บทเรียนการดำเนินการ กองทุนทันตกรรม ศูนย์อนามัยที่ 4 ราชบุรี

การเปลี่ยนแปลง - แผน จาก แผนจัดบริการ (ตามทิศทางของกองทุนฯ) > เพิ่ม แผนแก้ไขปัญหาของจังหวัด หรือ มาตรการแก้ไขปัญหา ลดการแยกส่วนทำงาน สสจ.- CUP - รพสต. > เกิดการทำงานเป็นทีม ช่วยกันคิด มีการถ่ายทอดแผนแก้ไขปัญหาสู่แผนปฏิบัติงาน จาก project ย่อยๆ เห็นมาตรการหลัก / ทิศทางของการทำงานมากขึ้น มีการชี้เป้าหมายในเชิงกลยุทธ์ จากข้อมูลที่มีอยู่ เพิ่มเติม/ประยุกต์จากทิศทางจากส่วนกลาง

การเปลี่ยนแปลง - แผน การจัดสรรงบกองทุนและทรัพยากร มีการกระจายตามแผนแก้ปัญหา ไม่กระจุกตัวอยู่ในกลุ่มวัยเรียน เหมือนปี 54 ขยายบริการทันตฯ เข้าถึงประชาชนกลุ่มอื่นๆ (นอกกลุ่มเป้าหมายหลัก) CUP มีแผนพัฒนางานในพื้นที่ของตน แผนแก้ไขปัญหา / แผนบูรณาการ ยังไม่แสดงวิธีการแก้ไขปัญหาที่ชัดเจน ที่เฉพาะเจาะจงต่อปัญหา (what who where) ไม่ระบุวิธีกำกับติดตาม ประเมินผลรายมาตรการ

การเปลี่ยนแปลง - บริหารจัดการ มีการปรับระบบบริการให้ครอบคลุมกลุ่มเป้าหมาย เช่น โซนบริการ จัดคนหมุนเวียน แต่ ยังไม่สามารถเข้าถึงเด็กปฐมวัย มีการพัฒนาระบบรายงาน จังหวัดวิเคราะห์ และ feedback พื้นที่ การวิเคราะห์ coverage ในกลุ่มประชากร พัฒนาการติดตามการใช้เงินกองทุนระดับ CUP

การเปลี่ยนแปลง - บริหารจัดการ การสนับสนุน cup โดยจังหวัด ชัดเจนมากขึ้น (แผนจัดสรรกำลังคน/ครุภัณฑ์ แผนพัฒนาศักยภาพ แผนสนับสนุนบริการระดับปฐมภูมิ) ปรับการนิเทศ เหมาะสมกับบริบทของจังหวัด นิเทศถึงระดับพื้นที่ -> ทราบปัญหาการทำงาน การพัฒนาบทบาท ทพ. CUP เช่น การสนับสนุนการจัดบริการในรพสต. เป็นทีมพี่เลี้ยงพัฒนาหน่วยปฐมภูมิ oral health manager ดูแลงานภาพรวมทั้งอำเภอ

ข้อเสนอแนะ ข้อมูลที่นำมาใช้วิเคราะห์ปัญหา เพื่อทำแผน ควรมีทั้งด้าน demand site และ supply site ข้อมูลสาเหตุของปัญหาในพื้นที่ และ วิเคราะห์ปัญหาอย่างแยกแยะ ไม่ดูแค่ภาพรวม มาตรการ intervention เหมาะสมกับบริบทของพื้นที่ มีความชัดเจน จะเลือกจัดการที่จุดใด ด้วยวิธีการใด และติดตาม ประเมินผล จัดการให้สมดุล งานป้องกัน VS การทำงานส่งเสริม การติดตามสนับสนุนภาคีเครือข่าย

ข้อเสนอแนะ ต้องสื่อสารแผนให้ผู้เกี่ยวข้องทุกระดับเข้าใจ ระบุบทบาทของภาคส่วนต่างๆ ให้ครบ ให้เชื่อมโยง ถ้าไม่เห็นภาพรวม ระดับปฏิบัติจะทำงานตามตัวชี้วัด โดยไม่เข้าใจ ไม่ลดสาเหตุของปัญหา จังหวัดติดตามแผน CUP และเป็นพี่เลี้ยงการ ดำเนินงานของเครือข่ายบริการ การติดตามงานในพื้นที่ พัฒนาการบริหารงานระดับอำเภอให้เข้มแข็ง เป็น oral health team ไม่แยกส่วน รพ. / รพสต. ทันตแพทย์ เป็น manager ดูแลงานภาพรวมอำเภอ ทภ. สรุปวิเคราะห์งาน นำเสนอข้อมูล ปัญหา บาง CUP จนท.สธ.สามารถวิเคราะห์งานทันตฯ ได้

ขอบคุณค่ะ

ปัญหา & ข้อเสนอแนะ ปัญหา ข้อเสนอแนะ การจัดบริการส่งเสริมสุขภาพช่องปาก ระดับปฐมภูมิ ยังไม่มีประสิทธิภาพ และ ไม่ครอบคลุมประชากรกลุ่ม เป้าหมายสำคัญ ยกเว้น กลุ่มวัยเรียน ที่มีการจัดโซนบริการ ให้ครอบคลุมทุกโรงเรียน ระดับ CUP สร้าง ทีมทันตสุขภาพอำเภอ (รพ. + สสอ. + รพ.สต.) เพิ่มบทบาท ทภ.ชำนาญงาน ทพ.CUP เพิ่มบทบาทเป็น ผู้จัดการเครือข่ายอำเภอ Oral Health Manager วิเคราะห์ ดูแลงานภาพรวม -พัฒนางานทันตฯระดับปฐมภูมิ ทั้งระยะสั้น เช่น ฝึกเพิ่มทักษะ ทีมพี่เลี้ยง และมีแผนระยะยาว รองรับนักเรียนทุน ทภ.2ปี การพัฒนาทีมทันตสุขภาพอำเภอ เน้นให้ ทพ.CUP เป็นผู้นำ เป็น manager วิเคราะห์ ดูแลงานภาพรวม ในขณะที่ต้องพัฒนาทันตาภิบาล (ระดับชำนาญงาน) ให้มีทักษะเพิ่มขึ้นด้านรวบรวมข้อมูลและสรุปงานในความรับผิดชอบ ของ รพ.สต. และโซนบริการ เพื่อเป็นข้อมูลใช้วิเคราะห์ วางแผนแก้ไขปัญหาพื้นที่

ปัญหา & ข้อเสนอแนะ ปัญหา ข้อเสนอแนะ การจัดบริการส่งเสริมสุขภาพช่องปาก ระดับปฐมภูมิ ยังไม่มีประสิทธิภาพ และไม่ครอบคลุมประชากรกลุ่ม เป้าหมายสำคัญ ระดับจังหวัด กำหนด ทิศทางการทำงาน วิธีการกำกับติดตาม และประเมินผล ระดับอำเภอ/จังหวัด ลดปัญหาข้อมูลไม่ครบถ้วน หรือการดำเนินงานในพื้นที่ล่าช้า -พัฒนา ทีมทันตสุขภาพอำเภอ (Oral Health Manager และ ทภ.) โดยกิจกรรมKM หรือ workshop ติดตามสนับสนุน CUP อย่างใกล้ชิด และติดตามงานถึงระดับพื้นที่ (รพสต. รร. ศดล.) การพัฒนาทีมทันตสุขภาพอำเภอ เน้นให้ ทพ.CUP เป็นผู้นำ เป็น manager วิเคราะห์ ดูแลงานภาพรวม ในขณะที่ต้องพัฒนาทันตาภิบาล (ระดับชำนาญงาน) ให้มีทักษะเพิ่มขึ้นด้านรวบรวมข้อมูลและสรุปงานในความรับผิดชอบ ของ รพ.สต. และโซนบริการ เพื่อเป็นข้อมูลใช้วิเคราะห์ วางแผนแก้ไขปัญหาพื้นที่ และให้ข้อเสนอแนะระดับจังหวัดได้

ปัญหา ข้อเสนอแนะ การจัดบริการส่งเสริมสุขภาพช่องปาก ระดับปฐมภูมิ ยังไม่มีประสิทธิภาพ และไม่ครอบคลุมประชากรกลุ่ม เป้าหมายสำคัญ ระดับเขต -พัฒนา สสจ. และ CUP ด้านกำกับติดตาม วิเคราะห์ประเมินผล -เป็นที่ปรึกษา/พี่เลี้ยง พัฒนา ทีมทันตสุขภาพอำเภอ ระดับส่วนกลาง -แผนพัฒนาระบบบริการสุขภาพช่อง ปากทุกระดับ -หลักสูตรพัฒนาผู้จัดการเครือข่าย ระดับอำเภอ และสร้างแรงจูงใจ -พัฒนา ระบบข้อมูลทันตสาธารณสุข ที่พื้นที่สามารถใช้ประโยชน์ได้จริง