แนวโน้มและโอกาส ของความร่วมมือ ในการป้องกันควบคุมโรค ศ.นพ.ประกิต วาทีสาธกกิจ วันที่ 13 มีนาคม 2557

Thailand NCDs Death (2009) Ischemic heart disease = 34,384 Stroke = 50,829 Cancer = 80,711 COPD = 18,660 DM = 26,380 Total major NCDs = 210,963 Total death = 415,900 Death from NCDs = 50.7% Death from NCDs before 60 yrs old = 27% Health promotion fund is more important than ever

Big picture: How it fits together 4 risk factors, 4 noncommunicable diseases, 2 conditions Cancer Chronic respiratory diseases Diabetes Noncommunicable Diseases and Conditions Mental disorders Cardiovascular disease Injuries Risk factors Physical inactivity Harmful use of alcohol Unhealthy diets Tobacco

ร้อยละของภาระโรคที่เกิดจากปัจจัยเสี่ยงที่ศึกษา เมื่อเปรียบเทียบกับภาระโรครวมทั้งหมดในปี พ.ศ.2552 % of DALYs คือ ร้อยละของภาระโรคที่เกิดจากปัจจัยเสี่ยงที่ศึกษา เมื่อเปรียบเทียบกับภาระโรครวมทั้งหมดในปี พ.ศ.2552

ปัจจัยที่กำหนดสุขภาพของคน พันธุกรรม ระบบบริการสธ. รพ. - สอ. สุขภาพ - คลินิก วิถีชีวิต (Life style) สิ่งแวดล้อม บ้าน , ชุมชน - ไม่ออกกำลังกาย - เมือง , ที่ทำงาน - สุรา ยาสูบ เครียด Marc Lalonde 1974

Global Health 2035. Lancet Dec.3, 2013

กลยุทธ์ 5 ประการในการสร้างเสริมสุขภาพ กฎบัตรออตตาวา (พ.ศ.2529) กลยุทธ์ 5 ประการในการสร้างเสริมสุขภาพ สร้างนโยบายสาธารณะที่เอื้อต่อสุขภาพ (Build health public policy) สร้างสิ่งแวดล้อมที่เอื้อต่อสุขภาพ (Create supportive environment) สร้างเสริมกิจกรรมชุมชนให้เข็มแข็ง (Strengthen community action) พัฒนาทักษะส่วนบุคคล (Develop personal skills) ปรับเปลี่ยนบริการสุภาพ (Reorient health services)

Population groups according to health status สูบบุหรี่ ดื่มสุรา Healthy Having Risk behavior Diseases but not seeking care Sick and seek care Health Promotion : population base Build healthy public policy Create supportive environment ฯลฯ Health care system : individual base

ปัญหาสุขภาพเสื่อมของคนไทย ส่วนใหญ่เป็นโรคที่ป้องกันได้ เป็นโรคที่เกิดจากพฤติกรรมและสิ่งแวดล้อม ไม่ใช่เกิดจากเชื้อโรค โรคเหล่านี้เมื่อเป็นแล้วรักษายาก / ค่ารักษาแพงและไม่หาย วิทยากรด้านการแพทย์ การรักษาพยาบาลพัฒนาเกือบถึงขีดสุดแล้ว

การแก้ปัญหาสุขภาพของคนไทย ไม่สามารถแก้โดยเพียงเพิ่มขีดความสามารถของการรักษาพยาบาล ไม่สามารถแก้โดยเพียงเพิ่มจำนวนแพทย์-พยาบาล / สถานบริการ แต่ต้องทำที่การปรับเปลี่ยนพฤติกรรม (ลีลาชีวิต) ของประชาชน ต้องผลักดันให้เกิดนโยบายสาธารณะที่ดี

Global Health 2035. Lancet Dec.3, 2013

“On the basis of evidence from more than 100 studies, the single most important opportunity for national governments worldwide to curb NCDs is to tax tobacco heavily”. The Lancet : 3 December 2013

อัตราภาษีสรรพสามิต, ยอดจำหน่ายบุหรี่, รายได้ภาษีสรรพสามิต และอัตราการสูบบุหรี่ ปี อัตราภาษี ยอดจำหน่าย ภาษีสรรพสามิต ราคาบุหรี่ จำนวนผู้สูบบุหรี่ (%) (ล้านซอง) (ล้านบาท) ต่อซอง(บาท) (ล้านคน) 2532 35-55 1,843 14,664 ----------------------------------------------- 2533 55 1,941 15,461 ----------------------------------------------- 2534 55 1,942 15,898 ----------------------------------12.2 2535 55 1,983 15,438 ------------- 12 ----------------------------- 2536 55 2,135 15,345 ------------- 12 2537 60 2,328 20,002 ------------- 15------------------------------ 2538 62 2,171 20,736 2539 68 2,463 24,092 ------------- 18 ----------------12.5 2540 68 2,415 29,755 2542 70 1,810 26,708 ------------- 24 2523 71.5 1,826 28,110 ------------- 28 2544 75 1,727 29,627 ------------- 32 -------------- 11.9 2545 75 1,716 31,247 2546 75 1,904 33,582 2547 75 2,110 36,326 ----------------------------------------------- 2548 75 2,187 39,690------------------------------------------------ 2549 79 1,793 35,646 ------------- 42 --------------- 10.8 2550 80 1,958 41,528 ------------- 45 2551 80 1,837 40,489 ------------- 45 2552 85 1,790 44,167 ------------- 58------------------10.9 2553 85 1,800 53,381 ---------------58 - 2554 85 2,038 57,196 ---------------58------------------11.5 2555 87 2,153 59,873 ---------------65 2556 87 2,172 67,863 แหล่งข้อมูล : เว็บไซต์โรงงานยาสูบ-กรมสรรพสามิต 13

Obama Care Shifting from “Sick care” to “Promotion of Health” Nation Prevention, Promotion and Public Health Council

Global Health 2035. Lancet Dec.3, 2013

Effective Interventions in Chronic Disease Prevention and Control Intervention main focus Laws and Regulations Tax and Price Interventions Improving the built environment for physical activity Advocacy communication and information Community –based interventions School-based interventions Workplace interventions Screening-CVD, diabetes, HBP, some cancers Clinical prevention-focus on overall risk Disease Management Rehabilitation Palliative care Population-based Individual-based

กรณีศึกษาการควบคุมยาสูบ พ.ร.บ.ควบคุมผลิตภัณฑ์ยาสูบ พ.ศ.2535 พ.ร.บ.คุ้มครองสุขภาพผู้ไม่สูบบุหรี่ พ.ศ.2535 นโยบายการขึ้นภาษียาสูบ พ.ศ.2536-2555 พ.ร.บ.กองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ พ.ศ.2544 กฎกระทรวง พ.ศ.2548 พ.ร.บ.วิทยุกระจายเสียงและโทรทัศน์ พ.ศ.2498 ประกาศกรมประชาสัมพันธ์ พ.ศ.2548 ห้ามประชาสัมพันธ์ การทำ CSR

จำนวนคนไทยที่สูบบุหรี่น้อยกว่าที่ควรจะเป็น 5 จำนวนคนไทยที่สูบบุหรี่น้อยกว่าที่ควรจะเป็น 5.7 ล้านคน ระหว่าง 2534-2554 ประชากรอายุมากกว่า 15ปี = 38.3 ล้านคน ประชากรอายุมากกว่า 15ปี = 53.9 ล้านคน สูบบุหรี่ ขึ้นภาษีรวม 9 ครั้ง 2552 ชาย = 59.3% หญิง = 4.9% 2536 สูบบุหรี่ 2548 - คำเตือนรูปภาพบนซอง - ห้ามตั้งซองบุหรี่ ณ จุดขาย - ห้ามประชาสัมพันธ์ CSR % ชาย = 40.7% หญิง = 2.1% % % 2535 - พ.ร.บ.ควบคุมผลิตภัณฑ์ฯ ห้ามโฆษณาส่งเสริมการขาย - พ.ร.บ.คุ้มครองสุขภาพฯ ห้ามสูบบุหรี่ในที่สาธารณะ % % % 2546 สสส.สนับสนุนทุนฯ 2546 รณรงค์สปอตทีวี ห้ามสูบบุหรี่ในภัตตาคาร ห้ามสูบบุหรี่ในที่สาธารณะทั้งหมด 2548 ร่วมภาคีกฎหมายยาสูบโลก = ล้านคน ตั้งสำนักควบคุมยาสูบ กระทรวงสาธารณสุข กรองทิพย์ = 12 บาท กรองทิพย์ = 58บาท อัตราภาษี = 55% รายได้ภาษี 15,898 ล้านบาท ยอดจำหน่าย 1,942 ล้านซอง อัตราภาษี = 85% รายได้ภาษี 57,196 ล้านบาท ยอดจำหน่าย 2,038 ล้านซอง ถ้าหากอัตราการสูบบุหรี่ในปี พ.ศ.2554 ยังคง = 32% ดังเช่นที่มีในปี พ.ศ. 2534 ปัจจุบันนี้ประเทศไทยจะมีจำนวนผู้สูบบุหรี่ = 17.2 ล้านคน เพราะฉะนั้น จำนวนผู้สูบบุหรี่ขณะนี้น้อยกว่าที่ควรจะเป็น 17.2– 11.5 = 5.7 ล้านคน

The Endgame ประเทศที่ประกาศเป้าหมาย ลดอัตราการสูบบุหรี่ให้เหลือต่ำกว่า 5 % Ireland 2025 New Zealand 2025 Scotland 2034 Finland 2040

อัตราการสูบบุหรี่ของประชากรไทย อายุ 15 ปี ขึ้นไป แบ่งตามเพศ อัตราการสูบบุหรี่ของประชากรไทย อายุ 15 ปี ขึ้นไป แบ่งตามเพศ 20

อัตราการสูบบุหรี่ประเทศอาเซียน   อัตราการสูบบุหรี่ (%) ชาย หญิง อินโดนีเซีย 61.3 5.1 ลาว 51.4 3.8 มาเลเซีย 50.3 2.4 เวียดนาม 48.2 1.5 ฟิลิปปินส์ 47.4 10.2 ไทย 45.1 3.0 กัมพูชา 41.6 3.4 พม่า 40.2 8.0 สิงคโปร์ 35.2 5.9 บรูไน 31.9 4.4

Sample of 85% GHW to be implemented in Thailand on 2nd October 2013 Text Pictogram Quitline Number Cigarette Brand

Each carton must contain cigarette pack with 10 different GHW BRAND BRAND BRAND BRAND BRAND BRAND BRAND BRAND BRAND BRAND BRAND Each carton must contain cigarette pack with 10 different GHW

ฟ้องศาลปกครอง เพื่อ บริษัท ฟิลลิป มอริส บริษัท แจแปนโทแบคโค บริษัท บีเอที ฟ้องศาลปกครอง เพื่อ ยับยั้งกฎหมาย ให้ตัดสินล้มกฎหมาย

อุปสรรคในการควบคุมยาสูบ รายงานจาก 126 ประเทศ (2012) อุปสรรคในการควบคุมยาสูบ รายงานจาก 126 ประเทศ (2012) การแทรกแซงของบริษัทบุหรี่ การเมืองไม่ให้ความสำคัญ (Political will) การขาดงบประมาณสนับสนุน การขาดการร่วมมือจากหน่วยงานต่าง ๆ

Tobacco deaths 2000 - 2050 Prabhat Jha – World Bank

Smoking is a chronic disease Dx= Tobacco dependency F – 17, ICD – 10 rev. WHO

Smoking prevalence in major NCDs (%) Male Female Diabetes = 38.7 1.9 Hypertension = 31.3 2.4 Heart disease = 18.7 2.4 Stroke = 22.7 3.6 COPD = 32.0 5.6 Thailand’s 4th National Health Examination ,2009.

Smoking Cessation 34.6% of smoker visited on HCPs (4.49 million) 65.6% of smokers were asked if they smoked tobacco by HCPs (2.93 million) 55.8% of smokers received advice to quit smoking by HCPs (1.63 million) Global Adult Tobacco Survey : Thailand 2011

การประเมินสมรรถนะการควบคุมยาสูบ ของประเทศไทย (WHO 2551) ยังขาดระบบการช่วยรักษาให้เลิกบุหรี่ที่บูรณาการ ระดับประเทศ กระทรวงสาธารณสุขให้ความสำคัญกับการช่วยให้เลิก บุหรี่น้อยกว่ามาตรการควบคุมยาสูบอื่น ๆ การรักษาการเลิกบุหรี่ยังไม่อยู่ในชุดสิทธิประโยชน์ของ สปสช./สปส

ยารักษาการเลิกบุหรี่ไม่อยู่ในบัญชีหลัก แห่งชาติ การใช้บริการเลิกบุหรี่ยังอยู่ในระดับที่ต่ำ ขาดการฝึกอบรมการช่วยเลิกบุหรี่ที่มี มาตรฐานระดับประเทศ

ข้อเสนอแนะ ให้มีระบบการรักษาการเลิกสูบบุหรี่ เน้นการให้ “Brief treatment intervention” เข้าสู่ระบบการให้บริการทุกระดับ ให้การรักษาและยาอดบุหรี่อยู่ในชุดสิทธิประโยชน์ สปสช./สปส. รณรงค์ให้ผู้สูบบุหรี่ลงมือเลิก

Global NCD reduction targets 25% reduction in NCDs mortality 30% reduction in smoking prevalence 10% reduction in alcohol use 30% reduction in salt intake …………… we all can help in our daily work