การกระจายอำนาจสู่ อปท. โดย ศ.ดร.อุดม ทุมโฆสิต สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ ประธานคณะทำงานจัดทำแผนการถ่ายโอนภารกิจสู่ อปท.
1. ทำไมจึงต้องกระจายอำนาจไปสู่ อปท. 1. ทำไมจึงต้องกระจายอำนาจไปสู่ อปท. 1.1 เหตุผลทางปรัชญาการปกครอง 1.2 เหตุผลทางการบริหารการพัฒนา 1.3 เหตุผลทางกฎหมาย 1
1.1 เหตุผลทางปรัชญาการปกครอง 1.1 เหตุผลทางปรัชญาการปกครอง ศูนย์อำนาจ ทางปกครอง ผู้ใช้อำนาจ รูปแบบการปกครอง ประชาธิปไตย เผด็จการ รวมศูนย์อำนาจ รัฐบาลกลาง ปกครองท้องถิ่น ไร้ประสิทธิภาพ ประสิทธิภาพ แต่ไม่พึงประสงค์ กระจาย ท้องถิ่น ปกครองตนเอง และพึงประสงค์ ฉะนั้น ระบอบการปกครองท้องถิ่นที่ดีต้องเป็นระบอบประชาธิปไตยแบบกระจายศูนย์อำนาจ 2
1.2 เหตุผลของการบริหารการพัฒนา 1.2 เหตุผลของการบริหารการพัฒนา ศูนย์อำนาจ ทางปกครอง ปัญหา/การพัฒนาระดับชาติ ปัญหา/การพัฒนาระดับท้องถิ่น รวมศูนย์อำนาจ ประสิทธิภาพ ไม่มีประสิทธิภาพ กระจายอำนาจ ฉะนั้น รัฐบาลควรใช้อำนาจดูแลปัญหา/การพัฒนาระดับชาติ เท่านั้นและต้องให้ท้องถิ่นมีอำนาจดูแลแก้ไขปัญหาของ ตนเอง การบริหารการพัฒนาประเทศจึงจะมีประสิทธิภาพ 3
1.3 เหตุผลทางกฎหมาย กระจายอำนาจ รวมอำนาจ รัฐธรรมนูญ 40, 50 1.3 เหตุผลทางกฎหมาย กระจายอำนาจ รวมอำนาจ รัฐธรรมนูญ 40, 50 พรบ. จัดตั้งฯ พรบ.กำหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอำนาจ ฉะนั้น สรุปได้ว่าต้องกระจายอำนาจ 4
2. กระจายอย่างไร ? 2.1 โดยหลักการ 2.2 โดยกฎหมาย 2.3 โดยการปฏิบัติจริง 2. กระจายอย่างไร ? 2.1 โดยหลักการ 2.2 โดยกฎหมาย 2.3 โดยการปฏิบัติจริง 5
กระจายอย่างไร -โดยหลักการ 1) จัดสรรอำนาจหน้าที่ระหว่างส่วนกลาง/ภูมิภาค/ท้องถิ่นใหม่ - แยกอำนาจส่วนกลางและท้องถิ่นออกจากกันให้ชัดเจน ภารกิจ ฐานะผู้ปฏิบัติ ผู้สนันสนุน การกำกับดูแล 1) ปัญหา/ความสุข/ทุกข์ที่ท้องถิ่น ดูแลได้เอง ท้องถิ่นทำเท่านั้น ส่วนกลาง ศาล/ประชาชน/ส่วนกลาง 2) ปัญหา/การพัฒนาในระดับชาติ(ครอบคลุมทั้งประเทศแบ่งแยกไม่ได้) รัฐบาลกลางเท่านั้น ท้องถิ่น ท้องถิ่น/ประชา-ชน/ ศาล 3) ต้องร่วมมือกันจึงจะได้ผลดี ทั้งรัฐบาลกลาง และท้องถิ่น ประชาชน/ศาล 6
3) ถ่ายโอนภารกิจ/ทรัพยากร/และแก้ไขกฎหมาย เตรียมความพร้อมเพื่อรองรับอำนาจหน้าที่/บทบาทใหม่ ทั้งส่วนกลาง ท้องถิ่น และประชาชน 3) ถ่ายโอนภารกิจ/ทรัพยากร/และแก้ไขกฎหมาย 4) จัดทำมาตรฐานต่างๆ ขึ้นรองรับ 5) ติดตามประเมินผล 7
กระจายอย่างไร - โดยกฎหมาย 1. พรบ. กำหนดแผนขั้นตอนการกระจายอำนาจ ให้แก่ อปท. พ.ศ.2542 2. แผนปฎิบัติการกำหนดขั้นตอนการกระจายอำนาจให้แก่ อปท. ฉบับที่ 1 & 2 3. กลไกด้านโครงสร้าง คณะกรรมการกระจายอำนาจให้แก่ อปท. 8
กระจายอย่างไร - การปฏิบัติจริง 1. ภารกิจที่ถ่ายโอน 1. ด้านโครงสร้างพื้นฐาน 87 ภารกิจ 2. ด้านส่งเสริมคุณภาพชีวิต 103 ภารกิจ 3. ด้านการจัดระเบียบชุมชน/สังคม และ การรักษาความสงบเรียบร้อย 17 ภารกิจ 9
6. ด้านศิลปะ วัฒนธรรม จารีตประเพณี และ ภูมิปัญญาท้องถิ่น 2 ภารกิจ 4. ด้านการวางแผน การส่งเสริมการลงทุน พานิชยกรรมและการท่องเที่ยว 19 ภารกิจ 5. ด้านการบริหารจัดการและการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม 17 ภารกิจ 6. ด้านศิลปะ วัฒนธรรม จารีตประเพณี และ ภูมิปัญญาท้องถิ่น 2 ภารกิจ รวม 6 ด้าน 245 ภารกิจ ให้แก่ อปท.76,950 อปท. 2. ระยะเวลาการถ่ายโอน 10 ปี (2548-2553) 10