บทที่ 3 การวางแผน การบริหารจัดการที่จะประสบความสำเร็จจะต้องมีหน้าที่สำคัญ 4 ประการ การจัดองค์การ การนำ การควบคุม
การวางแผน เป็นภารกิจทางการบริหารที่ผู้บริหารจะต้องกระทำเป็นอันดับแรก การวางแผนมีขอบเขตครอบคลุมถึงกิจกรรมทุกอย่างขององค์การ การวางแผนจะเป็นการมุ่งถึงอนาคต 4. การวางแผน จะเป็นเครื่องมือลดความเสี่ยง 5. การวางแผน จะช่วยให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุดในการใช้ทรัพยากร 6.การวางแผนจะประกอบด้วยกิจกรรมย่อยทางการบริหารที่ต้องดำเนินงานหลายด้าน
ความสำคัญของการวางแผน ช่วยให้ผู้บริหารหลีกเลี่ยงการล้มเหลว ช่วยให้ผู้ลบริหารมีความหวังว่าจะได้ผลงานที่ถูกต้องหรือ ใกล้เคียงกับแผน 3. ทำให้เกิดการใช้ทรัพยากรอย่างมีประสิทธิภาพ
4. เป็นวิธีการ หรือแนวทางใหม่สำหรับการดำเนินงาน 5. ช่วยให้การดำเนินงานเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ 6. ช่วยลดต้นทุนในการปฏิบัติงาน
ประโยชน์ของการวางแผน ช่วยให้งานบรรลุเป้าหมาย แผนจะช่วยให้ประหยัด ลดความไม่แน่นอนในงานขององค์การ สามารถใช้แผนในการควบคุมคุณภาพ ส่งเสริมให้เกิดนวัตกรรมการสร้างสรรค์ ช่วยพัฒนาแรงจูงใจให้คนอยากทำงาน ช่วยให้มีการพัฒนาแข่งขัน ทำให้เกิดการประสานงสานที่ดีกว่า
ประเภทของการวางแผน จำแนกตามระดับการจัดการ จำแนกตามหน้าที่ทางธุรกิจ จำแนกตามลักษณะการนำแผนไปปฏิบัติ จำแนกตามระยะเวลา จำแนกตามขอบเขต
1. จำแนกตามระดับการจัดการ แผนภารกิจ บางครั้งเรียกว่า แผนกลยุทธ์ แผนพัฒนาองค์การ แผนระดับปฏิบัติการ แผนโครงการ
โรเบิร์ต แอนโทนี แบ่งการวางแผนเป็น 3 ระดับ ระดับกลยุทธ์ ระดับบริหาร ระดับปฏิบัติการ
2 จำแนกตามหน้าที่ทางธุรกิจ การวางแผนด้านการตลาด การวางแผนด้านการผลิต การวางแผนด้านการเงิน การวางแผนด้านบุคลากร การวางแผนด้านอื่น ๆ ตามหน้าที่ที่สำคัญ
3 จำแนกตามลักษณะการนำแผนไปปฏิบัติ การวางแผนที่ใช้ประจำ การวางแผนที่ใช้เฉพาะครั้ง
4 จำแนกตามระยะเวลา แผนระยะยาว แผนระยะกลาง แผนระยะสั้น
5 จำแนกตามขอบเขต แผนแม่บท แผนกลุ่มหน้าที่ โครงการ แผนสรุป แผนกิจกรรม
ลักษณะของการวางแผน สิ่งที่ผู้วางแผนควรทราบและศึกษา มีดังนี้ ข้อตกลงเบื้องต้นในการวางแผน หลักของการวางแผน คุณลักษณะของการวางแผนที่ดี การคิดวิเคราะห์และการตัดสินใจในการวางแผน
5. การจัดโครงสร้างองค์การเพื่อการวางแผน 6. บทบาทและหน้าที่ของหน่วยงานวางแผน 7. การมีส่วนร่วมในการวางแผนของพนักงาน
กระบวนการในการวางแผน กระบวนการในการวางแผน เป็นเรื่องของการตัดสินใจ แบ่งการดำเนินงานขององค์การเพื่อให้บรรลุวัตถุประสงค์ขององค์การโดยใช้วิธีการใดใดให้เกิดผลประโยชน์สูงสุด
มี 4 ขั้นตอน เตรียมการ วางแผน ใช้แผน ประเมินผลและปรับปรุงแผน
Massie เสนอกระบวนการวางแผน 5 ขั้นตอน การกำหนดเป้าหมาย การค้นหาโอกาสและพิจารณาถึงอุปสรรค การแปลโอกาสให้เป็นแนวทางในการปฏิบัติ การเลือกแนวทางที่ดีที่สุด และการกำหนดวัตถุประสงค์ การตรวจสอบและทบทวน
ขั้นตอนในการวางแผน การพยากรณ์สภาวะแวดล้อม การกำหนดวัตถุประสงค์องค์การ การพัฒนากลยุทธ์ การกำหนดวัตถุประสงค์ระยะปานกลาง การกำหนดแผนปฏิบัติงาน การปฏิบัติตามแผน ข้อมูลย้อนกลับ
ให้นักศึกษา วางแผนชีวิตตัวเองและครอบครัว(ถ้ามี) วิเคราะห์สภาวะแวดล้อม ของตัวเองและครอบครัว การกำหนดวัตถุประสงค์ของท่านเอง..ความฝัน อย่างเป็นไร ได้ไร ?? การพัฒนากลยุทธ์ อย่างไร ?? วิธีการ ?? การกำหนดวัตถุประสงค์ ระยะสั้น 1 ปี ปานกลาง ภายใน 3 – 5 ปี ระยะยาว 10 ปี เป็นต้นไป.... อย่างไร?? การกำหนดแผนปฏิบัติงาน อย่างไร ??