743 658 2542 1694 699 5 1 2543 1702 781 9

ทารกในครรภ์เป็นโรค(ราย) ยุติการตั้งครรภ์ (ราย) ข้อมูลการตรวจเลือดเพื่อคัดกรองพาหะโรคโลหิตจางธาลัสซีเมีย โรงพยาบาลพัทลุง ได้ตรวจคัดกรองหญิงตั้งครรภ์ทุกรายที่มาฝากครรภ์ ตั้งแต่ ปี 2544 ปีงบประมาณ (ปี) จำนวนรายใหม่(ราย) พบพาหะของโรค(ราย) โรค (ราย) ติดตามสามี(ราย) คู่เสี่ยง (คู่) ทารกในครรภ์เป็นโรค(ราย) ยุติการตั้งครรภ์ (ราย) 2544 1684 350 (20.78%) 5 190 (53.52%) 10 1 2545 1473 308 (20.90%) 7 176 (55.87%) 15 2 2546 1305 283 (21.69%) 164 (56.94%) 12 2547 1474 272 (18.45%) 170 (61.73%) 9 2548 1471 312 (21.21%) 4 185 (58.54%) 13 3 2549 1552 370 (23.94%) 206 (54.49%) 22 2550 ตค.-กค. 1355 280 (20.66%) 166 (58.86%) 21

ปัญหาการดำเนินงานป้องกันโรคธาลัสซีเมีย 1. ระบบการส่งต่อคู่เสี่ยงจาก รพช. มายัง รพท. ล่าช้า 2. ติดตามสามีมาตรวจไม่ได้ 3. มาฝากครรภ์เมื่ออายุครรภ์มาก 4. ขาดความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับโรคธาลัสซีเมีย

ค่าใช้จ่ายต่อคน ต่อปี และค่าใช้จ่ายทั้งหมดต่อปี ในการรักษาพยาบาลผู้ป่วยโรคธาลัสซีเมียชนิดรุนแรง ชนิดของ ธาลัสซีเมีย จำนวนผู้ป่วยรายใหม่ (ราย) อายุขัยโดยเฉลี่ย(ปี) จำนวนผู้ป่วยที่มีชีวิตต่อชั่วคน (ราย) ค่าใช้จ่ายต่อคน ต่อปี (บาท) ค่าใช้จ่ายทั้งหมดต่อปี (บาท) Hydrop fetalis 1,250 12,000 15,000,000  - thal major 625 10 6,250 9,400 58,750,000 /E - thal 3,250 30 97,500 4,950 48,262,000 HbH disease 7,000 60 420,000 500 21,000,000 รวม 12ม125 - 523,750 143,012,500

ตรวจคัดกรองธาลัสซีเมีย รายงานการตรวจคัดกรองโรคเลือดจางธาลัสซีเมียในหญิงตั้งครรภ์ โรงพยาบาลพัทลุง งบประมาณ(ปี) ฝากครรภ์ ตรวจคัดกรองธาลัสซีเมีย พบพาหะธาลัสซีเมีย พบเป็นโรค ตามสามีมาตรวจ พบคู่เสี่ยง (คู่) ทำ PNDพบทารกเป็นโรค ยุติการตั้งครรภ์ ทุก GA GA < 16 wk 2547 1474 1091 (74.01 %) (100 %) 272 (18.45 %) 214 (14.51 %) 5 (0.33 %) 201 (72.56 %) 168 (78.50 %) 9 2548 1471 1131 (78.88 %) 312 (21.21 %) 209 (14.20 %) 4 (0.27 %) 199 (62.97 %) 167 (79.90 %) 13 3 2549 1552 1197 (77.12 %) 370 (23.84 %) 220 (14.17 %) (0.32 %) 237 (63.20 %) 181 (82.27 %) 22 2550 (ต.ค.-ส.ค.) 1355 1090 (80.44 %) 280 (20.66 %) 197 (14.53 %) 2 (0.14 %) 215 (76.24 %) 165 (83.75 %) 21