เทคนิคการพัฒนาวิจัยเชิงพื้นที่ รูปแบบงานวิจัย งานวิจัยเฉพาะพืช (Commodity) 2. งานวิจัยเฉพาะด้าน หรือสาขา (Discipline) 3. งานวิจัยเชิงพื้นที่ (Area based)
เทคนิคการพัฒนาวิจัยเชิงพื้นที่ รูปแบบงานวิจัย 3. งานวิจัยเชิงพื้นที่ (Area based) ทำไมต้องเป็น Multi- Disciplinary ผู้จัดการ วางแผน ร่วมกับ ใคร สาขาต่างๆ เช่น ดิน ปุ๋ย โรค แมลง วัชพืช เศรษฐกร นักพัฒนาชุมชน ฯลฯ
งานวิจัยระบบการทำฟาร์ม เป็นเพียง “แนวทางหรือแนวคิด“ ไม่ใช่ตัวเทคโนโลยีเองโดยตรง แต่เป็นแนวทางที่ต้องนำมาใช้เพื่อพัฒนาเทคโนโลยีร่วมกับเกษตรกร ให้สอดคล้องกับสภาพความเป็นจริงในฟาร์ม (farm) และ ทรัพยากรครัวเรือนของเกษตรกร ภายใต้เงื่อนไขสิ่งแวดล้อม และเป้าหมายการผลิตของเกษตรกร แต่มีการกำหนดขั้นตอนการทำงานวิจัยและส่งเสริม ระบบการทำฟาร์ม
งานวิจัยในไร่นาเกษตรกร (ปรับจากรายงานผลวิจัยเรื่องเต็มของกรมฯ) 1. บทคัดย่อ 2. คำนำ 3. วิธีดำเนินการ 3.1 การเลือกพื้นที่ เป้าหมายและพื้นที่ทดสอบ 3.2 การวิเคราะห์พื้นที่ (วินิจฉัยปัญหา) 3.3 การวางแผนการทดลอง 3.4 การทดลอง 1) อุปกรณ์ 2) วิธีการ
งานวิจัยในไร่เกษตรกร 3.4 (ต่อ) -วิธีการทดลอง - วิธีปฏิบัติของพืชแต่ละชนิด (ปลูก-เก็บเกี่ยว) - การเก็บข้อมูล 3) เวลาและสถานที่ 4) ผลและวิจาณ์ผลการทดลอง -ผลผลิต -เศรษฐศาสตร์ -การยอมรับทางสังคม 5) สรุปผลการทดลองและคำแนะนำ 6) การขยายผลงานวิจัย
คำชี้แจงวิธีการเขียนรายงานผลงาน วิจัยเรื่องเต็มเชิงพื้นที่ 1.บทคัดย่อ บอกความสำคัญของพืชที่ทำการทดสอบ 1-2 ประโยค วัตถุประสงค์ วิธีการอย่างย่อ ผลการทดลองว่าได้อะไรที่เด่นๆ ทั้งทางด้านการผลิตและ ด้านเศรษฐศาสตร์ ข้อเสนอแนะว่าจะทำอย่างไรต่อไป
คำชี้แจงวิธีการเขียนรายงานผลงานวิจัยเรื่องเต็มเชิงพื้นที่ (ต่อ) 2. คำนำ ความเป็นมาของพืชที่ทดลอง ความสำคัญ ปัญหาที่ต้องการแก้ไข ตรวจเอกสารที่เกี่ยวข้องกับงานวิจัย วัตถุประสงค์
คำชี้แจงวิธีการเขียนรายงานผลงานวิจัยเรื่องเต็มเชิงพื้นที่ (ต่อ) 3. วิธีการดำเนินการ 3.1 อุปกรณ์ พันธุ์พืช/สัตว์ สารเคมี ปุ๋ยเคมี,ปุ๋ยอินทรีย์ ฯลฯ
คำชี้แจงวิธีการเขียนรายงานผลงานวิจัยเรื่องเต็มเชิงพื้นที่ (ต่อ) 3.วิธีการดำเนินงาน (ต่อ) 3.2 วิธีการ 1) เลือกพื้นที่ เลือกพื้นที่เป้าหมาย พื้นที่นั้นต้องกว้าง เลือกพื้นที่ทดสอบ เป็นพื้นที่ที่เป็นตัวแทน ของพื้นที่เป้าหมาย
คำชี้แจงวิธีการเขียนรายงานผลงานวิจัยเรื่องเต็มเชิงพื้นที่ (ต่อ) 3.2 วิธีการ (ต่อ) 2)การวิเคราะห์พื้นที่ เครื่องมือที่ใช้ 2.1) การวิเคราะห์ระบบนิเวศเกษตร (AA) โดยใช้ข้อมูลมือสอง ได้ปัญหาเงื่อนไข และโอกาส เบื้องต้น
คำชี้แจงวิธีการเขียนรายงานผลงานวิจัยเรื่องเต็มเชิงพื้นที่ (ต่อ) 2) การวิเคราะห์พื้นที่ (ต่อ) 2.2) การอภิปรายกลุ่ม (Focus group discussion) ใช้กลุ่มเกษตรกรเป้าหมาย นักวิชาการเป็นผู้ดำเนินการ
คำชี้แจงวิธีการเขียนรายงานผลงานวิจัยเรื่องเต็มเชิงพื้นที่ (ต่อ) 2.2) การอภิปรายกลุ่ม (ต่อ) ผลที่ได้ คือ ปัญหาและมีการจัดลำดับความสำคัญ ใช่สำหรับเป็นโจทย์ ต้องวิเคราะห์ Tech.ของพืชที่เกษตรกรต้องการ ดำเนินการอยู่ เพื่อใช้ประกอบการวางแผนการ ทดลอง
คำชี้แจงวิธีการเขียนรายงานผลงานวิจัยเรื่องเต็มเชิงพื้นที่ (ต่อ) 3.2 วิธีการ (ต่อ) 3) การวางแผนการทดลอง วางแผนตามปัญหาที่ได้จากการวิเคราะห์พื้นที่ ให้บอกด้วยว่า ทำไมจึงวางแผนแบบนี้ บอกว่ามีอยู่กี่กรรมวิธี ถ้าเป็นระบบการปลูกพืช ก็ให้บอกว่ามีแบบการปลูกพืชอยู่กี่แบบ โดยทั่วไปกรรมวิธีประกอบด้วย วิธีเกษตรกร วิธีทดสอบ (คำแนะนำ)
คำชี้แจงวิธีการเขียนรายงานผลงานวิจัยเรื่องเต็มเชิงพื้นที่ (ต่อ) 3.2 วิธีการ (ต่อ) 4) การทดลอง ดำเนินการที่ไหน ระยะเวลากี่ปี จำนวนเกษตรกร ร่วมโครงการมีจำนวนเท่าไร มีพื้นที่รายละเท่าไร และพื้นที่รวมเท่าไร
คำชี้แจงวิธีการเขียนรายงานผลงานวิจัยเรื่องเต็มเชิงพื้นที่ (ต่อ) 4) การทดลอง (ต่อ) 4.1 อุปกรณ์ เมล็ดพันธุ์พืช ได้แก่ อะไรบ้าง ปุ๋ยอะไร สารเคมีอะไร เครื่องมืออื่นๆ
คำชี้แจงวิธีการเขียนรายงานผลงานวิจัยเรื่องเต็มเชิงพื้นที่ (ต่อ) 4) การทดลอง (ต่อ) 4.2 วิธีการทดลอง ให้บอกจำนวนเกษตรกรร่วมโครงการ และพื้นที่ กรรมวิธี/แบบการปลูกพืช 1)............................................ 2)............................................ 3)............................................
คำชี้แจงวิธีการเขียนรายงานผลงานวิจัยเรื่องเต็มเชิงพื้นที่ (ต่อ) 4) การทดลอง (ต่อ) 4.3 วิธีปฏิบัติของแต่ละพืช เช่น ถั่วเหลือง หรือข้าวโพด เก็บเกี่ยว ทำอย่างไร (หรือ technology การผลิต) 4.4. การบันทึกข้อมูล วันปลูก วันเก็บเกี่ยว และการปฏิบัติงานต่างๆ ประเมินผลผลิตพืช ทำอย่างไร เก็บข้อมูลเศรษฐศาสตร์ ทำอย่างไร
คำชี้แจงวิธีการเขียนรายงานผลงานวิจัยเรื่องเต็มเชิงพื้นที่ (ต่อ) ผลและวิจารณ์ผลการทดลอง 1) ให้อธิบายตามตารางผลผลิตว่าได้ผลผลิตวิธีไหน ดีกว่ากัน เพราะอะไร มีใครทำไว้ โดยหาข้อมูลมา สนับสนุน หรือคัดค้าน 2) ให้อธิบายทางด้านเศรษฐศาสตร์ว่า กรรมวิธีไหนได้ ผลตอบแทน(มีรายได้สุทธิ)มากกว่ากัน เพราะอะไร
คำชี้แจงวิธีการเขียนรายงานผลงานวิจัยเรื่องเต็มเชิงพื้นที่ (ต่อ) สรุปผลการทดลองและคำแนะนำ ให้สรุปเป็นข้อๆ 1) กรรมวิธีไหนดีที่สุด 2) กรรมวิธีที่เผยแพร่ได้ หรือต้องการทดสอบยืนยันอีก
ตารางที่…1…… ผลผลิต และองค์ประกอบผลผลิตพืช. พื้นที่บ้าน. ตำบล. อำเภอ ตารางที่…1…… ผลผลิต และองค์ประกอบผลผลิตพืช................. พื้นที่บ้าน.......ตำบล......อำเภอ..........จังหวัด...........ปี 255........ รายชื่อเกษตรกร องค์ประกอบผลผลิต จน.กอ/พท.สุ่ม จน.ต้น/กอ นน./ต้น(รวง) นน.100 เมล็ด ผลผลิต (กก./ไร่) หรือ จน.หลุม/พท.สุ่ม นน/หลุม หรือ จน.กอ/พท.สุ่ม จน.ลำ/กอ นน.ลำ หรือ จน.ต้นม/พท.สุ่ม นน./ต้น นน. 100 ฝัก เปอร์เซ็นผลผลิตดี หรือ จน.ต้น/พท.สุ่ม นน. 100 ผล นาย ก นาย ข นาย ค เฉลี่ย
วิธีเกษตรกร วิธีทดสอบ ตารางที่ 2 ข้อมูลผลผลิต คุณภาพผลผลิต และปริมาณสารพิษตกค้างในผลผลิต..... พื้นที่บ้าน.........ตำบล.......อำเภอ........จังหวัด.......ปี 255... รายชื่อเกษตรกร วิธีเกษตรกร วิธีทดสอบ ผลผลิต (กก./ไร่) คุณภาพผลผลิต (%) ปริมาณสารพิษตกค้าง ผลผลิตดี ผลผลิตเสีย นาย ก นาย ข นาย ค นาย ง เฉลี่ย
รายละเอียดต้นทุน (บาท/ไร่) ตารางที่…3…ต้นทุนการผลิตพืช..............................ของเกษตรกร พื้นที่บ้าน........ตำบล.............อำเภอ......จังหวัด................ปี 255...... รายชื่อเกษตรกร รายละเอียดต้นทุน (บาท/ไร่) ค่าไถเตรียมดิน ค่าพันธุ์ ค่ากำจัดวัชพืช ค่าปุ๋ยเคมี ค่าปุ๋ยอินทรีย์ ค่าสารเคมี ค่า ชีวินทรีย์ ค่าแรงงานเก็บเกี่ยว ค่าอื่นๆ รวม นาย ก นาย ข นาย ค นาย ง เฉลี่ย **** หมายเหตุ ค่าไถ.........ครั้ง กำจัดวัชพืชโดยวิธี แรงงาน/สารเคมี /เครื่องจักรกล การเก็บเกี่ยว แรงงาน/เครื่องจักรกล
****หมายเหตุ ราคาขาย บาท/กก. ตารางที่ 4 ข้อมูลผลผลิต รายได้ ต้นทุน และสัดส่วนรายได้ต่อการลงทุน (BCR) ในผลผลิต.......บ้าน......ตำบล........อำเภอ.........จังหวัด.......ปี 255........... รายชื่อเกษตรกร วิธีเกษตรกร วิธีทดสอบ ผลผลิต (กก./ไร่) รายได้ (บาท/ไร่) ต้นทุน (บาท/ไร่) ผลตอบแทน (บาท/ไร่) BCR นาย ก นาย ข นาย ค นาย ง เฉลี่ย ****หมายเหตุ ราคาขาย บาท/กก.