การขนส่งทางอากาศ

กฎระเบียบเกี่ยวกับการบินระหว่างประเทศ. เสรีภาพการบินห้าประการ กฎระเบียบเกี่ยวกับการบินระหว่างประเทศ เสรีภาพการบินห้าประการ (The Five Freedom) การบินเป็นเรื่องของการขนส่งระหว่างประเทศ ซึ่งจำเป็นต้องมีการบินผ่านน่านฟ้าของหลายประเทศ อย่างไรก็ดี การบินไม่ใช่เป็นการประกอบธุรกิจที่เสรีและต้องเกี่ยวพันกับกฎหมายระหว่างประเทศด้านการบิน และมีการเจรจาสิทธิการบินกันระหว่างประเทศ (Air Services Agreement)

นอกจากนี้ ด้านการบินภายในประเทศ รัฐบาลก็มักจะกีดกันผู้ประกอบการชาวต่างชาติมิให้เข้ามาดำเนินการได้ โดยจะให้ผู้ประกอบการสัญชาติของตนเท่านั้นที่มีสิทธิที่ทำการบินได้ ซึ่งก็คล้าย ๆ กับการประกอบการขนส่งทางน้ำและการขนส่งชายฝั่งภายในประเทศที่ต้องใช้เรือชักธงชาติของประเทศเท่านั้น (National Flag Carrier) ด้านกฎระเบียบเกี่ยวกับการบินระหว่างประเทศนั้น กิจการการบินพาณิชย์ของประเทศส่วนใหญ่จะต้องขึ้นอยู่กับเสรีภาพการบินห้าประการ (The Five Freedom) ซึ่งเป็นข้อตกลงด้านการบินระหว่างประเทศตามสนธิสัญญา Chicago Convention ปี 1944 อันได้แก่

1. เสรีภาพที่เครื่องบินพาณิชย์ของประเทศใด ๆ ที่สามารถข้ามน่านฟ้าของอีกประเทศ โดยไม่ต้องลงจอด ตัวอย่างเช่น เครื่องบินจากประเทศ A บินไปยังประเทศ C มีสิทธิที่บินผ่านน่านฟ้าของประเทศ B ได้โดยไม่ลงจอด A B C

2. เสรีภาพที่เครื่องบินพาณิชย์ของประเทศใด ๆ ที่สามารถลงจอด ณ ประเทศอื่นได้ เมื่อเกิดสถานการณ์ฉุกเฉิน ตัวอย่างเช่น เครื่องบินจากประเทศ A บินไปยัง ประเทศ C มีสิทธิลงจอด ณ ประเทศ Bได้ ในกรณีที่ต้องนำเครื่องบินไปเติมน้ำมัน ซ่อมบำรุงหรือสภาพการบินไม่เอื้ออำนวยให้ทำการบินต่อไปยังจุดหมายโดยไม่มีวัตถุประสงค์เพื่อไปรับ – ส่งผู้โดยสารหรือสินค้าที่ประเทศ B C A B

3.เสรีภาพของเครื่องบินพาณิชย์ของประเทศใด ๆ ในการขนส่งผู้โดยสารสินค้าหรือไปรษณียภัณฑ์จากประเทศตนไปยังประเทศอื่น ตัวอย่างเช่น เครื่องบินของประเทศ A ขนส่งผู้โดยสาร สินค้า และไปรษณียภัณฑ์จากประเทศของตนเพื่อไปส่งยังประเทศ C A C

4. เสรีภาพของเครื่องบินพาณิชย์ของประเทศใด ๆ ในการขนส่งผู้โดยสาร สินค้าหรือไปรษณียภัณฑ์จากประเทศอื่นไปยังประเทศของตน ตัวอย่างเช่น เครื่องบินของประเทศ A ขนส่งผู้โดยสาร สินค้า และไปรษณียภัณฑ์จากประเทศ C กลับไปยังประเทศของตน A C

5. เสรีภาพของเครื่องบินพาณิชย์ของประเทศใด ๆ ในอันที่จะส่งผู้โดยสาร สินค้า หรือไปรษณียภัณฑ์ ระหว่างประเทศสองประเทศที่อยู่นอกเหนือจากอาณาเขตของประเทศตนได้ ตราบใดก็ตามที่เที่ยวบินนั้นมีจุดต้นทางหรือปลายทางอยู่ในประเทศตน ตัวอย่างเช่น เครื่องบินของประเทศ A ต้องการทำการบินไปยัง ประเทศ B และ C ตามลำดับ เครื่องบินของประเทศ A มีสิทธิ์ขนผู้โดยสาร สินค้าและไปรษณียภัณฑ์ ของประเทศตนไปยังประเทศ B และยังสามารถขนส่ง ผู้โดยสาร สินค้า และไปรษณียภัณฑ์ทั้งของประเทศตนและ B ต่อไปยังประเทศ C ได้

B C A