อุตสาหกรรมอาหาร
นิยาม อุตสาหกรรมอาหาร สินค้าอาหารแปรรูปขั้นต้น คือ อาหารที่ถนอมไว้โดยผ่านกรรมวิธีการแปรรูปที่ไม่ซับซ้อน ได้แก่ แช่เย็นแช่แข็ง หมัก ดอง ตัดแต่ง ปอกเปลือก ตากแห้ง เป็นต้น หรือเป็นอาหารที่มีการเปลี่ยนแปลงสภาพเล็กน้อยและมาสามารถนำไปใช้เป็นวัตถุดิบในการผลิตสินค้าแปรรูปได้ อุตสาหกรรมอาหาร สินค้าอาหารแปรรูป คือ อาหารที่ผ่านกรรมวิธีปรุงแต่ง ผ่านกรรมวิธีทำให้สุก หรือ ผ่านกรรมวิธีการผลิตโดยใช้เทคโนโลยีชั้นสูง หรือลักษณะของอาหารที่มีการเปลี่ยนแปลงไปจากเดิม หรือ มีคุณลักษณะของอาหารที่ดีขึ้น หรือ ผลิตภัณฑ์ที่สามารถรับประทานได้ทันที หรือ ใช้วิธีการเตรียมก่อนการบริโภคได้ด้วยวิธีง่ายๆ และรวดเร็ว เช่น การทำให้ละลาย และการให้ความร้อน รวมถึงอาหารสำเร็จรูป อาหารกึ่งสำเร็จรูป และอาหารพร้อมรับประทาน นิยาม
ต้นน้ำ ผลผลิตทางการเกษตรเบื้องต้น การประมง การเลี้ยงสัตว์ ตัวอย่างเช่น ข้าว พืชสวน/ไร่ สัตว์น้ำ ทะเล แช่เย็นแช่แข็ง เนื้อสัตว์สด แช่เย็นแช่แข็ง ผักผลไม้สด แช่เย็นแช่แข็ง มันสำปะหลังเส้น กลางน้ำ อุตสาหกรรมแปรรูปผลิตภัณฑ์อาหาร อหารทะเลแปรรูป เนื้อสัตว์แปรรูป ผักผลไม้แปรรูป น้ำมันพืช น้ำตาล แป้งมันสำปะหลัง อาหารสำเร็จรูป อุตสาหกรรมอาหาร ปลายน้ำ ธุรกิจบริการอาหาร (Food Service) เช่น ร้านอาหาร ภัตตาคาร โรงแรม ห้างสรรพสินค้าประเภทต่างๆ ธุรกิจขนส่ง และธุรกิจนำเข้าส่งออกสินค้าอาหาร-เกษตร
กระบวนการผลิต อุตสาหกรรมอาหาร วัตถุดิบ -ประมง -ผักผลไม้ -ปศุสัตว์ -ธัญพืช -น้ำตาล -อื่นๆ ผลิตภัณฑ์สำเร็จ อาหารแช่เย็นแช่แข็ง อาหารกระป๋อง บรรจุเพาซ์ บรรจุในถุงอเซ็บติก บรรจุในกล่อง บรรจุในขวดต่างๆ บรรจุในกระสอบ กระบวนการแปรรูป -Cooling Chilling Canning Pasteuri/Sterilizing Packaging Dehydrating Fermenting Extrusing Import tin plate - machine Packaging (aceptic bag retort pouch) กระบวนการผลิต อุตสาหกรรมอาหาร
โรงงานอุตสาหกรรมอาหาร ปี 2556 ประเภท จำนวนโรงงาน เงินลงทุน (ล้านบาท) คนงานรวม สัดส่วน % ตามจำนวน เงินลงทุนต่อโรงงาน โรงงาน เงินลงทุน คนงาน (ล้านบาท) ปศุสัตว์ 1,112 113,844 109,174 13.4 23.5 21.5 102.4 นมและผลิตภัณฑ์ 205 30,816 10,124 2.5 6.4 2.0 150.3 ประมง 691 39,042 137,817 8.3 8.1 27.2 56.5 น้ำมันพืช 421 33,548 15,608 5.1 6.9 3.1 79.7 ผักผลไม้ 669 38,232 68,755 8.0 7.9 13.6 57.1 โรงงานแป้ง 412 32,601 20,443 5.0 6.7 4.0 79.1 ขนมปัง อาหารประเภทเส้น 1,286 26,593 49,183 15.5 5.5 9.7 20.7 น้ำตาลและสารให้ความหวาน 133 77,904 25,992 1.6 16.1 585.7 ชา กาแฟ และขนม 510 8,490 12,049 6.1 1.8 2.4 16.6 เครื่องปรุงรส 483 21,879 15,121 5.8 4.5 3.0 45.3 น้ำแข็ง 1,659 22,093 18,142 20.0 4.6 3.6 13.3 อาหารสัตว์ 730 39,379 24,964 8.8 4.9 53.9 รวมทั้งสิ้น* 8,311 484,420 507,372 58.3 ที่มา : กรมโรงงานอุตสาหกรรม หมายเหตุ *ไม่รวมโรงสีข้าวและโรงงานเมล็ดพืชเบื้องต้น เช่น ไซโล และโกดังเก็บ เป็นต้น
โครงสร้างอุตสาหกรรม
โครงสร้างการผลิต อุตสาหกรรม ไก่แปรรูป
ตัวอย่าง 01 สัตว์มีชีวิต ปู่ย่า พ่อแม่พันธุ์ไก่ 01 สัตว์มีชีวิต ปู่ย่า พ่อแม่พันธุ์ไก่ 21 อาหารสำเร็จรูปที่มีเป็นส่วนผสม 01 สัตว์มีชีวิต กรณีไก่ 02 สัตว์แปรรูปเบื้องต้น เชือด ชำแหละ ไก่ 16 แปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์อาหาร 23 อาหารสัตว์ กากถั่วเหลือง 23 อาหารสัตว์ ปลาป่น 05 กระดูกสัตว์ 15 น้ำมันพืช (ถั่วเหลือง ปาล์ม) 03 ปลา และสัตว์น้ำ 12 เมล็ดพืชน้ำมัน