อ. จุฑาทิพย์ จันทร์ลุน

ความหมาย  แหล่งสารสนเทศอิเล็กทรอนิกส์ ที่สามารถเข้าถึงได้ฟรี ไม่มี การจำกัดสิทธิในการเข้าถึงใน ระบบออนไลน์

 ความต้องการเผยแพร่งานวิจัย หรือบทความทางวิชาการของ นักวิจัย และนักวิชาการ เพื่อเพิ่ม ความน่าเชื่อถือให้กับตัวนักวิจัย เอง โดยสามารถลดค่าใช้จ่ายใน การจัดพิมพ์ และเพิ่มโอกาสในการ เข้าถึง เนื่องจากสามารถจัดทำ เผยแพร่ผ่านเครือข่ายอินเทอร์เน็ต  ปัญหาด้านราคาการจัดพิมพ์ และ การจัดจำหน่าย  ปัญหาการเข้าถึงสารสนเทศ หรือ แหล่งสารสนเทศ

 จดหมายเหตุหรือสิ่งพิมพ์รับฝาก  ไม่มีผู้เชี่ยวชาญอ่าน หรือ no peer review  ความหลากหลายของสาขาวิชา  เนื้อหาที่เผยแพร่มีทั้งที่เคยเผยแพร่ แล้วหรือยังไม่ได้เผยแพร่  จัดทำหรือเผยแพร่ผ่านโอเพนซอร์ส  ใช้ง่ายไม่มีค่าใช้จ่าย

 วารสาร  มีผู้เชี่ยวชาญอ่านบทความ  บทความเปลี่ยนแปลงแก้ไขได้ยาก  อื่นๆ  บล็อก กลุ่มข่าว บอร์ด หรือ หนังสือ อิเล็กทรอนิกส์

 Open Archives Initiative  Budapest Open Access Initiative  Public Library of Science  BioMed Central  SPARC  Dspace  Bethesda droup  HINARI  Creative Commons

 ผู้แต่งเป็นที่รู้จักอย่างกว้างขวาง และมี ค่าความน่าเชื่อถือสูง  ผู้อ่านหรือผู้ใช้เข้าถึงงานที่ต้องการได้ ง่าย  ในแวดวงการเรียนการสอนมีความเท่า เทียมกันในการใช้  สถาบันบริการสารสนเทศแก้ไขปัญหา ด้านราคาวารสาร และปัญหาด้าน ลิขสิทธิ์ได้  ประเทศกำลังพัฒนาสามารถเข้าถึง วรรณกรรมทางวิทยาศาสตร์ได้ และ สามารถเผยแพร่ได้ด้วยตนเอง  ในอนาคตการเผยแพร่สารสนเทศแบบ เสรีจะมีเพิ่มมากขึ้นผ่านระบบโอเพน ซอร์สซอฟต์แวร์

 อินเทอร์เน็ต และเทคโนโลยี เครือข่าย

 การกำหนดกฎเกณฑ์สำหรับการ เข้าถึง เช่น การกำหนดลิขสิทธิ์ สำหรับงานที่มีลิขสิทธิ์บางรายการ  งานบางรายการอาจจะไม่ จำเป็นต้องกำหนดลิขสิทธิ์หรือการ ออกใบอนุญาต

 วารสารทั่วไป  วารสารเฉพาะสาขาวิชา  วารสารท้องถิ่นหรือวารสาร เฉพาะพื้นที่  วารสารสถาบัน  วารสารรายปี หรือรายงาน ประจำปี

 OA Publishing ('Gold' OA) ผู้เขียนบทความ แหล่งเงินทุนหรือ สถาบันต้นสังกัด เป็นผู้ จ่ายค่าตีพิมพ์ (Author-pays) ให้แก่ OA Publishers และอนุญาตให้นำบทความไป เผยแพร่บนอินเตอร์เน็ตได้ ตัวอย่างของ สำนักพิมพ์ OA ได้แก่  Hindawi Publishing (1997)  BioMed Central (2001)  Public Library of Science - PLoS (2003)

 OA Self-archiving ('green' OA) ตีพิมพ์ในวารสารของสำนักพิมพ์ทั่วไป แต่ ผู้เขียนมีสิทธิ์นำ บทความมาจัดเก็บไว้ใน author's homepage หรือ institutional repository เพื่อนำไปเผยแพร่บน อินเตอร์เน็ตต่อได้ แหล่งเก็บประเภท Open Access Archives (OAA) ตัวอย่างเช่น PubMed Central (1999)

 Truly OA Journals  ให้ใช้บทความออนไลน์ได้ฟรี ทันทีที่ ตีพิมพ์  ให้ผู้เขียนบทความเป็นเจ้าของ ลิขสิทธิ์  ให้เผยแพร่บทความออนไลน์ได้โดย ไม่มีขีดจำกัด  OA Journals มีความหมายตรงข้ามกับ Subscription-based Journals

 Delay Open Access  ให้ใช้บทความออนไลน์ได้ฟรีเฉพาะ ฉบับย้อนหลัง (free back issues) หลังจากตีพิมพ์ไปแล้ว 1-6 เดือน หรือ 1 ปี เป็นต้น  ตัวอย่างเช่น วารสารในกลุ่มของ HighWire Press

 Dual-mode Open Access  วารสารชื่อเดียวกัน มีทั้ง print subscription และ OA edition

 Hybrid Open Access (Author-choice OA)  ภายในวารสารฉบับเดียวกัน มีทั้งบทความ OA และ non-OA  Partial Open Access  OA เฉพาะบางบทความ ( มักเป็นการ โฆษณาของสำนักพิมพ์ )

 Low-income Open Access  OA เฉพาะประเทศในกลุ่ม low-income economies โดยให้บริการวารสารผ่าน โครงการช่วยเหลือต่างๆ เช่น  Hinari (Health InterNetwork Access to Research Initiative)  AGORA (Access to Global Online Research in Agriculture)

 OA Publishers  Public Library of Science (PloS)  Hindawi Publishing Cop.  OA Journal Resources  Directory of Open Access Journals (DOAJ)  Open J-Gate (Informatics India Ltd.)  Japan Science and Technology Information Aggregator, Electronic (J-Stage )  Scientific Electronic Library Online (SciELO), Brazil

 OA Journal Resources  Free Full Text  Free Medical Journals  HighWire Press. highwire.stanford.edu  Free Indexes  Google Scholar scholar.google.com  Windows Live Search Academicacademic.live.com  Sciruswww.scirus.com  PubMedwww.pubmed.gov

Open Access ต่างประเทศ

Open Access ของ ไทย