บทที่ 6 การเขียนภาพสามมิติ ภาพอ็อบลีก อ.ประทีป ชัยเสริมเทวัญ คณะวิศวกรรมศาสตร์ศรีราชา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตศรีราชา

ภาพอ็อบลีก (Oblique Projection) ภาพฉาย 3 มิติ แบ่งออกได้ 4 ประเภทใหญ่ๆ คือ

ภาพอ็อบลีก (Oblique Projection) สำหรับภาพฉายอ็อบลีกนั้นเส้นสายตาไม่ตั้งฉากกับระนาบรับภาพ วัตถุถูกจัดวางให้ระนาบด้านหน้าของวัตถุขนานกับระนาบรับภาพ ดังนั้นภาพฉายอ็อบลีกจึงเห็นเป็นสามมิติและมีส่วนหน้าของภาพเป็นขนาดจริงเท่ากับส่วนหน้าของวัตถุ

การเขียนภาพฉายอ็อบลีก มองด้วยมุม  จากด้านข้างที่ภาพด้านบน มองด้วยมุม  จากด้านบนที่ภาพด้านหน้า ระนาบที่ขนานกับด้านหน้าเป็นขนาดจริง ถ้า  หรือ  น้อยกว่า 45 เส้นเอียงจะสั้นกว่าความยาวจริง ถ้า  และ  มากกว่า 45 เส้นเอียงจะยาวกว่าความยาวจริง

การเขียนภาพวาดแบบอ็อบลีก จากหลักการของภาพฉายแบบอ็อบลีก นำมาใช้ในภาพวาดแบบอ็อบลีก (oblique drawing) มีหลักการเขียนคล้ายภาพวาดแบบไอโซเมตริก แต่มีด้านหน้าของภาพขนานกันกับฉากรับภาพซึ่งเป็นขนาดจริง และแกนเอียงจะทำมุมกับฉากรับภาพด้วยมุมใดๆ ก็ได้ระหว่าง 0 - 90 โดยปกติจะใช้มุม 30 , 45 และ 60  = 30 , 45 หรือ 60 

การเขียนภาพวาดแบบอ็อบลีก ภาพวาดแบบอ็อบลีกแบ่งได้เป็น 3 แบบคือ 1) อ็อบลีกแบบคาวาเลียร์ (cavalier oblique) มีระยะการวัดตามแกนเอียงเป็นความยาวจริง และเท่ากับขนาดความยาวตามภาพฉายออร์โทกราฟิก 2) อ็อบลีกแบบแคลิเนต (cabinet oblique) มีระยะการวัดตามแกนเอียงเป็นครึ่งหนึ่งของความยาวจริง ทำให้ภาพที่ได้ใกล้เคียงความเป็นจริง 3) อ็อบลีกแบบทั่วไป (general oblique) มีระยะการวัดตามแกนเอียงเป็นสัดส่วนใดก็ได้ระหว่าง ½ - 1 เท่าของความยาวจริง จากการเปรียบเทียบภาพวาดของวัตถุแบบคาวาเลียร์และแบบคาบิเนต ดังรูปจะพบว่าวัตถุที่มีความยาวมาก การเขียนภาพแบบคาบิเนตจะให้ภาพที่ดีกว่า

การเขียนภาพวาดแบบอ็อบลีก

ทิศทางของแกนเอียง จากแกนเอียงของภาพวาดแบบอ็อบลีก 30, 45 หรือ 60 ดังนั้นสามารถเลือกทิศทางของแกนเอียงได้ ดังรูป เพื่อให้เห็นรายละเอียดของภาพ

หลักเกณฑ์ในการเขียนภาพวาดแบบอ็อบลีก 1) เลือกด้านหน้าของวัตถุที่ผิวหน้าเป็นผิวโค้งวงกลม หรือรูเจาะเป็นด้านหน้าซึ่งขนานกับฉากรับภาพเพราะสามารถเขียนได้ด้วยขนาดจริงและรวดเร็วกว่าการวางด้านของวัตถุนั้นในแนวแกนเอียง เพราะจะต้องเขียนส่วนโค้งด้วยวิธีกำหนดจุดหรือเขียนรูปวงรี ดังรูป

หลักเกณฑ์ในการเขียนภาพวาดแบบอ็อบลีก 2) เลือกด้านของวัตถุที่มีความยาวมากเป็นด้านซึ่งขนานกับฉากรับภาพ เพราะจะให้ภาพที่ไม่ผิดความจริง ดังรูป 3) เลือกแกนหลักให้เหมาะสมต่อการแสดงรายละเอียดของวัตถุ

ขั้นตอนการเขียนภาพวาดอ็อบลีก

ขั้นตอนการเขียนภาพวาดอ็อบลีก

การเขียนมุมและส่วนโค้งวงกลม สำหรับมุมหรือส่วนโค้งวงกลมบนด้านหน้าของภาพจะมีขนาดเท่ากับของจริง แต่มุมหรือส่วนโค้งวงกลมบนด้านข้างหรือบนด้านบนของภาพจะมีขนาดเปลี่ยนไป วงกลมจะกลายเป็นรูปวงรี สำหรับภาพบนแกนเอียง 30, 45 และ 60 ใช้วิธีสี่จุดศูนย์กลาง

การเขียนมุมและส่วนโค้งวงกลม ในกรณีที่ส่วนโค้งวงรีหรือส่วนโค้งใดๆ อยู่บนระนาบเอียงการเขียนส่วนโค้งต้องใช้วิธีกำหนดจุดแล้วเทียบระยะหรือใช้วิธีพิกัดฉาก ดังรูป

การเขียนเกลียวในภาพฉายอ็อบลีก ในการเขียนเกลียวในภาพฉายอ็อบลีก จะใช้ส่วนโค้งวงกลมซ้อนกันหลายๆ ส่วนโค้งตามความความยาวของเกลียว ดังแสดงในภาพที่ 9-1 ส่วนโค้งจะแสดงลักษณะของปลายเกลียว ซึ่งสามารถเขียนได้สะดวก และง่ายต่อการทำความเข้าใจ