งานศูนย์ศิลปาชีพบางไทร อำเภอบางไทร จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ความเป็นมา ศูนย์ศิลปาชีพบางไทร ในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ อำเภอบางไทร จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ตั้งขึ้นตามมติคณะรัฐมนตรีเมื่อวันที่ 3 มิถุนายน 2523 เพื่อสนองพระราชประสงค์พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวและสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ในการฝึกอบรมศิลปาชีพแก่เกษตรกรผู้ยาก ไร้ทั่วประเทศ ให้รู้จักการผลิตงานศิลปหัตถกรรมต่างๆ เพื่อจำหน่ายให้มีรายได้พิเศษเพิ่มขึ้นนอกเหนือจากอาชีพเกษตรกรรม โดยมอบหมายให้กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เป็นเจ้าของเรื่องและประสานงานกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องดำเนินการจัดตั้งศูนย์ศิลปาชีพบางไทรฯ ในเขตปฏิรูปที่ดินบนพื้นที่ประมาณ 861-1-85 ไร่ พร้อมดำเนิน การจัดเป็นชุมชนพิเศษ โดยจัดหาสาธารณูปโภคเข้าพื้นที่ให้สมบูรณ์ กระทรวงเกษตรและสหกรณ์จึงได้ตั้งคณะกรรมการโครงการศูนย์ศิลปาชีพในเขตปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม โดยให้คณะกรรมการมีหน้าที่สั่งการในด้านการกำหนดนโยบาย แผนงาน ควบคุม กำกับ ติดตามผลและประสานงานการปฏิบัติงานของเจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้องกันและให้อำนาจแต่งตั้งคณะอนุกรรมการได้ตามความจำเป็น โดยเลขาธิการสำนักงานการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม เป็นผู้จัดการโครงการและปฏิรูปที่ดินจังหวัดพระนครศรีอยุธยาเป็นผู้ช่วยผู้จัดการโครงการ มีอำนาจหน้าที่ในการดำเนินการเร่งรัดและติดตามผลการดำเนินงานให้เป็นไปตามเป้าหมาย โดยให้แต่งตั้งคณะทำงานได้ตามความจำเป็นและให้รายงานผลการปฏิบัติงาน ให้คณะกรรมการทราบ ทิศทางการดำเนินงาน ส.ป.ก. เริ่มดำเนินงานโครงการ ตั้งแต่ปี 2524 โดย ได้สนองพระราชดำริ ด้วยการช่วยเหลือเกษตรกรและ ผู้ยากไร้เข้ารับการฝึกอบรมศิลปาชีพ เพื่อเป็นอาชีพเสริมนอกภาคการเกษตร ได้ดำเนินการฝึกอบรมศิลปะหัตถกรรมพื้นบ้านรวม 30 แผนก ให้กับ ทั้งเกษตรกรในเขตปฏิรูปที่ดิน ผู้สนใจ และกลุ่มวิสาหกิจชุมชน
วัตถุประสงค์ - เพื่อให้มีการประกอบอาชีพผสมผสานทั้งอาชีพ การเกษตร และสินค้าหัตถกรรมพื้นบ้าน - เป็นแหล่งฝึกทักษะในการประกอบอาชีพและ เพิ่มรายได้ให้แก่เกษตรกร - เป็นศูนย์รวบรวมอนุรักษ์ศิลปหัตถกรรมพื้นบ้าน จากทุกภาคของประเทศ เป้าหมาย - เกษตรกรในเขตปฏิรูปที่ดิน และประชาชนผู้สนใจ พื้นที่ดำเนินการ ที่ดินพระราชทาน เขตตำบลราชคราม ตำบลช้างใหญ่ ตำบลโพแตง อำเภอบางไทร จังหวัดพระนครศรีอยุธยา เนื้อที่ 2,503-2-76 ไร่ - ศูนย์ศิลปาชีพบางไทร เนื้อที่ 861-1-85 ไร่ - พื้นที่เพื่อการเกษตร เนื้อที่ 1,459-3-51 ไร่ - พื้นที่ประมง (จัดตั้งศูนย์พัฒนาประมงน้ำจืด) เนื้อที่ 182-1-40 ไร่ ผลการดำเนินงาน (ปี 2524-2554) - คัดเลือกเกษตรกรในเขตปฏิรูปที่ดิน 69 จังหวัด เข้ารับการฝึกอบรมศิลปาชีพแผนกต่างๆ จำนวน 13,974 ราย - พัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน ได้แก่ 1) ก่อสร้างอาคารต่างๆ 43 หลัง 2) ก่อสร้างรั้วด้านหน้าศูนย์ศิลปาชีพ 860 เมตร 3) ซ่อมปรับปรุงหอพักเจ้าหน้าที่ฯ 1 หลัง 4) ซ่อมปรับปรุงอาคารหอพักนักเรียน 6 แห่ง ชาย-หญิง และอาคารเอนกประสงค์ 5) สิ่งก่อสร้างอื่นๆ 5 แห่ง
ผลที่คาดว่าจะได้รับ - นักเรียนศิลปาชีพ ศูนย์ศิลปาชีพบางไทร จะต้อง ตระหนักในความมีคุณธรรมและจริยธรรม มีจิต- สำนึกในพระมหากรุณาธิคุณและจิตสำนึกใน บุญคุณของแผ่นดิน - นักเรียนศิลปาชีพ ศูนย์ศิลปาชีพบางไทร ควรมี ความรู้ความสามารถดีเด่นในงานด้านศิลปหัตถ กรรม โดยมีผลงานผลิตภัณฑ์ที่ได้รับรางวัล โดย การประเมินของคณะกรรมการประเมินคุณภาพ ผลิตภัณฑ์ ซึ่งเป็นบุคคลภายนอก อย่างน้อย 3 รางวัล - นักเรียนศิลปาชีพ ที่จบหลักสูตรประกาศนียบัตร ชั้นต้นและชั้นปลาย ต้องไม่น้อยกว่าร้อยละ 70 ของจำนวนนักเรียนที่เข้ารับการฝึกอบรม - ความพึงพอใจของนักท่องเที่ยว/คณะเยี่ยมชม ที่มีต่อการดำเนินงาน โดยประเมินจากภูมิทัศน์ ภายในศูนย์ศิลปาชีพบางไทรฯ ต้องไม่น้อยกว่า ร้อยละ 85 แผนดำเนินงานปี 2555 งบประมาณ 62,541,600 บาท - ฝึกอบรมศิลปาชีพ สำหรับผู้สนใจ 200 ราย - ฝึกอบรมศิลปาชีพ เพื่อวิสาหกิจชุมชน 500 ราย - งานพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานต่างๆ