1 การสัมมนาโต๊ะกลม เรื่อง “ ความตกลงเพื่อการส่งเสริมและ คุ้มครองการลงทุน : เครื่องมือของนักลงทุนไทยใน ต่างประเทศ ” “ สิทธิของนักลงทุน ภายใต้ความตกลงเพื่อการส่งเสริมและ คุ้มครองการลงทุน ” วิลาวรรณ มังคละธนะกุล 22 กรกฎาคม 2553 ณ กระทรวงการต่างประเทศ
2 สถิติข้อพิพาทการลงทุนจากอังค์ถัด : นับตั้งแต่ปี ค. ศ มีคดีที่เอกชน ฟ้องรัฐด้วยกลไกอนุญาโตตุลาการภายใต้ ความตกลงฯ จำนวน 357 คดี ในจำนวน 357 คดีที่ถูกฟ้องร้องคิดเป็น จำนวนประเทศถึง 81 ประเทศ แบ่งเป็น ประเทศกำลังพัฒนา 49 ประเทศ ประเทศ พัฒนาแล้ว 17 ประเทศและ economies in transition 15 ประเทศ และน่าสนใจที่ว่ามี 4 ประเทศใหม่ที่เพิ่งถูกฟ้องร้องเป็นครั้ง แรกในปี ค. ศ เบลีซ กัมพูชา มาซิโดเนีย และ เติร์กเมนิสถาน จนถึงปี ค. ศ ได้ตัดสินคดีไปแล้ว 164 คดี รัฐชนะ 62 คดี รัฐแพ้ 47 คดี และ มี 55 คดีที่ตกลงกันได้
3 สิทธิได้รับการประติบัติที่เป็นธรรม เท่าเทียม กัน และให้การคุ้มครองอย่างเต็มที่แก่การ ลงทุน > รัฐบาลกดดันผู้ได้รับสัมปทานให้ลดราคา ค่าบริการประปาและรณรงค์ไม่ให้ประชาชน จ่ายเงินค่าบริการและยกเลิกสัญญาใน ภายหลัง > นักลงทุนได้รับใบอนุญาตประกอบธุรกิจกำจัด ของเสียที่เป็นอันตรายจากรัฐบาลกลางแต่ ต่อมาถูกปฏิเสธใบอนุญาตจากรัฐบาลท้องถิ่น > รัฐบาลเปลี่ยนแปลงระเบียบและแนวทางการ คำนวณภาษีโดยไม่ให้เหตุผลหรือคำอธิบายที่ ชัดเจน > รัฐบาลยกเลิกสัญญาสัมปทานก่อสร้างทาง หลวง สิทธิภายใต้ความตกลงฯ : สถานการณ์ที่ อาจเข้าข่ายใช้ความตกลงฯ
4 สิทธิได้รับการคุ้มครองจากการเวนคืน ( ทางตรงและทางอ้อม ) และการชดเชย ค่าเสียหายจากการเวนคืน > รัฐบาลออกมาตรการที่ส่งผล ทำให้ธุรกิจ ดำเนินต่อไปไม่ได้ เช่น มีการทำสัญญา ระหว่างรัฐบาลกับนักลงทุนเพื่อก่อสร้าง อสังหาริมทรัพย์ แต่ต่อมาถูกยกเลิกโดย อ้างกฎระเบียบการจัดโซน (zoning regulation) > กรณีการยึดใบประกอบธุรกิจ ถึงแม้ไม่มี การควบกิจการหรือยึดความเป็นเจ้าของ (ownership) แต่ก็ทำให้ดำเนินธุรกิจไม่ได้ สิทธิภายใต้ความตกลงฯ : สถานการณ์ที่ อาจเข้าข่ายใช้ความตกลงฯ
5 สิทธิได้รับการประติบัติเยี่ยงชาติที่ ได้รับอนุเคราะห์ยิ่ง และการประติบัติ เยี่ยงคนชาติกับการลงทุน > การประติบัติต่อนักลงทุนต่างชาติด้อย กว่าคนชาติ หรือ นักลงทุนจากประเทศที่ สาม ที่อยู่ในสถานการณ์เดียวกัน เช่น การ ยกเว้นให้คนชาติหรือคนบางสัญชาติไม่ ต้องทำการประเมินผลกระทบต่อ สิ่งแวดล้อม (EIA) ในการขอใบอนุญาต ประกอบธุรกิจที่เป็นอันตราย > การคืนภาษีมูลค่าเพิ่ม (VAT reimbursement) ที่เลือกปฏิบัติ สิทธิภายใต้ความตกลงฯ : สถานการณ์ที่ อาจเข้าข่ายใช้ความตกลงฯ
6 สิทธิได้รับการชดเชยความสูญเสียจาก เหตุการณ์รุนแรงที่เกิดในประเทศที่ลงทุน > หากมีการจลาจล หรือสงครามกลางเมือง จนทำให้การลงทุนได้รับผลกระทบหรือ กรณีโรงงานถูกทำลาย รัฐบาลต้องชดเชย ค่าเสียหาย แต่จะต้องไม่ใช่เหตุการณ์ สุดวิสัย (force majeure) สิทธิการโอนโดยเสรี > กรณีที่นักลงทุนไม่สามารถโอนผลกำไร ออกจากประเทศได้หรือโอนเงินเข้ามาเพื่อ ขยายการลงทุน เนื่องด้วยมาตรการใน รูปแบบต่างๆ สิทธิภายใต้ความตกลงฯ : สถานการณ์ที่ อาจเข้าข่ายใช้ความตกลงฯ
7 สิทธิในการระงับข้อพิพาทโดย อนุญาโตตุลาการ > กรณีที่นักลงทุนพิจารณาเห็นว่าอาจไม่ได้ รับประโยชน์อย่างเต็มที่จากกฎหมาย ภายในหรือกระบวนการยุติธรรมภายใน ดังนั้นนักลงทุนสามารถยื่นฟ้องรัฐหรือ หน่วยงานของรัฐโดยอนุญาโตตุลาการ สิทธิภายใต้ความตกลงฯ : สถานการณ์ที่ อาจเข้าข่ายใช้ความตกลงฯ
8 ขอบคุณ