เรื่องความรู้ทางภาษา ความหมายของภาษาลักษณะสำคัญของภาษาไทย คำว่า “ภาษา” หมายถึง ถ้อยคำที่ใช้พูดหรือเขียน เพื่อสื่อความของชนกลุ่มใด กลุ่มหนึ่ง ประเภทของภาษา มี ๒ ประเภท ๑. วัจนภาษา คือ ภาษาที่ใช้ถ้อยคำในการสื่อสาร ๒. อวัจนภาษา คือ ภาษาที่ไม่ใช้ถ้อยคำในการสื่อสาร
องค์ประกอบของภาษา ภาษามีองค์ประกอบ ๔ เรื่อง ๑. เสียง เกิดจากการเปล่งเสียงแทนพยางค์ และคำ ๒. พยางค์และคำ เกิดจากการประสมพยัญชนะ สระ วรรณยุกต์ ๓. ประโยค เกิดจากการนำ คำ มาเรียงกันตามลักษณะโครงสร้าง ของภาษาที่กำหนดเป็นกฎเกณฑ์หรือเป็นระบบไวยากรณ์ของแต่ละภาษา ๔. ความหมาย คือ ความหมายที่เกิดจากคำหรือประโยคเพื่อใช้ใน การสื่อสารทำความเข้าใจกัน
ลักษณะสำคัญของภาษาไทย ๑. ภาษาไทยเป็นคำโดด ๒. คำไทยแท้ส่วนมากมีพยางค์เดียว ๓. คำไทยแท้มีตัวสะกดตรงตามมาตรา ๔. ภาษาไทยเป็นภาษาที่มีเสียงวรรณยุกต์ ๕. มีการสร้างคำเพื่อเพิ่มความหมายให้มากขึ้น ๖. การเรียงคำในประโยค ๗. คำขยายในภาษาไทยจะเรียงอยู่หลังคำที่ถูกขยายเสมอ ๘. คำไทยมีคำลักษณะนาม ๙. ภาษาไทยมีวรรคตอนในการเขียนและการพูด ๑๐. ภาษาไทยมีระดับการใช้
ใบงานที่ ๑ เรื่อง ประโยชน์ของภาษา แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๑ เรื่อง ความรู้ทางภาษา คำชี้แจง พิจารณาสถานการณ์ที่กำหนดให้ แล้วตอบว่าใช้ประโยชน์ของภาษาในด้านใด ๑. กำหนดกฎ กติกา และข้อตกลงในการอยู่ร่วมกัน....................................................................................... ๒. อ่านนิทานหรือนิยายเพื่อผ่อนคลายความตึงเครียด .................................................................................. ๓. อภิปรายแสดงความคิดเห็น และร่วมกันหาแนวทางในการแก้ปัญหา ........................................................... ๔. สันนิษฐานผลงานที่ไม่ได้ระบุผู้แต่งที่ชัดเจน.................................................................................................. ๕. พูดภาษาถิ่นกับญาติพี่น้อง.......................................................................................................................... ๖. ทำตารางทบทวนหนังสือก่อนสอบ.............................................................................................................. ๗. เล่นการละเล่นที่มีบทร้อง............................................................................................................................. ๘. ฟังธรรมบรรยายจากพระอาจารย์ในชั่วโมงเรียนวิชาพระพุทธศาสนา.............................................................. ๙. ทักทายปราศรัย และพูดแสดงความชื่นชมในการกระทำดีของเพื่อน................................................................. ๑๐. อ่านแผ่นป้ายประชาสัมพันธ์การจัดกิจกรรมต่าง ๆ ประจำเดือนของโรงเรียน...................................................
คำชี้แจง อ่านข้อความที่กำหนดให้ แล้วตอบว่าใช้โวหารแบบใด ใบงานที่ ๒ เรื่อง ความงามกับภาษา แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๒ เรื่อง ความรู้ทางภาษา คำชี้แจง อ่านข้อความที่กำหนดให้ แล้วตอบว่าใช้โวหารแบบใด ๑. กลืนไม่เข้าคายไม่ออก เป็นโวหาร................................................................................ ๒. เรื่องเล็กน้อยจะกลายเป็นน้ำผึ้งหยดเดียว เป็นโวหาร................................................................................... ๓. งามผิวประไพผ่อง กลทาบศุภาสุพรรณ งามแก้มแฉล้มฉัน พระอรุณแอร่มละลาน งามเกศะดำขำ กลน้ำณท้องละหาน งามเนตรพินิศปาน สุมณีมะโนหะรา (มัทนะพาธา ของ รัชกาลที่ ๖) เป็นโวหาร.......................................................................... ๔. เหตุแสดงแห่งราชพ้อง ภัยชลา ได้แก่อุปราชา เชษฐ์ผู้ สงครามซึ่งเสด็จครา นี้ใหญ่ หลวงแฮ แท้จักถึงยุทธ์สู้ ศึกช้างสองชน (ลิลิตตะเลงพ่าย ของ สมเด็จกรมพระปรมานุชิตชิโนรส) เป็นโวหาร............................................................................
๕. เขามองเราเป็นเพียงดอกไม้ริมทาง เป็นโวหาร............................................................................ ๖. โอ๊ย ! ปวดหัวจนหัวจะระเบิดอยู่แล้ว เป็นโวหาร ............................................................................ ๗. สัตภัณฑ์บรรพตทั้งหลาย อ่อนเอียงเพียงปลาย ประนอมประนมชมชัย (บทพากย์โขนเรื่อง รามเกียรติ์ ตอน ช้างเอราวัณ) เป็นโวหาร........................................................................... ๘. เมื่อเข้ามาอยู่ในสถานที่อันกว้างใหญ่ไพศาลแห่งนี้ เรารู้สึกว่าตัวเราเป็นเพียงเศษผงธุลีที่ไม่มีใครสนใจ เป็นโวหาร....................................................................... ๙.ฉลามหนุ่มแห่งประเทศไทยคว้าแชมป์เหรียญทองโอลิมปิกได้สำเร็จ เป็นโวหาร......................................................................