บทที่ 4 การร่วมค้า การร่วมค้า หมายถึง การประกอบกิจกรรมเชิงเศรษฐกิจ บทที่ 4 การร่วมค้า การร่วมค้า หมายถึง การประกอบกิจกรรมเชิงเศรษฐกิจ ของบุคคลหรือกิจการอย่างน้อยสองราย โดยมีการควบคุมร่วมกันตามที่ตกลงไว้ ในสัญญา
รูปแบบของการร่วมค้า การควบคุมร่วมในการดำเนินงาน (Jointly Controlled Operations) การควบคุมร่วมในสินทรัพย์ (Jointly Controlled Assets) การควบคุมร่วมในกิจการ (Jointly Controlled Entities)
การควบคุมร่วมในการดำเนินงาน (Jointly Controlled Operations) ไม่มีการจัดตั้งเป็นบริษัท ลักษณะ การดำเนินงาน ไม่มีการแยกโครงสร้างการเงินจากผู้ร่วมค้า ผู้ร่วมค้าจะใช้ที่ดิน อาคารและอุปกรณ์ของตนเอง
การควบคุมร่วมในการดำเนินงาน (Jointly Controlled Operations) ลักษณะ การดำเนินงาน (ต่อ) - ผู้ร่วมค้าต้องรับผิดชอบค่าใช้จ่าย และหนี้สินของตนเอง - มีการกำหนดการจัดสรรผลตอบแทนและค่าใช้จ่ายที่เกิดขึ้นร่วมกันไว้ในสัญญา - ไม่ต้องจัดทำงบการเงินของกิจการร่วมค้า
รายงานทางการเงิน เกี่ยวกับส่วนได้เสีย การควบคุมร่วมในการดำเนินงาน (Jointly Controlled Operations) รายงานทางการเงิน เกี่ยวกับส่วนได้เสีย สินทรัพย์ที่ผู้ร่วมค้าควบคุมและ หนี้สินที่ผู้ร่วมค้านั้นเป็นผู้ก่อขึ้น ค่าใช้จ่ายที่ผู้ร่วมค้าก่อให้เกิดขึ้นและส่วนแบ่งของรายได้จากการขายสินค้าหรือให้บริการที่ผู้ร่วมค้าควรได้รับ
การควบคุมร่วมในสินทรัพย์ (Jointly Controlled Assets) ลักษณะการดำเนินงาน ไม่มีการจัดตั้งเป็นบริษัท ไม่มีการแยกโครงสร้างการเงินจากผู้ร่วมค้า ผู้ร่วมค้าเป็นเจ้าของสินทรัพย์ในการร่วมค้าร่วมกัน ผู้ร่วมค้าได้รับส่วนแบ่งจากผลิตผลที่เกิดจากสินทรัพย์ ผู้ร่วมค้าต้องรับผิดชอบค่าใช้จ่ายที่เกิดขึ้นตามสัดส่วนที่กำหนดไว้ ไม่ต้องจัดทำงบการเงินของกิจการร่วมค้า
รายงานทางการเงินเกี่ยวกับส่วนได้เสีย การควบคุมร่วมในสินทรัพย์ (Jointly Controlled Assets) รายงานทางการเงินเกี่ยวกับส่วนได้เสีย 1. สินทรัพย์ที่ควบคุมร่วมกันเฉพาะส่วนที่เป็นของตน 2. หนี้สินและค่าใช้จ่ายของผู้ร่วมค้าที่เกิดจากการจัดหาเงินทุน เพื่อซื้อสินทรัพย์ (เฉพาะส่วนที่ผู้ร่วมค้าควบคุม) 3. หนี้สินที่เกิดขึ้นร่วมกันจากการร่วมค้าเฉพาะส่วนที่เป็นของผู้ร่วมค้า 4. รายได้และค่าใช้จ่ายที่เกิดขึ้นจากการร่วมค้าเฉพาะส่วนที่เป็นของผู้ร่วมค้า
การควบคุมร่วมในกิจการ (Jointly Controlled Entities) ลักษณะ การดำเนินงาน - มีการจัดตั้งเป็นบริษัท - เป็นกิจการร่วมค้าที่มีสินทรัพย์อยู่ในการควบคุมของกิจการ - ผู้ร่วมค้าทุกรายมีอำนาจควบคุมกิจการร่วมค้าร่วมกัน - ผู้ร่วมค้าทุกรายมีสิทธิได้รับส่วนแบ่งจากผลการดำเนินงาน - ต้องมีการจดบันทึกรายการค้า และจัดทำงบการเงินของกิจการร่วมค้า
การควบคุมร่วมในกิจการ (Jointly Controlled Entities) รายงานทางการเงินเกี่ยวกับส่วนได้เสีย บันทึกบัญชีและจัดทำงบการเงินตามมาตรฐานการบัญชี เรื่อง “รายงานทางการเงินเกี่ยวกับส่วนได้เสียในกิจการร่วมค้า”
“รายงานทางการเงินเกี่ยวกับส่วนได้เสียในกิจการร่วมค้า” การควบคุมร่วมในกิจการ (Jointly Controlled Entities) “รายงานทางการเงินเกี่ยวกับส่วนได้เสียในกิจการร่วมค้า” งบการเงินตามสัดส่วน - รวมแต่ละบรรทัด - แยกแต่ละบรรทัด งบการเงินเฉพาะกิจการของผู้ร่วมค้า
วิธีการปฏิบัติทางการบัญชีสำหรับกิจการร่วมค้า กรณีที่ไม่ได้แยกการบันทึกบัญชีของการร่วมค้าเป็นอีกชุดหนึ่ง กรณีที่แยกการบันทึกบัญชีของการร่วมค้าเป็นอีกชุดหนึ่ง
บัญชีที่กิจการต้องเปิดขึ้นใหม่ กรณีที่ไม่ได้แยกการบันทึกบัญชีของการร่วมค้าเป็นอีกชุดหนึ่ง บัญชีที่กิจการต้องเปิดขึ้นใหม่ บัญชีร่วมค้า มีลักษณะเป็นบัญชีกำไรขาดทุนจากการร่วมค้า โดยใช้บันทึกรายการเกี่ยวกับต้นทุนขาย ค่าใช้จ่าย และรายได้ บัญชีผู้ร่วมค้า แยกเป็นผู้ร่วมค้าแต่ละราย ใช้บันทึกส่วนได้เสียของผู้ร่วมค้า
กรณีที่แยกการบันทึกบัญชีของการร่วมค้าเป็นอีกชุดหนึ่ง - ผู้ร่วมค้าที่ทำหน้าที่เป็น “ผู้ดำเนินการร่วมค้า” จะเป็นผู้บันทึกรายการทั้งหมดที่เกี่ยวกับการร่วมค้าในสมุดบัญชีของกิจการร่วมค้า - ผู้ร่วมค้าแต่ละฝ่าย จะบันทึกรายการค้าเฉพาะส่วนที่เกี่ยวข้องกับตนในสมุดบัญชีของตนเอง
บัญชีที่กิจการต้องเปิดขึ้นใหม่ กรณีที่แยกการบันทึกบัญชีของการร่วมค้าเป็นอีกชุดหนึ่ง บัญชีที่กิจการต้องเปิดขึ้นใหม่ 1. บัญชีที่เกี่ยวกับการร่วมค้า (ในสมุดบัญชีกิจการร่วมค้า) 2. บัญชีเงินลงทุนในกิจการร่วมค้าหรือบัญชีร่วมค้า (ในสมุดบัญชีของผู้ร่วมค้า)