แนวคิดเครือข่ายและการประยุกต์ใช้ทางธุรกิจ จำนงค์ แรกพินิจ 081 898 0820 ภาควิชาสังคมศาสตร์ คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยทักษิณ

เครือข่ายคือ ความสัมพันธ์ทางสังคมแบบหนึ่ง ที่บุคคล 1. เครือข่ายคืออะไร ? เครือข่ายคือ ความสัมพันธ์ทางสังคมแบบหนึ่ง ที่บุคคล หรือกลุ่ม/องค์กรร่วมกันสร้างขึ้น โดยการ นำสิ่งที่แต่ละคน/กลุ่ม/องค์กรมีอยู่มา แลกเปลี่ยน เรียนรู้ ซึ่งจะก่อให้เกิด การพึ่งพาอาศัยกัน

2. อะไรบ้างที่บุคคล/กลุ่ม/องค์กรสามารถนำมาแลกเปลี่ยนกันได้ ? ประสบการณ์ ความรู้ ทรัพยากรธรรมชาติ ผลผลิต เงินทุน

เพราะมนุษย์เป็นสัตว์สังคม เพราะกิจกรรมบางอย่างทำคนเดียวไม่ได้ 3. ทำไมต้องมีเครือข่าย ? เพราะมนุษย์เป็นสัตว์สังคม เพราะกิจกรรมบางอย่างทำคนเดียวไม่ได้ เพราะสังคมปัจจุบันมีการแบ่งงานกันทำตามความสามารถ

4. เครือข่ายแบ่งได้กี่ประเภท ? เครือข่ายแบ่งได้ 2 ประเภท 1. เครือข่ายกลไก ได้แก่เครือข่ายที่แบ่งบุคคล/กลุ่ม/องค์กร สูงต่ำตามลำดับ มีการสั่งการ และมีอำนาจบังคับบัญชา เช่นระบบบริหารราชการ ระบบธุรกิจแบบขายตรง เป็นต้น

4. เครือข่ายแบ่งได้กี่ประเภท ? (ต่อ) 2. เครือข่ายทางสังคม ได้แก่ เครือข่ายที่บุคคล/กลุ่ม/องค์กร มีความเท่าเทียมกันไม่มีอำนาจบังคับ บัญชา แต่เน้นการเรียนรู้และพึ่งพา อาศัยกัน

5. เมื่อมีเครือข่ายแล้วจะเกิดผลอย่างไร ? เกิดการพึ่งพาอาศัยกัน ทุกฝ่ายได้ประโยชน์เท่าเทียม หรือ เป็นธรรม เกิดการพึ่งพา ฝ่ายหนึ่งมีอำนาจหรือได้ประโยชน์มากกว่าอีกฝ่ายหนึ่ง

6. เมื่ออำนาจไม่เท่ากันจะแก้ไขอย่างไร ? ถอนตัวออกจากความสัมพันธ์ แสวงหาสมาชิกเพิ่มขึ้น เพื่อสร้างอำนาจต่อรอง

7. เครือข่ายทางธุรกิจจะเป็นแบบใด ? ส่วนใหญ่เป็นเครือข่ายแบบกลไก ส่วนใหญ่สมาชิกในเครือข่ายมีอำนาจไม่เท่ากัน เกิดความได้เปรียบ-เสียเปรียบ ส่วนใหญ่ฝ่ายที่เสียเปรียบจะตกเป็นฝ่ายพี่งพาฝ่ายที่ได้เปรียบ

8. การได้เปรียบ-เสียเปรียบจะแก้ไขได้อย่างไร ? ปรับแนวคิดใหม่ในการสร้างเครือข่าย เปลี่ยนจากการต่อรอง เป็น คู่ค้า เป็นเพื่อน ไม่ใช่คู่แข่ง การปรับแนวคิดจะช่วยให้เกิดการสร้างกระบวนการเรียนรู้

9. มีตัวอย่างคู่ค้าบ้างหรือไม่ ? ตลาดกลางยางแผ่นดิบบ้านพรุ อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา 2. โรงงานแปรรูปยางพาราไม้เรียง อำเภอฉวาง จังหวัดนครศรีธรรมราช 3. ข้าวอินทรีย์น้ำอ้อม อำเภอค้อวัง จังหวัดยโสธร

10. แล้วเราจะเริ่มต้นเจรจาธุรกิจอย่างไร ? เริ่มทำความรู้จักคู่เจรจา พิจารณาว่าใครคือคน/บริษัทที่พอจะคบเป็นเพื่อนได้ เจรจาซื้อขายกับคน/บริษัทที่พอจะคบเป็นเพื่อนได้ อย่างกังวลราคาหรือประโยชน์ที่จะได้รับมากเกิดไป และคิดเสมอว่าบ้างครั้งผลประโยชน์ไม่ใช่เป้าหมายสูงสุด เพียงอย่างเดียว ข้อมูลมีความสำคัญที่สุดในการเจรจา เช่น ข้อมูลแนวโน้มการตลาด ข้อมูลราคา ปริมาณและคุณภาพสินค้าในตลาด เป็นต้น