การจัดทำแผนชุมชน
ไร้ความสามัคคี ไร้ระเบียบ เต็มไปด้วยขยะ ทะเลาะเบาะแว้ง
เราจะทำอย่างไร.....ให้หมู่บ้านเราเป็นอย่างนี้ รู้รักสามัคคี เป็นระเบียบเรียบร้อย ร่วมคิด ร่วมทำ ร่วมมือร่วมใจ สมานฉันท์ เราจะทำอย่างไร.....ให้หมู่บ้านเราเป็นอย่างนี้
ร้องเพลงรอ...
ทรัพยากรมากมาย คนก็มีความสามารถ
เมื่อเราก็พร้อม เราก็ทำเองได้
มีแผนในการพัฒนา พึ่งตนเองได้ในที่สุด ทุกคนพร้อมใจต่อสู้ ใช้วิธีสู้เป็นบทเรียนในการพัฒนา มีแผนในการพัฒนา สู้แบบพึ่งตนเอง หวังผลระยะยาว พึ่งตนเองได้ในที่สุด
แก้ปัญหาให้กับหมู่บ้าน ด้วย...... เพราะฉะนั้น....... เราต้องช่วยกันคิด..... “แผนชุมชน” แก้ปัญหาให้กับหมู่บ้าน ด้วย......
“แผนชุมชน” หมายถึง การกำหนดอนาคตและกิจกรรมการพัฒนาของชุมชน เพื่อใช้เป็นแนวทางในการพัฒนาท้องถิ่นให้เป็นตามที่ต้องการและสามารถแก้ปัญหาที่เผชิญอยู่โดยคนในชุมชน ร่วมคิด ร่วมกำหนดแนวทาง
ประโยชน์ของแผนชุมชน คนในหมู่บ้านได้เรียนรู้ร่วมกัน คนในหมู่บ้านได้เห็นข้อเด่น ข้อดี โอกาส ข้อจำกัดของชุมชน คนในหมู่บ้านมีช่องทางแก้ไขปัญหาของหมู่บ้านอย่างเหมาะสม คนในหมู่บ้านสามารถกำหนดกิจกรรมตอบสนองความต้องการของหมู่บานได้เอง คนในหมู่บ้านสามารถคิดเป็น แก้ปัญหาเป็น สามารถจัดการกับทรัพยากรในหมู่บ้านได้ดี
วิเคราะห์ชุมชน ติดตามประเมินผล ตัดสินใจวางแผน แบ่งปันผลประโยชน์ กระบวนการชุมชน ในการจัดทำแผนชุมชน วิเคราะห์ชุมชน ติดตามประเมินผล ตัดสินใจวางแผน แบ่งปันผลประโยชน์ ดำเนินการ
ผู้จัดทำแผน *กรรมการชุมชน * ผู้ทรงคุณวุฒิในชุมชน * ปราชญ์ชุมชน * ผู้นำกลุ่ม /องค์กรสตรี ฯลฯ
การทบทวนแผนชุมชน สำรวจ/จัดเก็บข้อมูลเพิ่มเติม วิเคราะห์ข้อมูล ระบุปัญหา สาเหตุ กำหนดแนวทางแก้ปัญหา วางแผน (รวบรวมกิจกรรมเป็นแผนของหมู่บ้าน) ดำเนินการตามแผน ติดตามผล สามารถปรับแผนได้ ตามสถานการณ์
ประธานชุมชน คณะกรรมการชุมชน ผู้นำชุมชนประชุม พูดคุย ตัวอย่าง ประธานชุมชน คณะกรรมการชุมชน ผู้นำชุมชนประชุม พูดคุย เสนอปัญหา ความต้องการ ที่ครอบคลุมทั้งชุมชน จัดกลุ่มปัญหา จัดลำดับความสำคัญของปัญหา หาสาเหตุ หาแนวทางแก้ไขปัญหา/กำหนดกิจกรรมแก้ปัญหา
การจัดกลุ่มปัญหา เช่น การจัดกลุ่มปัญหา เช่น ด้านเศรษฐกิจ ด้านสังคมและคุณภาพชีวิต ด้านโครงสร้างพื้นฐาน ด้านสาธารณสุข ด้านการศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ด้านทรัพยากรธรรมชาติ และสิ่งแวดล้อม
แผนชุมชน ควรมีอะไรบ้าง กิจกรรมในแผนมีลักษณะ ดังนี้ หมู่บ้านทำเองทั้งหมด แผนชุมชน ควรมีอะไรบ้าง ทำเอง+รัฐ รัฐทำให้ทั้งหมด ข้อมูลทั่วไปของหมู่บ้าน สภาพปัญหาของหมู่บ้าน(ผลการวิเคราะห์ข้อมูลของชุมชน) ผลการวิเคราะห์ข้อมูลของชุมชน เป้าหมายการพัฒนาหมู่บ้าน/วิสัยทัศน์ ใน 5 ปี แผนงานโครงการ/กิจกรรมแก้ปัญหาที่ครอบคลุมทุกด้าน
ตัวอย่าง
ข้อมูลทั่วไป ส่วนที่ 1 1.ประวัติความเป็นมา 2.สภาพทั่วไปของหมู่บ้าน 3. อาณาเขต 4.ประชากร /อาชีพ 5. สาธารณูปโภค 6.ข้อมูลกลุ่ม/องค์กร
ปัญหาของชุมชน ปัญหา สภาพปัญหา ส่วนที่ 2 1.ด้านเศรษฐกิจ 2.ด้านสังคม 3.ด้านทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม 1. รายได้ไม่เพียงพอ 2. ไม่มีเงินทุนในการประกอบอาชีพ 1.คนชราไม่มีผู้เลี้ยงดู 2. 1.ทิ้งขยะไม่เป็นที่ 2.น้ำเสีย
ส่วนที่ 3 ความคาดหวังของประชาชน เป้าหมายการพัฒนาหมู่บ้าน/วิสัยทัศย์ เช่น ประชาชนในหมู่บ้านอยู่อย่างมีความสุข ความสามัคคี อาชีพมั่นคง/รายได้พอเพียงพึ่งตนเองได้ ระยะเวลา 5 ปี
ส่วนที่ 4 แผนชุมชนบ้าน.....................หมู่ที่............... ตำบล...................อำเภอ....................... จังหวัดกาญจนบุรี ที่ ปัญหา โครงการ/กิจกรรม งบประมาณ หน่วย งาน ดำเนินการ ผลที่คาดว่า จะได้รับ วิธีดำเนินงาน ทำเอง ทำร่วม ทำให้ ระยะ เวลาดำเนินการ หมายเหตุ น้ำเสีย
ภาคผนวก * รายชื่อผู้เข้าร่วมเวทีจัดทำแผนชุมชน * ภาพถ่ายการจัดเวทีประชาคม * รายชื่อแกนนำจัดทำแผนชุมชน
ตัวชี้วัดคุณภาพแผนชุมชน ใช้ข้อมูลพื้นฐาน จปฐ. กชช. 2ค หรือข้อมูล บัญชีรับจ่ายครัวเรือน ร่วมในการวิเคราะห์ ร้อยละ 70 ตัวแทนครัวเรือนในหมู่บ้านมีส่วนร่วมในการจัดทำแผน มากกว่า ร้อยละ 70 สมาชิก อบต.มีส่วนร่วมในการจัดทำแผนตั้งแต่ต้น มีแผนชุมชนเป็นลายลักษณ์อักษร มีกระบวนการจัดทำแผนชุมชนตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง มีกิจกรรมพึ่งตนเอง อย่างน้อย ร้อยละ 30