โดย ครูติดแผ่นดินข้าว เชียงราย สำนักงานเกษตรจังหวัดเชียงราย “ทำนา.....พึ่งพาตนเอง” โดย ครูติดแผ่นดินข้าว เชียงราย สำนักงานเกษตรจังหวัดเชียงราย
หลักคิด เกษตรกรใช้เทคโนโลยีอย่างเหมาะสมและมีเหตุผล เปลี่ยนค่านิยมของเกษตรกรจากการผลิตที่ต้องการให้ผลผลิตสูงอย่างเดียวโดยไม่คำนึงถึงต้นทุนการผลิตที่พึ่งพาตนเองตามแนวทาง ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง การผลิตต้องคำนึงถึงการอนุรักษ์ทรัพยากรและสิ่งแวดล้อม
หลักวิชา การลดต้นทุนการผลิตโดยไม่มีผลกระทบต่อคุณภาพและปริมาณผลผลิต การปรับปรุงบำรุงดิน โดยใช้อินทรียวัตถุ การบริหารศัตรูพืชแบบผสมผสาน การจัดการเมล็ดพันธุ์ โดยคัดเลือกจากแปลงขยายพันธุ์ที่เชื่อถือได้
หลักปฏิบัติ การคัดเลือกพันธุ์ข้าว ใช้พันธุ์ข้าวจากแหล่งของราชการ หรือศูนย์ข้าวชุมชน พันธุ์ข้าวที่ใช้ปลูก ได้แก่ กข. 6 , กข. 15 , มะลิ 105 , สันป่าตอง 1 , สุพรรณบุรี อัตราเมล็ดพันธุ์ที่ใช้ 7 กก./ไร่ การเตรียมดิน โดยการไถดะพร้อมใส่ปุ๋ยหมักปุ๋ยคอก หรือปุ๋ยพืชสดทิ้งไว้เพื่อปรับปรุงบำรุงดินและกำจัด ศัตรูพืชช่วงเดือน พฤษภาคม และไถแปร/ทำเทือก/คราด เตรียมพื้นที่ปลูกในเดือน มิถุนายน-สิงหาคมปลูกแบบปักดำ โดยจ้างแรงงาน และลงแขกช่วยเหลือซึ่งกันและกันในชุมชน การใส่ปุ๋ย เกษตรกรเก็บตัวอย่างดินวิเคราะห์และใส่ปุ๋ยให้สอดคล้องกับผลวิเคราะห์ดิน ให้ ถูกต้องตามระยะเวลาการเจริญเติบโต และควรใช้ร่วมกับปุ๋ยอินทรีย์หรือปุ๋ยหมัก
การป้องกันกำจัดศัตรูข้าว 5.1 วัชพืช เน้นในขั้นตอนการเตรียมดินให้ดี มีการควบคุมระดับน้ำในนาให้เหมาะสม และใช้แรงงานคนตัดบริเวณรอบคันนา 5.2 หอย/ปู ใช้วิธีกล ดักจับตามช่องน้ำเข้านา และใช้ปูนขาวใส่บริเวณน้ำขัง อัตราไร่ละ 5 กก 5.3 โรค/แมลง ใช้วิธีการสำรวจแปลงนาอย่างสม่ำเสมอเมื่อพบการระบาดของงโรค/แมลงใช้ การป้องกันกำจัดแบบวิธีผสมผสาน และใช้สารสมุนไพร การเก็บเกี่ยว เน้นให้เกษตรกรเกี่ยวข้าวในระยะแก่ที่เหมาะสม โดยการใช้เครื่องเกี่ยวหรือแรงงานคน
จุดคอขวด 1. การเตรียมพื้นที่และการปรับปรุงดิน 2. พันธุ์/อัตราการใช้เมล็ดพันธุ์ 3.การใช้ปุ๋ย 4. การใช้สารเคมี
ต้นทุนการผลิต 1. ค่าไถเตรียมดินพร้อมปลูก 550 บาท 1. ค่าไถเตรียมดินพร้อมปลูก 550 บาท 2. จัดเตรียมแปลงกล้า 80 บาท 3. ค่าพันธุ์ 105 บาท 4. ค่าปักดำ 650 บาท 5. ค่าน้ำ 10 บาท 6. ค่าปุ๋ยเคมี 592 บาท 7.ปุ๋ยหมัก 100 บาท 8. ค่ากำจัดวัชพืช 43 บาท 9. ค่ากำจัดหอย 10 บาท 10. ค่าเก็บเกี่ยว 800 บาท รวมต้นทุน 2,940 บาท
ติดต่อสอบถามเพิ่มเติม ครูติดแผ่นดิน 1.นายณรงค์ พุทธวงค์ มือถือ 086-1167840 2.นาย ทิตย์ ลือเลิศ มือถือ 081-2894144 3.นาย เงิน เชื้อเมืองพาน มือถือ 086-1815987 4.นาย นายปั๋นแก้ว ไชยยา มือถือ 084-6093453 5.นาย สมคิด แก้วพา มือถือ 087-1751452 6.นาย นายสมหวัง นารินคำ มือถือ 089-7569421 7.นาย อารี แก้วรากมุข มือถือ 085-7062699 8.นาย นายเรืองรอง โซตา มือถือ 086-7322629 สำนักงานเกษตรจังหวัดเชียงราย โทร 053-152685