3. เป้าหมายสูงสุด คือ นิพพาน
เป้าหมายสูงสุด คือ นิพพาน
นิพานคือ สภาวะที่จิตว่างเปล่าปราศจากกิเลสคือ โลภะ ความอยากได้, โทสะ ความโกรธ, โมหะ ความหลง (นิพพานํ ปรมํ สุญญํ) นิพพานคือ สภาวะที่จิตเต็มไปด้วยความสุขที่แท้จริง อันเป็นสุขไม่แปรเปลี่ยนไปเป็นทุกข์ (นิพพานํ ปรมํ สุขํ) นิพพานคือ สภาวะที่จิตมีอิสรภาพอย่างสมบูรณ์ เพราะหลุดพ้นจากความชั่วคือกิเลสทั้งปวง จึงเป็นจิตที่หมดความเห็นแก่ตัว ชีวิตที่เหลืออยู่จึงเป็นชีวิตที่เป็นประโยชน์แก่มหาชน ในจิตจึงมีแต่กุศลความดี ที่จะทำประโยชน์แก่ผู้อื่น โดยที่ไม่ต้องคำนึงถึงตนเอง เพราะการถึงนิพพานชื่อว่าทำประโยชน์ของตนให้บริบูรณ์ได้แล้ว
นิพพานแบ่งออกเป็น 2 ประการ คือ 1. สอุปาทิเสสนิพพาน ดับกิเลสในใจได้แล้วแต่ยังมีชีวิตอยู่ เรียกอีกอย่างหนึ่งว่า กิเลสนิพพาน ตัวอย่าง พระพุทธเจ้าดับกิเลสในพระทัยของพระองค์ได้ที่ ใต้โคนต้นศรีมหาโพธิ์ เมื่อพระชนมายุได้ 35 พรรษา
2. อนุปาทิเสสนิพพาน คือ ความตายของพระอรหันต์ เรียกอีกอย่างหนึ่งว่า ขันธนิพพาน ตัวอย่าง พระพุทธเจ้าปรินิพพานใต้ต้นนางรังทั้งคู่ ที่เมืองกุสินารา เมื่อพระชนมายุ 80 พรรษา