กระบวนการพัฒนาโรงเรียนคุณธรรม

ความเป็นมาของโรงเรียนคุณธรรม 2555 2557 2562 พระบาทสมเด็จพระปรมินทร มหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร ก่อตั้ง “โครงการกองทุนการศึกษา” ด้วยพระราชทรัพย์ส่วนพระองค์ โดยคณะองคมนตรีรับผิดชอบดูแลพัฒนาโรงเรียนคุณธรรม จำนวน 155 แห่ง โครงการกองทุนการศึกษา สำนักงานทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์ จัดตั้ง “มูลนิธิยุวสถิรคุณ” เพื่อสืบสานและขยายผลการพัฒนาโรงเรียนคุณธรรมตามพระราชประสงค์ของพระบาทสมเด็จ พระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร มีโรงเรียนอยู่ในความรับผิดชอบ จำนวน 617 แห่ง มูลนิธิยุวสถิรคุณ ศูนย์โรงเรียนคุณธรรมได้ย้ายมาอยู่ภายใต้มูลนิธิยุวพัฒน์ โดยปัจจุบันมีโรงเรียนในความดูแล ประมาณ 400-500 แห่ง มูลนิธิยุวพัฒน์

หลักการพัฒนาโรงเรียนคุณธรรม 2 1 3 4

4 3 6 1 2 5 กระบวนการพัฒนาโรงเรียนคุณธรรม 28/01/63 กระบวนการพัฒนาโรงเรียนคุณธรรม กำหนดวิธีการเพื่อบรรลุเป้าหมาย (คุณธรรมอัตลักษณ์) 4 สร้างการรับรู้และการยอมรับในโรงเรียน 1 สร้างครูแกนนำ นักเรียนแกนนำ 2 ลงมือปฏิบัติเพื่อบรรลุเป้าหมายการเปลี่ยนแปลง(คุณธรรมอัตลักษณ์) 5 กำหนดเป้าหมายการเปลี่ยนแปลงของโรงเรียน (คุณธรรมอัตลักษณ์ของโรงเรียน) 3 สร้างกลไกการขับเคลื่อนโรงเรียนคุณธรรม 6 4

1. สร้างการรับรู้ และการยอมรับ ในโรงเรียน 28/01/63

2. สร้างครูแกนนำ นักเรียนแกนนำ 28/01/63

3. กำหนดเป้าหมายการเปลี่ยนแปลง ของโรงเรียน พฤติกรรม บ่งชี้เชิงบวก 28/01/63 คุณธรรมอัตลักษณ์ คุณธรรมเป้าหมาย พฤติกรรม บ่งชี้เชิงบวก

พฤติกรรมบ่งชี้เชิงบวก คุณธรรมอัตลักษณ์ คุณธรรมเป้าหมาย พฤติกรรมบ่งชี้เชิงบวก

คุณธรรมเป้าหมาย ความซื่อสัตย์ ความรับผิดชอบ ความพอเพียง ตัวอย่าง ตารางคุณธรรมอัตลักษณ์ คุณธรรมเป้าหมาย พฤติกรรมบ่งชี้เชิงบวก ผู้บริหาร ครู นักเรียน ความซื่อสัตย์ - จัดซื้อจัดจ้างอย่างโปร่งใส - พิจารณาความดีความชอบอย่างถูกต้องเป็นธรรม - เข้าสอนตรงเวลา - ไม่เอาเวลาราชการไปทำประโยชน์ส่วนตัว - ไม่ลอกการบ้าน - พูดความจริง ไม่โกหก ความรับผิดชอบ - ประพฤติตนเป็นแบบอย่างที่ดีแก่ผู้ใต้บังคับบัญชา - สอนให้นักเรียนรู้จักคิดวิเคราะห์ รู้จักการแก้ปัญหาด้วยตนเอง - ช่วยผู้ปกครองทำงานบ้าน ทุกวัน - แต่งกายถูกระเบียบของโรงเรียน ความพอเพียง - มีแผนงานแผนเงินที่สอดคล้องกัน - ใช้จ่ายตามแผนงาน - ใช้จ่ายสมฐานะ - ใช้สื่อการสอนร่วมกันอย่างคุ้มค่า - ใช้จ่ายอย่างประหยัด - อดทน เสียสละเพื่อส่วนรวม ทุกกลุ่มต้องร่วมกันทำทั้งโรงเรียนด้วยความสมัครใจ

คุณธรรมเป้าหมาย ความซื่อสัตย์ ความรับผิดชอบ ความพอเพียง ตัวอย่าง ตารางคุณธรรมอัตลักษณ์ คุณธรรมเป้าหมาย พฤติกรรมบ่งชี้เชิงบวก ผู้บริหาร ครู นักเรียน ความซื่อสัตย์ - แปรงฟันทุกวันหลังอาหาร - ไม่กินขนมกรุบกรอบ - ไม่ดื่มน้ำอัดลม ความรับผิดชอบ - เก็บที่นอนทุกเช้า - จัดตู้เสื้อผ้าเป็นระเบียบ - อ่านหนังสือทุกวัน ความพอเพียง - ปิดน้ำทุกครั้งที่ใช้ - ไม่ซื้อของแพง ทุกกลุ่มต้องร่วมกันทำทั้งโรงเรียนด้วยความสมัครใจ

4. กำหนดวิธีการเพื่อบรรลุเป้าหมาย (คุณธรรมอัตลักษณ์) 4. กำหนดวิธีการเพื่อบรรลุเป้าหมาย (คุณธรรมอัตลักษณ์) 28/01/63 - จัดทำโครงงานคุณธรรม - เป็นแบบอย่างที่ดีซึ่งกันและกัน - จัดสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อ การพัฒนาคุณธรรม - บูรณาการคุณธรรมในการ จัดการเรียนรู้

พฤติกรรมบ่งชี้เชิงบวก 28/01/63 คุณธรรม ความซื่อสัตย์ พฤติกรรมบ่งชี้เชิงบวก ไม่ลอกการบ้าน โครงงานคุณธรรม : โครงงานเพื่อนช่วยเพื่อน ตัวชี้วัด : ร้อยละของนักเรียนลอกการบ้านลดลง

5. ลงมือปฏิบัติ เพื่อบรรลุเป้าหมายการเปลี่ยนแปลง 28/01/63

6. สร้างกลไก การขับเคลื่อนโรงเรียนคุณธรรม 28/01/63 กำหนดนโยบายและการวางแผน การสร้างการมีส่วนร่วม การส่งเสริมสนับสนุนและเสริมแรง การนิเทศติดตามภายใน การแลกเปลี่ยนเรียนรู้ การประเมินผล การถอดบทเรียน การประชาสัมพันธ์

แผนดำเนินงาน (Road Map) โครงการพัฒนาโรงเรียนคุณธรรม

7s Mckinsey Framework Staff System Style Skill Strategy Shared values ค่านิยม System ระบบ Staff บุคคล Strategy กลยุทธ์ Style รูปแบบ Skill ทักษะ Structure โครงสร้าง วางแผน/นโยบาย ประชาสัมพันธ์ ถอดบทเรียน สนับสนุนเสริมแรง แลกเปลี่ยนเรียนรู้ มีส่วนร่วม นิเทศภายใน ประเมินผล

กลไกการขับเคลื่อนโรงเรียนคุณธรรม ถอดบทเรียน สนับสนุนเสริมแรง แลกเปลี่ยนเรียนรู้ วางแผน นิเทศโรงเรียน สร้างการมีส่วนร่วม ประเมินผล วางแผน/นโยบาย ประชาสัมพันธ์ ให้ทุกคนรู้ ชมเชย ยกย่อง ให้เกียรติ ให้โอกาส สร้างระบบการจัดการความรู้ ดึงความรู้มาใช้ร่วมกัน ทบทวนการปฏิบัติ เรียนรู้กระบวนการทำงานจริง รู้ผลงานความก้าวหน้า จุดแข็ง จุดเด่น จุดควรปรับปรุง ให้โอกาสทุกคน ให้ข้อมูล ร่วมทำ ร่วมแก้ปัญหาร่วมชื่นชม เน้นผู้ปกครอง ชุมชน นิเทศให้คำปรึกษาแนะนำ

ตัวชี้วัดโรงเรียนคุณธรรม 28/01/63 1. มีกระบวนการพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมทั้งโรงเรียน 2. ใช้โครงงานคุณธรรม/กิจกรรมเป็นเครื่องมือในการพัฒนา 3. พฤติกรรมที่พึงประสงค์เพิ่มขึ้น 4. พฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์ลดลง 5. เกิดกระบวนการมีส่วนร่วมพัฒนาคุณธรรมจากทุกภาคส่วน 6. มีองค์ความรู้/นวัตกรรมการสร้างเสริมคุณธรรมและบูรณาการ คุณธรรมเข้ากับการจัดการเรียนรู้ในชั้นเรียน 7.สามารถเป็นแหล่งเรียนรู้ด้านพัฒนาคุณธรรม

1. มีกระบวนการพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมทั้งโรงเรียน 28/01/63 1. มีกระบวนการพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมทั้งโรงเรียน หลักฐาน / ร่องรอย / ลักษณะที่พบ - ครู นักเรียนและบุคลากรทราบแผนการพัฒนา คุณธรรมจริยธรรมของโรงเรียน - มีภาพความสัมพันธ์ที่ดีระหว่างครู นักเรียนผู้บริหาร กรรมการสถานศึกษา และ ผู้ปกครอง - ครูและนักเรียนมีความสุข ยิ้มแย้ม แจ่มใส ทักทาย โต้ตอบอย่างมีสัมมาคารวะ - สภาพแวดล้อมของโรงเรียนสะอาด ร่มรื่น น่าเรียน

2. ใช้โครงงานคุณธรรม/กิจกรรมเป็นเครื่องมือในการพัฒนา 28/01/63 2. ใช้โครงงานคุณธรรม/กิจกรรมเป็นเครื่องมือในการพัฒนา หลักฐาน / ร่องรอย / ลักษณะที่พบ - ครู นักเรียน ผู้บริหาร แบ่งงานรับผิดชอบพัฒนาโรงเรียนคุณธรรม - มีโครงงานคุณธรรม/กิจกรรมคุณธรรมที่แต่ละคนมีส่วนร่วมลงมือปฏิบัติ

3. พฤติกรรมที่พึงประสงค์เพิ่มขึ้น หลักฐาน / ร่องรอย / ลักษณะที่พบ 28/01/63 3. พฤติกรรมที่พึงประสงค์เพิ่มขึ้น หลักฐาน / ร่องรอย / ลักษณะที่พบ - ครู นักเรียน ผู้บริหาร มีวินัยในการปฏิบัติ ตามหน้าที่รับผิดชอบ - ครู นักเรียน ผู้บริหาร มีพฤติกรรมที่พึง ประสงค์ตามที่กำหนดไว้ในคุณธรรม อัตลักษณ์ของโรงเรียน

4. พฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์ลดลง หลักฐาน / ร่องรอย / ลักษณะที่พบ 28/01/63 4. พฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์ลดลง หลักฐาน / ร่องรอย / ลักษณะที่พบ - ครู นักเรียน ผู้บริหาร ลดพฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์ลง

5. เกิดกระบวนการมีส่วนร่วม หลักฐาน / ร่องรอย / ลักษณะที่พบ 28/01/63 5. เกิดกระบวนการมีส่วนร่วม หลักฐาน / ร่องรอย / ลักษณะที่พบ - บรรยากาศในโรงเรียนทุกภาคส่วนร่วมมือกันครู นักเรียน ผู้บริหาร ร่วมกันปฏิบัติงาน เพื่อบรรลุพฤติกรรมที่พึงประสงค์ตามที่กำหนดไว้ในคุณธรรมเป้าหมายของโรงเรียน

6.มีองค์ความรู้ และมีการบูรณาการคุณธรรมในชั้นเรียน 28/01/63 6.มีองค์ความรู้ และมีการบูรณาการคุณธรรมในชั้นเรียน หลักฐาน / ร่องรอย / ลักษณะที่พบ - มีองค์ความรู้/นวัตกรรมการสร้างเสริมคุณธรรมจริยธรรมที่เผยแพร่ได้ และ/หรือ มีแผนการเรียนรู้การสร้างเสริมคุณธรรมจริยธรรมในชั้นเรียน

7. เป็นแหล่งเรียนรู้ด้านพัฒนาคุณธรรม หลักฐาน / ร่องรอย / ลักษณะที่พบ 28/01/63 7. เป็นแหล่งเรียนรู้ด้านพัฒนาคุณธรรม หลักฐาน / ร่องรอย / ลักษณะที่พบ - โรงเรียนมีความพร้อมในการเป็นแหล่งศึกษาดูงานพัฒนาคุณธรรมจริยธรรม

การประเมินตนเอง ของโรงเรียนคุณธรรม 2.เพื่อช่วยการปรับแผนให้ 28/01/63 1.เพื่อทราบจุดแข็ง จุดควรปรับปรุง จุดเด่นควรขยายผล 2.เพื่อช่วยการปรับแผนให้ ทันต่อเหตุการณ์ 4.ใช้ตามความต้องการ ของโรงเรียน 3.เป็นเครื่องมือ ในการบริหาร

เกณฑ์ประเมินตนเอง องค์ประกอบ ตัวชี้วัด เกณฑ์การพิจารณา ด้านกระบวนการ 1.มีกระบวนการ 2.มีกลไก 4 = ดีเยี่ยม 3 = ดี 2 = พอใช้ 1 = ปรับปรุง โรงเรียนคุณธรรมต้องมีผลการพิจารณาไม่ต่ำกว่า 21 คะแนน และต้องไม่มีระดับ 1 ด้านผลผลิต 3.พฤติกรรมที่พึงประสงค์เพิ่มขึ้น 4.พฤติกรรมไม่พึงประสงค์ลดลง 5.กระบวนการมีส่วนร่วม ด้านผลลัพธ์ 6.มีองค์ความรู้/นวัตกรรม 7.เป็นแหล่งเรียนรู้

ติดต่อโครงการพัฒนาโรงเรียนคุณธรรม มูลนิธิยุวพัฒน์ เลขที่ 1 อาคารพรีเมียร์คอร์เปอเรทปาร์ค ถนนศรีนครินทร์ แขวงหนองบอน เขตประเวศ กรุงเทพฯ 10250 โทรศัพท์ (02) 301-1239 ต่อ 1239 โทรสาร (02) 301-1439 Moral School - โครงการพัฒนาโรงเรียนคุณธรรม moralschools@gmail.com