แผนที่ นางสาวพัชรินทร์ รุ่งสว่าง ตำแหน่งครูผู้ช่วย นางสาวพัชรินทร์ รุ่งสว่าง ตำแหน่งครูผู้ช่วย กลุ่มสาระฯสังคมฯ โรงเรียนวัดราชโอรส

แผนที่ Map

ประเภทของแผนที่ ความหมายของแผนที่ แผนที่ หมายถึง การนำเอารูปภาพสิ่งต่างๆ บนพื้นผิวโลก (Earth’ surface) มาย่อส่วนให้เล็กลง แล้วนำมาเขียนลงกระดาษแผ่นราบ สิ่งต่างๆ บนพื้นโลกประกอบไปด้วยสิ่งที่เกิดขึ้นสร้างขึ้น (manmade) สิ่งเหล่านี้แสดงบนแผนที่โดยใช้สี เส้นหรือรูปร่างต่างๆ ที่เป็นสัญลักษณ์แทนเองตามธรรมชาติ (nature) และสิ่งที่มนุษย์ ประเภทของแผนที่ 1. แผนที่ลายเส้น ( Line Map ) เป็นแผนที่แสดงรายละเอียดในพื้นที่ด้วยเส้นและองค์ประกอบของเส้น ซึ่งอาจเป็นเส้นตรง เส้นโค้ง ท่อนเส้น หรือเส้นใดๆ ที่ประกอบเป็นรูปแบบต่างๆ เช่น ถนนแสดงด้วยเส้นคู่ขนาน อาคารแสดงด้วยเส้นประกอบเป็นรูปสี่เหลี่ยม   เป็นต้น

แผนที่ลายเส้น

2. แผนที่ภาพถ่าย ( Photo Map ) เป็นแผนที่ซึ่งมีรายละเอียดในแผนที่ที่ได้จากการถ่ายภาพด้วยกล้องถ่ายภาพ ซึ่งอาจถ่ายภาพจากเครื่องบินหรือดาวเทียม การผลิตแผนที่ทำด้วยวิธีการนำเอาภาพถ่ายมาทำการดัดแก้ แล้วนำมาต่อเป็นภาพแผ่นเดียวกันในบริเวณที่ต้องการ แล้วนำมาใส่เส้นโครงพิกัด ใส่รายละเอียดประจำขอบระวาง แผนที่ภาพถ่ายสามารถทำได้รวดเร็ว แต่การอ่านค่อนข้างยากเพราะต้องอาศัยเครื่องมือและความชำนาญ  แผนที่ภาพถ่าย ( Photo Map )

แผนที่ภาพถ่าย ( Photo Map )

องค์ประกอบของแผนที่ องค์ประกอบของแผนที่ สามารถแบ่งออกได้เป็น 2 ประเภทใหญ่ๆ ได้แก่ สิ่งที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ เช่น ภูมิประเทศแบบต่างๆ ป่าไม้ ปริมาณน้ำฝน และสิ่งที่มนุษย์สร้างขึ้น เช่น ที่ตั้งของเมือง เส้นทางคมนาคม พื้นที่เพาะปลูก โดยมีองค์ประกอบที่สำคัญ ดังนี้ 1.ชื่อแผนที่ (Map name) เป็นส่วนสำคัญอย่างหนึ่งที่จะบอกว่าแผนที่นั้นแสดงอะไร เช่น แผนที่ท่องเที่ยวจังหวัดกรุงเทพมหานคร เป็นแผนที่แสดงถนนสายสำคัญ แหล่งท่องเที่ยว ศาสนาสถาน ขอบเขตการปกครองย่อย ขอบเขตจังหวัด ขอบเขตประเทศ เป็นต้น

2. ขอบระวางแผนที่ (Border) แผนที่ทุกชนิดจะมีขอบระวาง ซึ่งเป็นขอบเขตของพื้นที่ในภูมิประเทศที่แสดงบนแผนที่แผ่นนั้น มักจะแสดงด้วยเส้นขนานเพื่อแสดงตำแหน่งละติจูดกับเส้นเมริเดียนเพื่อแสดง ตำแหน่งลองจิจูด และจะแสดงตัวเลขเพื่อบอกค่าพิกัดภูมิศาสตร์ของตำแหน่งต่างๆ 3 .ทิศทาง (Direction ) แผนที่ทุกระวางต้องกำหนดทิศทางไว้ เพื่อให้ผู้ใช้แผนที่สามารถบอก ความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งต่าง ๆ ที่ปรากฏในแผนที่นั้นได้ถูกต้อง

4. สัญลักษณ์(Symbol) เป็นเครื่องหมายที่ใช้แทนสิ่งต่างๆ ในภูมิประเทศจริง เพื่อช่วยให้ผู้ใช้สามารถอ่าและแปลความหมายจากแผนที่ได้อย่างถูกต้อง ทั้งนี้ในแผนที่จะต้องมีคำอธิบายสัญลักษณ์ประกอบไว้ด้วยเสมอ 5. มาตราส่วน (Map scale) หมายถึง สิ่งที่แสดงให้ทราบถึงความสัมพันธ์ระหว่างระยะทางในแผนที่กับระยะทางที่ปรากฎจริงบนผิวโลก มาตราส่วนที่นิยมใช้มีอยู่ 3 ชนิด ดังนี้ 5.1 มาตรส่วนคำพูด คือ มาตราส่วนที่บอกโดยตรงว่าระยะทางในแผนที่ 1 หน่วย แทนระยะทางในพื้นที่จริงเท่าไร เช่น “ 1 เซนติเมตร เท่ากับ 20 กิโลเมตร” 5.2 มาตราส่วนเส้น หรือ มาตราส่วนรูปแท่ง คือ มาตราส่วนที่แสดงด้วยเส้นตรงหรือรูปแท่งที่มีเลขกำกับไว้เพื่อบอกความยาวบนแผนที่แทนระยะทางจริงบนพื้นโลก

6. สี (Color) สีที่ใช้เป็นมาตรฐานในแผนที่มี 5 สี 6.1 สีดำ ใช้แทนสิ่งต่าง ๆ ที่มนุษย์สร้างขึ้น เช่น วัด โรงเรียน หมู่บ้าน เป็นต้น 6.2 สีแดง ใช้แทนถนนและรายละเอียดพิเศษ 6.3 สีน้ำเงิน ใช้แทนบริเวณที่เป็นน้ำ เช่น ทะเล มหาสมุทร 6.4 สีน้ำตาล ใช้แทนความสูง เช่น เส้นชั้นความสูง เป็นต้น 6.5 สีเขียว ใช้แทนพื้นที่ป่าไม้ พื้นที่การเกษตร

องค์ประกอบของแผนที่

แผนที่กายภายทวีปอเมริกาเหนือ

เลือกอธิบาย 3 ด้านนะคะ แบบฝึกหัด คำสั่ง ให้นักเรียนศึกษาและค้นคว้าข้อมูลและอธิบายให้เหมาะสม ประโยชน์ของแผนที่ในด้านต่าง ๆ ดังต่อไปนี้ - ด้านการเมืองการปกครอง - ด้านการทหาร - ด้านเศรษฐกิจสังคม - ด้านการเรียนการสอน - ด้านส่งเสริมการท่องเที่ยว เลือกอธิบาย 3 ด้านนะคะ