สถานการณ์ /นโยบาย แนวทาง การดำเนินงานควบคุมโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ สถานการณ์ /นโยบาย แนวทาง การดำเนินงานควบคุมโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ โดย นางศุภศรัย สง่าวงศ์ หัวหน้ากลุ่มพัฒนาวิชาการ สำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 10 จ.อุบลราชธานี
โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ คือ กลุ่มโรคต่าง ๆ ที่ติดต่อจากคนหนึ่งไปสู่อีกคนหนึ่งโดยการร่วมเพศ บางโรคอาจติดต่อกันโดยการสัมผัส หรือถ่ายทอดสู่ลูกขณะอยู่ในครรภ์
โรคติดเชื้อ/ติดต่อทางเพศสัมพันธ์ โรคติดเชื้อ ที่มีการถ่ายทอดเชื้อเป็นส่วนใหญ่ผ่านทางการสัมผัส เสียดสีของอวัยวะเพศ Bacteria Virus Fungus Protozoa Ectoparasite Office of Disease Prevention and Control # 7 Ubon ratchathani
โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ Sexually transmitted diseases (STD, STDs) Sexually transmitted infections (STI, STIs) Disease - โรค มีอาการ และ / หรืออาการแสดง Infection - ภาวะการติดเชื้อ = ( มีอาการและ / หรืออาการแสดง) + ( ผู้ที่ไม่มีอาการ และอาการแสดง) (โรคหวัดหรือวัณโรค อาจติดจากการมีเพศสัมพันธ์ได้ แต่ไม่ใช่ STI) STDs, STIs = โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์หลัก + โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์อื่นๆ
โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ STDs, STIs = โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์หลัก + โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์อื่นๆ STIหลัก = กามโรค+โรคพยาธิช่องคลอด(Trichomoniasis) A59.0 -A59.9 R506=81 VD = Venereal disease (กามโรค) ประกอบด้วยโรค Gonorrhea(GC) หนองใน A54 R506=38 NGU (NSU) หนองในเทียม N34.1 A56.0 -A56.8 R506=39 Syphilis ซิฟิลิส A50,A51,A52,A53 R506=37 Chancroid แผลริมอ่อน A54 R506=40 Lymphogranuloma venereum กามโรคของต่อมและท่อน้ำเหลือง A55 R506=41 Granuloma inguinale แผลกามโรคเรื้อรังที่ขาหนีบ (ไม่มีในประเทศไทย)
โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ STDs, STIs = โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์หลัก + โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์อื่นๆ Hepatitis B virus infection (ไวรัสตับอักเสบ บี) HIV/AIDS เริมอวัยวะเพศ ล/รทวารหนัก (Anogenital Herpes) A60.0 -A60.9 R506=79 หูดข้าวสุก (Anogenital molluscum contagiosum) A63.1 R506=80 หูดอวัยวะเพศ ล/รทวารหนัก (Anogenital warts) A63.0 R506=81 หิด (Scabies) ที่ติดจากเพศสัมพันธ์ R506=81 โลน (Pediculosis pubis) B85.3 R506=81 Other STI related symptoms/infections เชื้อรา (Candida vaginitis/balanitis), cervicitis ไม่อยู่ใน STI report case Orchitis , epididymo-orchitis etc + risky behavior + previous urethral symptoms เป็น STI
ไม่มีอาการ/อาการแสดง Infection & Disease Disease Infection ไม่มีอาการ/อาการแสดง มีอาการ/อาการแสดง Office of Disease Prevention and Control # 7 Ubon ratchathani
Symptomatic infection Unrecognized or a Symptomatic infection Symptomatic sexually transmitted infections are just the “tip of Iceberg”
Reported Cases of STIs per 100,000 Population by Disease, Thailand, 2001 - 2013 (B.E.2547-2556) Slide นี้ไม่ link กับข้อมูล Exel ทำให้แก้ไขไฟล์ไม่ได้ ปี 2011 Gonorrhea= 12.56, Chancroid= 0.78, Syphilis= 3.62, L.G.V.= 1.37, N.S.U.= 3.62 Seem to decrease fall come down / rise increase go up Year Source : Bureau of Epidemiology
อัตราป่วยโรคหนองในทุกกลุ่มอายุ (ปี 2556-2558 ) ร้อยละของเยาวชนที่มีเพศสัมพันธ์แล้วรายงานว่า ใช้ถุงยางอนามัยในการมีเพศสัมพันธ์ครั้งล่าสุด (ปี 2555 -2558) อัตราป่วยโรคหนองในทุกกลุ่มอายุ (ปี 2556-2558 ) แหล่งข้อมูล : ผลสำรวจ BSS ของ สำนักระบาดวิทยา อัตราป่วยเฉพาะกลุ่มอายุด้วยโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ จำแนกรายโรค ในกลุ่มอายุ 15-24 ปี ประเทศไทย พ.ศ. 2554 – 2558 แหล่งข้อมูล : รายงาน 506 สำนักระบาดวิทยา (ปรับปรุง ณ วันที่ 1 พ.ค. 2559)
อัตราป่วยโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ ในพื้นที่ สคร อัตราป่วยโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ ในพื้นที่ สคร. 10 ปี 2557-2558 แบ่งตามกลุ่มอายุ ที่มา.............
อัตราป่วยโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ ในพื้นที่ สคร อัตราป่วยโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ ในพื้นที่ สคร. 10 ปี 2557-2558 แบ่งตามกลุ่มอายุ ที่มา.............
อัตราการใช้ถุงยางอนามัยนักเรียนชายม อัตราการใช้ถุงยางอนามัยนักเรียนชายม.5 เมื่อมีเพศสัมพันธ์ครั้งล่าสุด 12 เดือนที่ผ่านมา ปี 2554 - 2558 สคร. 10 (เป้าหมาย > ร้อยละ75) ภาพรวมเขต ร้อยละ 80.4
ผลการดำเนินงานด้านการตรวจและคักรอง STI/HIV กิจกรรม 2556 2557 2558 ผู้รับบริการทั้งสิ้น 3,010 3,164 2,918 บริการด้านผิวหนัง 2,529 2,685 2,397 ปรึกษา/ตรวจหา HIV 131(ผลบวก 5 =4%) 95 (ผลบวก4=4%) 150 (ผลบวก 12=8%) บริการตรวจ STI 350 384 371
ผลการดำเนินงานการตรวจ STI ปี 56-58 กิจกรรม 2556 ช ญ รวม 2557 2558 ช ญ รวม ผู้รับการตรวจ 170 180 350 195 189 384 175 196 371 ป่วย STI 141 121 262 171 119 290 172 109 281 หนองใน 84 34 118 98 28 126 79 36 115 ร้อยละของผู้มาตรวจ 49 19 34 50 15 33 46 18 31 หนองในเทียม 22 36 58 19 24 43 29 24 53 13 20 17 10 13 11 17 12 14 ซิฟิลิส - - - 3 2 5 2 1 3
ผลการดำเนินงานการตรวจ STI ปี 56-58 (ต่อ) กิจกรรม 2556 ช ญ รวม 2557 2558 ช ญ รวม BV - 21 21 - เชื้อราในช่อง คลอด - 4 4 - 7 7 - 10 10 อื่นๆ 35 26 61 51 48 116 52 38 100
จำนวนและร้อยละของผู้ป่วยโรคหนองในแยกตามกลุ่มอายุปี 56-58 2556 ช ญ รวม 2557 ช ญ รวม 2558 ช ญ รวม 15-24 35 18 53 34 16 50 32 16 48 25-34 16 10 26 16 9 25 10 10 20 35-44 10 7 17 14 6 20 16 5 21 45-54 8 3 11 13 7 20 6 1 7 55 ปีขึ้นไป 6 2 11 11 - 11 15 4 19
Lab performance 2015 (cont.) November 21, 2018
STI เกี่ยวกับ HIV/AIDS อย่างไร - ผู้ติดเชื้อ HIV ที่ติดเชื้อ STIs จะแพร่กระจายเชื้อ HIV มากขึ้น 2-9 เท่า ผู้ติดเชื้อ HIV ที่ติดเชื้อHSV2ร่วมด้วย จะมีการดำเนินของโรคเร็วกว่าปกติ ผู้ป่วย/พบ STI ที่ติดเชื้อ HIV จะมีระยะเวลาของการดำเนินโรค ลักษณะ อาการและความรุนแรงของโรคมากกว่าปกติและยังทำให้การรักษายากยิ่งขึ้น - วิธีการป้องกันการแพร่ระบาดของการติดเชื้อ HIV/STI เป็นวิธีเดียวกัน ทำงานSTI หนักๆจะช่วยผ่อนคลายงานHIVในภายหน้า ผู้ติดเชื้อ HIV ที่ติดเชื้อHSV2ร่วมด้วย จะมีการดำเนินของโรคเร็วกว่าปกติ จึงควรค้นหา HIV ในผู้เป็น STI เพื่อชลอการดำเนินของโรค( ดูแลสุขภาพดีจะไม่เป็น HSV recur บ่อย การดำเนินของโรคจะช้า HSV patients who don’t know their status may not take good care of themselves so HIV progress rapidly Anyone who has both STI (both symptomatic and asymptomatic ) and HIV but don’t know their status they will spread HIV enormously( if asymptomatic ) and if they attend general clinic the staff may not pay attention on HIV pretest in such cases ? STI patient have more willing to have HIV testing on the day they are diagnose STI than on normal day Normal people who have risky behavior have less willing than STI patients to have HIV testing 23
ทำไมต้องคัดกรองโรคในคนที่ไม่มีอาการแต่มีพฤติกรรมเสี่ยง Asymptomatics STI Gonococcal cervicitis/urethritis female 30 - 70 % Chlamydial cervicitis/urethritis female 70 -80 % Syphilis male/female/MSM 85 - 90 % Gonococcal urethritis male 10% Chlamydial urethritis /NGU 30 - 50% ผู้หญิงเมื่อติดเชื้อโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ มักไม่มีอาการ จึงไม่สามารถใช้อาการ เป็นตัวนำพาให้มารับการตรวจได้ DM , HT CHD ไม่มีอาการ ?%
ทำไมต้องคัดกรองโรคในคนที่ไม่มีอาการแต่มีพฤติกรรมเสี่ยง Rectal Gonorrhea is usually asymptomatic but may cause anal discharge (12%) or perianal/anal pain or discomfort (7%); Pharyngeal Gonorrhea is usually asymptomatic (90%). Syphilis male/female/MSM ไม่มีอาการ 85 - 90 % ทั้ง 3 โรคดังกล่าวข้างต้น เป็นโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ที่มีความชุกสูงอันดับ1-3 และเป็นโรคที่รักษาได้หายขาด การคัดกรองทำให้มีการสื่อสารกับผู้รับบริการ ดีขึ้น เพื่อการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม การให้บริการการคัดกรอง การรักษาโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ที่ครบถ้วน ( มีเรื่อง เอชไอวี ) เป็นการป้องกันการติดเชื้อเอชไอวี
อัตราป่วย/พบโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์(< 10/ ประชากร เป้าหมาย : Goal อัตราป่วย/พบโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์(< 10/ ประชากร แสนคนในปี 2573 ยุทธศาสตร์ STI เพิ่มการเข้าถึงบริการป้องกันควบคุมโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ สร้างความเข้มแข็งในระบบบริการป้องกันควบคุมโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ ส่งเสริม สนับสนุนกลไกในการดำเนินงานด้านการป้องกันควบคุมโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ มาตรการ 1.กำหนดและผลักดันนโยบายในเรื่องการเพิ่มจุดบริการและการสนับสนุนบริการ 2.ส่งเสริมระบบการบริการดูแลรักษาป้องกันและควบคุมโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ในหน่วยบริการภาครัฐ / เครือข่าย 3.ส่งเสริมและสนับสนุนให้ประชาชน และกลุ่มเสี่ยงเข้าถึงระบบบริการ 4.ประชาสัมพันธ์เกี่ยวกับจุดให้บริการป้องกันควบคุมโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ สร้างและพัฒนาผลิตภัณฑ์ทางวิชาการเพื่อใช้ในการดำเนินงานป้องกันคุมโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ 2.ส่งเสริมสนับสนุนให้มีการนำผลิตภัณฑ์ทางวิชาการไปใช้ในการดำเนินงานในพื้นที่ 3.พัฒนาบริการที่เป็นมิตร เพื่อส่งเสริมระบบบริการ STI/PICT 4.พัฒนาระบบคุณภาพการดำเนินงานด้านโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ 5.พัฒนาศักยภาพบุคลากรภาครัฐ เอกชน และทุกภาคส่วน พัฒนากลไกบริหารจัดการเพื่อบูรณาการโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ 2. พัฒนากลไกประสานงานกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ องค์กรภาครัฐ องค์กรพัฒนาอกชน อปท. 3. ขับเคลื่อนกลไกการดำเนินงานในชุมชน 4. พัฒนาระบบข้อมูลข่าวสารด้านการป้องกันควบคุมโรคและเฝ้าระวังโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ ยุทธศาสตร์ STI ค่ะ หลังจากนี้ต้องมาช่วยกันทำโครงการ ต่อนะคะ
สวัสดี