บรรณารักษชำนาญการพิเศษ การลงรายการ ป้ายระเบียน (Leader) โดย..ประนอม นามษร บรรณารักษชำนาญการพิเศษ สำนักวิทยบริการ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม

ป้ายระเบียน (Leader) ป้ายระเบียน คือ ส่วนของข้อมูลที่ใช้ในการประมวลผล ประกอบด้วย ตัวเลข และรหัส ที่อยู่ในตำแหน่งต่างๆ ป้ายระเบียนนี้เป็นส่วนที่มีความยาวคงที่ 24 ตำแหน่ง และเป็นเขตข้อมูลแรกของระเบียนบรรณานุกรม

การลงรายการป้ายระเบียน การลงรายการของ Leader ระบบจะกำหนดมาให้แล้วบางตำแหน่ง เมื่อบันทึกรายการลงในฐานข้อมูลตามลำดับของเขต ข้อมูลในแผ่นงานครบแล้ว กดบันทึก (save) ระเบียนบรรณานุกรมจะปรากฏเขตข้อมูล

MARC Leader เพิ่มขึ้นมา ให้ลงรายการตามลำดับ ตำแหน่ง 00-23 มีความยาวคงที่ 24 ตัว ดังนี้

ให้ใส่ b (blank) ตำแหน่งที่ไม่ใช้หรือไม่มีการกำหนด หน้าจอแสดงรายการ MARC Leader

-ตำแหน่งที่ 00-04 Logical record Length เป็นส่วนที่ระบุความยาวของอักขระทั้งหมดของระเบียนเป็นตัวเลข 5 หลัก ซึ่งระบบกำหนดให้เป็นเครื่องหมาย # 5 ตำแหน่ง คือ #####

เป็นส่วนที่บอกสถานภาพของระเบียน - ตำแหน่งที่ 05 Record status เป็นส่วนที่บอกสถานภาพของระเบียน ประกอบด้วยรหัสที่เป็นอักษร 1 ตัว ซึ่งแสดงถึงความสัมพันธ์ของระเบียนกับแฟ้มข้อมูล ระบบกำหนดไว้ให้แล้ว คือ n = New หมายถึง ระเบียนใหม่

หน้าจอรายการตำแหน่งที่ 05 Record status

- ตำแหน่งที่ 06 Type of record เป็นตำแหน่งที่ใช้บันทึกรหัส 1 ตัวอักษร ที่แยกความแตกต่างของประเภทของระเบียน MARC 21 ซึ่งมีหลายประเภท เช่น หนังสือ/เอกสาร แผนที โสตทัศนวัสดุ เป็นต้น

รหัสสำหรับหนังสือ/เอกสารใช้รหัส a ซึ่งระบบกำหนดไว้ให้แล้ว คือ a = Language material หมายถึง ระเบียนบรรณานุกรมของสิ่งพิมพ์ที่ถ่ายทอดโดยภาษาในการสื่อสาร

หน้าจอรายการตำแหน่งที่ 05 Record status

หรือดับเบิลคลิกตรงตำแหน่งที่ 07 BIB LEVL จะปรากฏรหัสให้เลือกรายการ - ตำแหน่งที่ 07 Bibliographic level เป็นรหัสอักษร 1 ตัว ที่บอกถึงระดับบรรณานุกรม m = Monograph/item การลงรายการบรรณานุกรมที่มีเนื้อหาเดียว คือหนังสือ หรือดับเบิลคลิกตรงตำแหน่งที่ 07 BIB LEVL จะปรากฏรหัสให้เลือกรายการ

หน้าจอรายการตำแหน่งที่ 07 Bibliographic level

- ตำแหน่งที่ 08 Type of control เป็นตำแหน่งที่ระบุประเภทของการควบคุมเอกสาร ให้ลงรหัสระบุประเภทของการควบคุมเอกสาร ระบบกำหนดไว้ให้ เป็น b คือ ไม่ระบุประเภทของการควบคุมเอกสารที่กำลังทำรายการ

- ตำแหน่งที่ 09 Character coding scheme เป็นรหัส 1 ตัวที่บอกผังรหัสอักขระที่ เป็นรหัสสากล (Unicode) ให้ใส่ a = UCS/Unicode (เป็นรหัสอักขระที่ได้จาก Universal Coded Character Set (UCS) (ISO10646) หรือ Unicode

หน้าจอรายการตำแหน่งที่ 09 หน้าจอรายการ Character coding

ใน MARC 21 จะกำหนดให้ 2 ตำแหน่งแรก - ตำแหน่งที่ 10 Indicator count เป็นตำแหน่งที่บอกจำนวนตัวบ่งชี้ในแต่ละเขตข้อมูล ใน MARC 21 จะกำหนดให้ 2 ตำแหน่งแรก ของเขตข้อมูลเป็นตัวบ่งชี้ ฉะนั้นข้อมูลในตำแหน่งนี้ ระบบกำหนดไว้ให้เป็น 2 เสมอ

ตัวเล็กหรือตัวเลข ระบบจึงกำหนดไว้ให้เป็น 2 เสมอ -ตำแหน่งที่ 11 Subfield code count เป็นตำแหน่งที่บอกถึงจำนวนของรหัสเขตข้อมูลย่อย ใน MARC 21 รหัสแสดงเขตข้อมูลย่อยประกอบด้วย เครื่องหมาย # และอักษร ตัวเล็กหรือตัวเลข ระบบจึงกำหนดไว้ให้เป็น 2 เสมอ

- ตำแหน่งที่ 12-16 Base address of data เป็นรหัสบอกตำแหน่งที่อยู่ของอักขระ ตัวแรกของเขตข้อมูลควบคุมเขตแรกรวมกับ เครื่องหมายท้ายสุดของนามานุกรมเขตข้อมูล เป็นตัวเลข 5 หลัก ระบบกำหนดไว้ให้เป็นเครื่องหมาย # คือ #####

- ตำแหน่งที่ 17 Encoding level เป็น รหัสบอกถึงระดับความสมบูรณ์ของการ ลงรายการบรรณานุกรม รหัสนี้อาจเป็นตัวเลขหรือตัวอักษร 1 ตัว ให้ใส่ I = OCLC-Full-Level input by participant

หน้าจอรายการตำแหน่งที่ 17 Encoding level

- ตำแหน่งที่ 18 Descriptive cataloging form เป็นรหัส 1 ตัว รหัสอาจเป็นตัวเลขหรือตัวอักษรก็ได้ เพื่อบอกว่าระเบียนนั้นลงรายการตามหลักเกณฑ์ใด ระบบกำหนดเป็นรหัส a = AACR2 หมายถึงการลงรายการตามหลักเกณฑ์การลงรายการตามกฏ AACR2 และคู่มือการลงรายการที่อิง AACR2 เครื่องหมายต่าง ๆ ใช้ตาม ISBD

หน้าจอรายการตำแหน่งที่ 18 Descriptive cataloging

- ตำแหน่งที่ 19 Linked record requirement เป็นรหัสที่บอกให้ทราบว่าหมายเหตุที่อยู่ในเขตข้อมูลเชื่อมโยง สามารถนำไปใช้ได้ โดยไม่ต้องเข้าถึงระเบียนจริงที่เกี่ยวข้องหรือไม่ กำหนดไว้ให้เป็น b (Related record not required)

ตำแหน่งที่ 20 Length of the length-of field portion เป็นตำแหน่งที่ระบุความยาวของเขตข้อมูล มีทั้งหมด 4 หลัก ระบบกำหนดไว้ให้แล้ว เป็น 4 หมายถึง ความยาวของความยาวของ เขตข้อมูลคือ 4

- ตำแหน่งที่ 21 Length of the implementation defined portion เป็นตำแหน่งที่ระบุความยาวของตำแหน่งที่เริ่มต้นของเขตข้อมูลที่ระบุในนามานุกรมเขตข้อมูล ซึ่งมีทั้งหมด 5 หลัก ดังนั้นความยาวของตำแหน่งเริ่มต้น จึงเป็น 5 ระบบกำหนดไว้ให้แล้ว

ตำแหน่งที่ 22 Length of the implementation-defined portion ใน MARC 21 นามานุกรมเขตข้อมูลไม่มีส่วนของตำเหน่งที่กำหนดการติดตั้ง จึงใช้เป็นเลข 0 ระบบกำหนดไว้ให้แล้วเป็น 0

- ตำแหน่งที่ 23 Undefined ยังไม่มีการ กำหนดใช้รหัส ระบบกำหนดไว้ให้แล้วเป็น 0 เมื่อลงบันทึกรายการครบทุกรายการแล้วกด Ctrl + R จากนั้นเลือกปุ่ม save เพื่อบันทึกรายการอีกครั้ง

????? สวัสดี..