เส้นทางการพัฒนาเครือข่ายสุขภาพอำเภอ รองปลัดกระทรวงสาธารณสุข (Road map to DHS) โดย นายแพทย์โสภณ เมฆธน รองปลัดกระทรวงสาธารณสุข 20 ธค. 2555

DHS : district health system

ตัวชี้วัด DHS จำนวน 2 ข้อ ข้อที่ 1 ขั้นการพัฒนา ประเมินตนเอง (self assessment) ตามแบบฟอร์ม (บันได 5 ขั้น) จะมีหัวข้อย่อย 5 ประเด็น คือ คณะกรรมการระดับอำเภอ (Unity District Health Team) การให้คุณค่าการทำงาน(Appreciation) การพัฒนาและจัดสรรทรัพยากร ( Knowledge, CBL, FM) การดูแลสุขภาพตามบริบทที่จำเป็น (Essential care) การมีส่วนร่วมของเครือข่ายและชุมชน(Community participation) การวัดผล วัดจากความก้าวหน้า โดยเมื่อสิ้นปีงบประมาณมีความก้าวหน้าเพิ่มขึ้น อย่างน้อย 1 ขั้น ของเนื้อหา หรืออย่างน้อยระดับ 3 ในแต่ละหัวข้อย่อยขึ้นไป

แนวทางการพัฒนา DHSA ด้วยกลไกบันได 5 ขั้น ขั้นที่ 5 5.5 ชุมชนและเครือข่ายมีการกำหนดนโยบายสาธารณะด้านการจัดการสุขภาพ 5.4 มีการขยายผลประเด็นสุขภาพอื่น หรือมสามารถเป็นแบบอย่างที่ดี 5.3 การพัฒนาบุคลากรเชื่อมโยงการดูแลมิติทางจิตใจและจิตวิญญาณ 5.2 เจ้าหน้าที่และทีมงานรู้สึกมีคุณค่าในตัวเองและงานที่ทำ 5.1 คณะกรรมการเครือข่ายสุขภาพมีการประเมินเพื่อวางแผนพัฒนาอย่างต่อเนื่อง ขั้นที่ 4 4.5 ชุมชนและเครือข่ายมีแผนการบริหารจัดการสุขภาพชุมชน พร้อมมีส่วนร่วมรับผิดชอบ ร่วมตรวจสอบผลลัพธ์ที่เกิดขึ้น   4.4 มีการติดตามประเมินผลการพัฒนาและการแก้ปัญหา 4.3 มีแผนพัฒนาบุคลากรเชื่อมโยงกระบวนการเรียนรู้สู่การปฏิบัติงานประจำ นำไปสู่การสร้างสรรค์นวัตกรรม 4.2 บุคคลอื่นเห็นคุณค่าและชื่นชมเจ้าหน้าที่หรือทีมงาน 4.1 คณะกรรมการสามารถดำเนินงานอย่างได้อย่างเป็นรูปธรรม (ตัวอย่าง โครงการต่างๆ) ขั้นที่ 3 3.5 ชุมชนและเครือข่ายมีส่วนร่วมในการคิดวางแผน จัดการระบบสุขภาพชุมชน ร่วมกัน และมีผลลัพธ์เกิดขึ้นเป็นรูปธรรม 3.4 มีการพัฒนาและแก้ปัญหาตามบริบท หรือ การดูแลสุขภาพที่จำเป็นของประชาชน(Essential care) 3.3 มีแผนพัฒนาบุคลากรเชื่อมโยงกระบวนการเรียนรู้สู่การปฏิบัติงานประจำ 3.2 เจ้าหน้าที่หรือทีมงานมีความพึงพอใจในงานและผลลัพธ์ของงานที่เกิดขึ้น 3.1 คณะกรรมการมีการใช้ข้อมูลในการวางแผนยุทธศาสตร์และแผนปฏิบัติการ ขั้นที่ 2 2.5 ชุมชนและเครือข่ายมีส่วนร่วมในการทำกิจกรรมด้านสุขภาพ และอปท. ชุมชนสนับสนุนงบประมาณ( Resource sharing) 2.4 มีการวิเคราะห์ข้อมูลและ ปํญหาตามบริบทพื้นที่ หรือการดูแลสุขภาพที่จำเป็นของประชาชน (Essential care) 2.3 มีแผนพัฒนาบุคลากรที่เน้นการพัฒนาองค์ความรู้ (Knowledge, CBL, FM) และทักษะ (Skill) 2.2 เจ้าหน้าที่หรือทีมงานนำข้อมูลของพื้นที่มาวิเคราะห์และแก้ไขปัญหา 2.1 คณะกรรมการมีการประชุมอย่างสม่ำเสมอพร้อมหลักฐานการบันทึก ขั้นที่ 1 1.5 ชุมชนและเครือข่ายมีส่วนร่วมในการทำกิจกรรมด้านสุขภาพ 1.4 มีการรวบรวมข้อมูลและปัญหาสุขภาพของพื้นที่ 1.3 มีการพัฒนาบุคลากรตามความต้องการของบุคคลหรือหน่วยงานส่งเข้ารับการอบรมตามแผนจังหวัด/กระทรวง 1.2 เจ้าหน้าที่หรือทีมงาน ทำงานตามที่ได้รับมอบหมาย 1.1 มีคำสั่งแต่งตั้งคณะกรรมการบริหารจัดการเครือข่ายสุขภาพระดับอำเภอ พร้อมกำหนดบทบาทหน้าที่ชัดเจน (Unity District Health Team)

ข้อที่ 2 หนึ่งอำเภอหนึ่งประเด็นสุขภาพเพื่อแก้ไขปัญหาตาม บริบท (CBL) โดยการมีส่วนร่วมของท้องถิ่นและ ชุมชน One District One Project  (ODOP) โดยทีมสุขภาพระดับอำเภอคัดเลือกปัญหาสุขภาพ ตามกลุ่มวัยหรือเชิงประเด็นอย่างน้อย 1 เรื่อง ร่วมกับ ทีม สำนักงานสาธารณสุขจังหวัด และกำหนดตัวชี้วัด ร่วมกันตามความเหมาะสม เพื่อติดตามความก้าวหน้า และความสำเร็จของโครงการ ทั้งนี้ต้องทำงานตาม ปัญหาของพื้นที่ในรูปแบบของเครือข่ายสุขภาพระดับ อำเภออย่างเป็นรูปธรรม

เส้นทางการพัฒนาเครือข่ายสุขภาพอำเภอ (Road map to DHS) 1. มกราคม 2556 - จัดตั้งคณะทำงานระดับเขต / จังหวัด / อำเภอ เพื่อสนับสนุนการดำเนินงาน 2. มกราคม 2556 เขตกำหนดกรอบทำ DHS 5 เรื่อง 1. Unity of team : Single Plan 2. Sharing of resource 3. Community involvement 4. Human resource Development 5. Acessilibity to essential care

เส้นทางการพัฒนาเครือข่ายสุขภาพอำเภอ (Road map to DHS) 3. กุมภาพันธ์ 2556 - สสจ.ชี้แจงอำเภอ 4. กุมภาพันธ์ 2556 ทุกอำเภอจัดทำแผน 1. พัฒนาส่งเสริมสุขภาพ (PPE PPA) ทั้งหมด 2. CBL พัฒนาคนการใช้ทรัพยากรร่วมกัน 3. ประเด็นสุขภาพ 1 เรื่อง เพื่อแก้ไขปัญหาสุขภาพ 4. แผนพัฒนากองทุนตำบล 5. แผนการมีส่วนร่วมกับชุมชน ฯลฯ

เส้นทางการพัฒนาเครือข่ายสุขภาพอำเภอ (Road map to DHS) 5. มีนาคม สสจ.เสนอแผนจังหวัดต่อ คปสข. 6. มีนาคม – สิงหาคม 2556 - สสจ.ทำ MOU ODOP และ M/E โดย สสจ 7. กันยายน 2556 - สรุปผลโดยสสจ.เสนอต่อคปสข.

- สำนักงานประกันสุขภาพแห่งชาติ(สปสช - สำนักงานประกันสุขภาพแห่งชาติ(สปสช.) สนับสนุนให้ cup ทำงานร่วมกับ รพสต.โดยสนับสนุนงบประมาณ บุคลากรและความรู้ และร่วมกันทำงานเป็นทีม สนับสนุน การพัฒนาหลักสูตรผู้นำเครือข่ายสุขภาพระดับอำเภอและ แพทย์เวชศาสตร์ครอบครัว - สถาบันรับรองคุณภาพสถานพยาบาล(สรพ.) อยู่ในช่วง การพัฒนารูปแบบที่เหมาะสม คือ ประเมินและรับรอง เครือข่ายสุขภาพสุขภาพอำเภอ โดยมีรูปแบบการประเมิน ที่เหมาะสมตามบริบทและเน้นการสร้างการมีส่วนร่วมของ ชุมชน และจัดให้มีการแลกเปลี่ยนเรียนรู้การบริหารการ จัดการcup ที่ดีและมีแนวคิด spirituality มาประยุกต์ใช้ ในการพัฒนาสู่ DHS APPRECIATION

- สพช. ให้การสนับสนุนทางด้านวิชาการแก่ เครือข่ายสุขภาพระดับอำเภอและร่วมกับทีมงาน DHS ในการประเมินผล - สสส.สนับสนุนเครือข่ายสุขภาพหน่วยบริการและ ชุมชนให้มีความเข้มแข็ง มีการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ เผยแพร่ประชาสัมพันธ์และสนับสนุนให้เกิด เครือข่ายสุขภาพจากทุกภาคส่วนและสนับสนุน การดำเนินงาน context base learningและนำสู่ การเผยแพร่