Impact of IT on Ethical Issues and society by Aj-Kulachatr Chatrakul Na Ayudhaya Marketing Department Business Administration Faculty,PYU

Agenda 1. Introduction 2. Information System Impact 3. Computer - related Ethical Issues 4. Intellectual Property 5. guidelines for resolving ethical dilemmas

Introduction ; Preface “ระบบข้อมูลสารสนเทศนั้น จำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องมีการดูแลรักษาความปลอดภัยของข้อมูล รวมทั้งสภาพแวดล้อมที่เกี่ยวข้องด้วย แผนกสารสนเทศเพื่อการจัดการมีนโยบายที่แน่นอนในการจัดการข้อมูลให้เกิดความปลอดภัย ใช้อย่างถูกต้อง และเป็นประโยชน์ ซึ่งเราจะกล่าวถึงรายละเอียดในบทนี้ จริยธรรมก็เป็นสิ่งสำคัญของผู้ที่ทำงานและผู้ที่เกี่ยวข้องกันเทคโนโลยีสารสนเทศ ซึ่งถือว่าเป็นสิ่งที่ต้องตระหนักไว้และให้ความสำคัญ” ที่มา : http://ora.chandra.ac.th/~chantara/E-learning_MIS/mis/chapter19.htm

Introduction : Ethic & Law ข้อควรคิดระหว่างจริยธรรมและกฎหมาย จริยธรรม (Ethical) เป็นประเด็นเกี่ยวกับการกระทำที่พึงปฏิบัติ ซึ่งอาจเป็นขนบธรรมเนียมประเพณีที่ยึดถือปฏิบัติกันในสังคมใดสังคมหนึ่ง หรือเป็นการกระทำที่รับรู้กันโดยมารยาทและการยอมรับของสังคมนั้นๆ โดยมักไม่มีเครื่องมือกำหนดความผิดและบทลงโทษอย่างเป็นลายลักษณ์อักษร กฎหมาย (Law , Legal or Regulations) เป็นสิ่งที่ผู้มีอำนาจปกครองบ้านเมืองที่ได้รับการยอมรับจากผู้คนจำนวนมากบัญญัติขึ้นมาภายใต้การกลั่นกรองจากผู้แทนประชาชนอย่างเป็นลายลักษณ์อักษร เพื่อให้สังคมเป็นระเบียบ และมีกฎเกณฑ์ที่สามารถลงโทษเอาผิดแก่ผู้ละเมิดภายใต้กรอบบัญญัติของประเทศใดประเทศหนึ่งหรือภายใต้บทบัญญัติระหว่างประเทศก็ได้

ตัวอย่าง IT ที่ผิดจริยธรรมและละเมิดกฎหมาย สังคมเกมส์ออนไลน์ผิดจริยธรรมทำให้พฤติกรรมเยาวชนไทยเปลี่ยนไปติดเกมส์ และเกิดการละเมิดกฎหมายลิขสิทธิ์กันอย่างมากมาย

Grand Theft Auto : GTA

ตัวอย่างคดีที่มีการละเมิดกฎหมายและผิดจริยธรรมที่เกี่ยวกับ IT ผู้แอบถ่ายละเมิด ผู้เผยแพร่ละเมิด ผิดกฏหมาย ไม่ผิดกฎหมายแต่ ผิดจริยธรรมไทย

ตัวอย่างคดีที่มีการละเมิดกฎหมายและผิดจริยธรรมที่เกี่ยวกับ IT ผิดทั้งกฎหมายและจริยธรรมไทย

Information System Impact การพิจารณาถึงจริยธรรมของผู้ใช้คอมพิวเตอร์ (Ethical considerations) จริยธรรมของนักคอมพิวเตอร์หรือผู้ใช้คอมพิวเตอร์ทั้งหลายนั้นส่วนมากแล้วจะเป็นเรื่องเกี่ยวกับความชอบธรรม เพราะคนเราย่อมรู้ว่าอะไรผิดอะไรถูกหากไม่มีความเที่ยงธรรมหรือซื่อสัตย์ในเรื่องของข้อมูลข่าวสารแล้วย่อมล่อแหลมต่อความเสียหายในองค์กร สังคมและประเทศชาติ ลองพิจารณาดูตัวอย่างดังต่อไปนี้ประกอบ พนักงานในองค์กรได้ขายข้อมูลสำคัญของบริษัท การกระทำนี้ผิดกฎหมาย ใช่หรือไม่ พนักงานไม่เคยคิดและกระทำการปกป้องข้อมูลขององค์กร จำเป็นอย่างยิ่งที่พนักงานคนดังกล่าวจะควรต้อง มีจิตสำนึกในเรื่องการรักษาข้อมูลขององค์กรที่ตนสังกัดอยู่ ใช่หรือไม่ ผู้ใช้ทรัพยากรข้อมูลคอมพิวเตอร์ไม่จำเป็นต้องก่ออาชญากรรมข้อมูลเสมอไป เช่น ใครบางคนใช้ซอฟต์แวร์หรือฮาร์ดแวร์โดยที่ตัวเองไม่ได้เป็นเจ้าของ เพียงแต่ทดลองใช้ก่อนซื้อเท่านั้น ในขณะที่ผู้ขายไม่ต้องการให้ใครลองใช้ก่อนซื้อ การกระทำนี้ผิดจริยธรรม ใช่หรือไม่ การที่นักศึกษาได้ลองเข้าไปดูข้อมูลบางอย่างในระบบคอมพิวเตอร์ขนาดใหญ่ (Mainframe) ของมหาวิทยาลัยโดยไม่ได้ตั้งใจและไม่ได้คิดที่จะขโมยข้อมูลใด ๆ โดยไม่มีใครรู้เห็น ในลักษณะนี้ก็อาจจะถือได้ว่าเป็นการขาดจริยธรรมการใช้ข้อมูล ใช่หรือไม่ ซอฟต์แวร์ระบบใหม่ที่ผลิตขึ้นโดยบริษัทใด แต่ทำไม่สมบูรณ์ไม่อาจทดสอบและส่งมอบให้ได้ภายในเวลาที่สัญญาไว้ หรือส่งให้ได้แต่มีข้อผิดพลาด การที่ผู้พัฒนาผลิตซอฟต์แวร์ได้รุ่นที่ไม่สมบูรณ์เช่นนี้ได้บอกลูกค้าให้ชัดเจน แสดงว่ามีจริยธรรม ใช่หรือไม่

Information System Impact ความเข้าใจประเด็นด้านจริยธรรมและด้านสังคมที่เกี่ยวข้องกับระบบสารสนเทศ จริยธรรม (Ethics) หมายถึง ความถูกต้องหรือไม่ถูกต้องที่เป็นตัวแทนศีลธรรมที่เป็นอิสระในการเลือกที่จะชักนำพฤติกรรมบุคคล ระบบและเทคโนโลยีสารสนเทศ (IS&IT) ทำให้เกิดปัญหาความแตกต่างกันระหว่างบุคคลและสังคม เกิดการเปลี่ยนแปลงทางด้านสังคม และนำมาซึ่ง ความรับผิดชอบต่อสังคม IT สามารถทำให้เกิดการกระจายอำนาจให้องค์กรต่างๆ อาจเกิดการบุกรุกสิทธิส่วนบุคคลของผู้อื่นหรือของคู่แข่งขัน เกิดการตกงาน เกิดอาชญากรรมข้อมูล ตลอดจนนวัตกรรมใหม่ ๆ ทั้งทางที่ดีและไม่ดีในเรื่องข้อมูลข่าวสาร IT ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทางสังคม และมีอิทธิพลอย่างมากในเรื่องการกระจายอำนาจ ทรัพย์สิน สิทธิและความรับผิด (Obligation) IT ทำให้เกิดผู้แพ้ ผู้ชนะ ผู้ได้ประโยชน์ จึงจำเป็นต้องทำให้เกิดการกระทำที่มีความรับผิดชอบด้านจริยธรรมและด้านสังคมขึ้น ที่มา : http://ora.chandra.ac.th/~chantara/E-learning_MIS/mis/chapter19.htm

Information System Impact ต้นเหตุของเทคโนโลยีข่าวสารที่ขัดแย้งจริยธรรม 1. The Doubling of computing power ความสามารถในการประมวลผลของระบบสารสนเทศเพิ่มขึ้นเป็นสองเท่า 2. Advances in data storage ความก้าวหน้าในเทคโนโลยีการเก็บรักษาข้อมูลและราคาที่ลดลงอย่างรวดเร็ว 3. Advances in data mining technique in large database ความก้าวหน้าในเทคนิคการเจาะข้อมูลในฐานข้อมูลขนาดใหญ่ 4. Advances in networking and telecommunication ความก้าวหน้าของระบบเครือข่าย 5. Global digital superhighway การพัฒนาระบบเครือข่ายการสื่อสารดิจิตอลซุปเปอร์ไฮเวย์

หลักความสัมพันธ์ระหว่าง User Computer กับ จริยธรรมที่ควรมี Information System Impact ; Computer-related ethical issues (ความสัมพันธ์ระหว่าง คอมพิวเตอร์และปัญหาด้านจริยธรรม) Social & Ethics Accuracy Property หลักความสัมพันธ์ระหว่าง User Computer กับ จริยธรรมที่ควรมี Privacy Accessibility Text (Parker and Case. 1993:821)

ประเด็นด้านจริยธรรมและกฎหมายที่เกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ Information System Impact ; Computer-related ethical issues (ความสัมพันธ์ระหว่าง คอมพิวเตอร์และปัญหาด้านจริยธรรม) ประเด็นด้านจริยธรรมและกฎหมายที่เกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ (Major computer ethical and legal issues) ประเด็นจริยธรรม (Ethical issues) ตัวอย่าง (Examples) ความเป็นส่วนตัว (Privacy) การใช้อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ในการตรวจจับหรือเฝ้าดูพนักงาน หรือเก็บข้อมูลของผู้ซื้อทันที ณ จุดขาย โดยที่ไม่บอกลูกค้าก่อน ความถูกต้อง (Accuracy) การไม่ยอมรับในเครดิตของบุคคลนั้น ๆ เนื่องจากข้อมูลเก่าไม่เพียงพอหรือไม่ยอมรับเข้าทำงาน หรือเรียนต่อ เพราะข้อมูลการทำงานไม่เพียงพอหรือมีบันทึกประวัติเก่าจากตำรวจ ความเป็นเจ้าของ (Property) การมีสิทธิอันชอบธรรมในการถือครองซอฟต์แวร์ การคัดลอก (Copy) ผลิตภัณฑ์ซอฟต์แวร์ และการลักขโมยซอฟต์แวร์ การเข้ามาใช้ข้อมูล (Access) การมีระบบรักษาความปลอดภัยที่ดีพอของข้อมูลในอันที่จะป้องกันคลังข้อมูลส่วนตัวและองค์กรและระดับชั้นของการเข้ามาใช้ข้อมูลของพนักงานว่าเข้ามาได้ถึงระดับใด

Information System : Intellectual Property ในระบบสารสนเทศได้ท้าทายกฎหมายให้คุ้มครอง เพราะเนื่องจากมีการลักลอบขโมยและลอกเลียนแบบซอฟท์แวร์กันมากมาย สิทธิทางปัญญาเหล่านี้ได้แก่ ความลับทางการค้า (Trade Secret) ข้อมูลการค้าซึ่งยังไม่รู้จักกันโดยทั่วไปและมีประโยชน์ในเชิงพาณิชย์ ได้แก่ สูตร เครื่องมือทางธุรกิจ แผนธุรกิจ Innovation ความคิดในการสร้างสินค้า กลยุทธ์ธุรกิจ รายนามลูกค้า ราคาสินค้า เป็นต้น ลิขสิทธิ์ (Copyright) สิทธิแต่เพียงผู้เดียวที่จะกระทำการใดๆ เกี่ยวกับงานที่ผู้สร้างสรรค์ได้ทำขึ้น โดยการแสดงออกตามประเภทงานลิขสิทธิ์ต่างๆ สามารถซื้อ ขาย โอนสิทธิกันได้ทั้งทางมรดก หรือโดยวิธีอื่นๆ ได้แก่ งานวรรณกรรม นาฏกรรม ศิลปกรรม ดนตรีกรรม โสตทัศนวัสดุ ภาพยนตร์ เทป CD ภาพ เสียง เป็นต้น

Information System : Intellectual Property 3. สิทธิบัตร (Patent) หมายถึง หนังสือสำคัญที่รัฐออกให้เพื่อคุ้มครองการประดิษฐ์หรือการออกแบบผลิตภัณฑ์ การประดิษฐ์ (Invention) การประดิษฐ์ผลิตภัณฑ์ กรรมวิธีผลิต การออกแบบผลิตภัณฑ์ (Product Design) ผลงานสร้างสรรค์ลักษณะภายนอกผลิตภัณฑ์ ผลิตภัณฑ์อรรถประโยชน์ (Utility Model) Petty Patent อนุสิทธิบัตร คุ้มครองป้องกันการลอกเลียนแบบได้ สิทธินี้จำหน่ายจ่ายโอนได้ แต่การจดสิทธิบัตรต้องอยู่บนพื้นฐานความแปลกใหม่และเป็นประโยชน์ต่อสังคมเท่านั้น 10 ปี

Information System : Intellectual Property 4 . เครื่องหมายการค้า (Trade Mark) เครื่องหมายที่ใช้หรือจะใช้เป็นเครื่องหมายเกี่ยวข้องกับสินค้าเพื่อแสดงว่าสินค้าที่ใช้เครื่องหมายของเจ้าของเครื่องหมายการค้านั้นแตกต่างกับสินค้าที่ใช้เครื่องหมายการค้าของบุคคลอื่น จะได้รับการคุ้มครองก็ต่อเมื่อมีการนำเครื่องหมายการค้าไปจดทะเบียน 5. สิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ (Geographical Indication) หมายถึง ชื่อ สัญลักษณ์ หรือสิ่งอื่นใดที่ใช้เรียก หรือ ใช้ แทนแหล่งภูมิศาสตร์ และสามารถบ่งบอกว่าสินค้าที่เกิดจากแหล่งภูมิศาสตร์นั้นเป็นสินค้าที่มีคุณภาพ ชื่อเสียงหรือคุณลักษณะเฉพาะแหล่งภูมิศาสตร์นั้น เช่น มีดอรัญญิก ส้มบางมด ร่มบ่อสร้าง อ่าวมาหยา เป็นต้น

Information System : Intellectual Property แนวทางการป้องกันเรื่องการละเมิดทรัพย์สินทางปัญญา การตรากฎหมายที่เข้มแข็งจะไม่เกิดผลถ้าการนำไปใช้อ่อนแอ สร้างกระแสจิตสำนึกให้เห็นถึงการเอารัดเอาเปรียบกันทาง สังคมสารสนเทศในการละเมิดทรัพย์สินทางปัญญา เช่น การ รณรงค์ต่างๆ การดำเนินการ ลงโทษผู้กระทำผิดด้วยบทลงโทษที่รุนแรง การรวมตัวกันของผู้ผลิตซอฟท์แวร์ เพื่อสร้างจุดยืน และ อิทธิพล ให้กฎหมายถูกบังคับใช้อย่างจริงจัง การคิดค้นระบบป้องกันการคัดลอกในซอฟท์แวร์ รณรงค์ส่งเสริมปลูกฝังจริยธรรมเรื่องนี้แก่เยาวชน การเปิดโอกาสให้ผู้อื่นได้คัดลอกเพื่อการพัฒนา (Open Source) (เป็นการหลีกเลี่ยงปัญหาการปกปิดซ่อนเร้นอย่างถาวร)

Guidelines for resolving ethical dilemmas แนวทางทั่วไปสำหรับการเผชิญกับการแก้ปัญหาทางด้านจริยธรรมข้อมูล ในเรื่องของจริยธรรมของผู้ใช้งานในระบบคอมพิวเตอร์นั้นยังไม่ได้มีการกำหนดไว้ หากแต่ผู้ใช้และนักวิชาชีพคอมพิวเตอร์ต้องตระหนักและมีจิตสำนึก ตลอดจนรู้ถึงความรับผิดชอบต่อการใช้ข้อมูลอย่างเหมาะสม พอจะมีแนวทางทั่วไปด้านจริยธรรมเมื่อเผชิญกับปัญหาในด้านการใช้ข้อมูลสารสนเทศได้ดังนี้ (1) การกระทำใด ๆ ของเราเกี่ยวกับข้อมูลนี้ได้มีการพิจารณาไตร่ตรองรอบคอบและไม่ขัดต่อหลักที่ว่า “เราดูแลเอาใจใส่ปฏิบัติต่อคนอื่นเหมือนที่เราต้องการให้เขาปฏิบัติต่อเรา” หรือไม่ (2) พิจารณาถึงกลุ่มบุคคลที่จะได้ประโยชน์จากการกระทำของเราเป็นต้นว่าเป็นบุคคลกลุ่มใหญ่ บุคคลกลุ่มน้อยหรือได้รับประโยชน์เฉพาะตัวเราเท่านั้น (3) การมีนโยบายบริหารและจัดการข้อมูลอย่างคงเส้นคงวาของบริษัท ไม่ว่าจะโดยทางตรงหรือทางอ้อมก็ตาม ต้องยึดไว้ซึ่งความถูกต้องและยุติธรรม รวมทั้งการไม่รับสินบนใด ๆ จากบริษัทผู้ขาย (4) การกระทำใด ๆ ของบริษัทขัดแย้งกับจริยธรรมของการเขียนรหัสหรือไม่

End of Term Have you any question ??? I hope…you Be patient with your hard work on final exam Do your best job and wish all of you have a good grade Good bye and see you again I look forward to seeing your successful when you need some help from me to solve any problem, I will be there…See you Good Bye From my best regarding Your Teacher Aj…Oui