Computer Applications in Production Ch5 Location Planning & Transportation

Location Planning การเลือกทำเลที่ตั้ง แหล่งที่จะทำให้ธุรกิจสามารถประกอบกิจกรรมได้สะดวกที่สุด โดยคำนึงถึงกำไร ค่าใช้จ่าย ความสัมพันธ์ของลูกค้า พนักงานและสภาพแวดล้อมภายนอกอื่นๆ ตลอดระยะเวลาที่ธุรกิจประสงค์จะประกอบกิจกรรมนั้นๆ เกี่ยวข้องกับกระบวนการผลิต คือ การออกแบบและติดตั้งระบบการผลิต : การกำหนดขนาดและผังโรงงาน การจัดหาอุปกรณ์การผลิต วัตถุดิบ การหาแรงงาน และการหาสาธารณูปโภคเพื่อการผลิต การดำเนินการผลิต : การกำหนดค่าใช้จ่ายในการดำเนินงาน ค่าแรงงาน ค่าน้ำ ค่าไฟฟ้า ค่าขนส่ง ซึ่งเป็นค่าใช้จ่ายการดำเนินงานรายปีที่แตกต่างกันไปในแต่ละท้องถิ่น

Location Planning ขั้นตอนการเลือกทำเลที่ตั้ง การศึกษาปัจจัย การวิเคราะห์ทางเลือก เทคนิคการวิเคราะห์เชิงคุณภาพ เทคนิคการวิเคราะห์เชิงปริมาณ ไม่เลือก การตัดสินใจ เลือก ลงทุนก่อสร้าง

Location Planning ปัจจัยในการเลือกทำเลที่ตั้ง การคมนาคมขนส่ง : ถนน บริการทางคมนาคม รถไฟ เรือ เครื่องบิน ระบบการขนส่งต่างประเทศ ปัจจัยการผลิต : วัตถุดิบ แรงงาน ค่าก่อสร้าง ค่าใช้จ่ายในการจัดหา ราคาที่ดิน ตลาด : ลูกค้า ชุมชน และแหล่งจำหน่ายสินค้า สาธารณูปโภค : น้ำประปา ไฟฟ้า โทรศัพท์ ระบบบำบัด การบริการทางสังคม : สถานีตำรวจ ดับเพลิง เทศบาลโรงพยาบาล โรงเรียน สิ่งแวดล้อม : ภูมิอากาศดี มลภาวะน้อย ความชื้นเหมาะสม ไม่มีแสง เสียงรบกวน

Location Planning ปัจจัยในการเลือกทำเลที่ตั้ง กฎหมาย : ภาษีที่ดิน ภาษีโรงเรือน ภาษีป้าย ภาษีบำรุงท้องที่ ภาษีการค้า ค่าเบี้ยประกันต่างๆ ทัศนคติของชุมชน : ทัศนคติของชุมชนที่ล้อมรอบทำเลที่ตั้งโรงงานต้องสนับสนุนโรงงาน คู่แข่งขัน : ควรมีความร่วมมือกันระหว่างคู่แข่งในทางที่ดี โอกาสความเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจของท้องถิ่นนั้นในอนาคต

Location Planning รวม เทคนิคการวิเคราะห์การเลือกทำเลที่ตั้ง ลำดับ เชิงคุณภาพ : การเรียงลำดับความสำคัญของปัจจัยและให้คะแนนปัจจัย ลำดับ ปัจจัย Score ทำเล 1 ทำเล2 ทำเล3 1 แหล่งวัตถุดิบ 400 250 80 2 ชุมชน 350 150 170 200 3 แหล่งแรงงาน 300 4 การขนส่งสะดวก 240 5 สาธารณูปโภค 190 6 การบำบัดของเสีย 50 100 7 สิ่งแวดล้อม 90 120 รวม 2000 1390 1300 1090

Location Planning เทคนิคการวิเคราะห์การเลือกทำเลที่ตั้ง TC = TFC + TVC เชิงปริมาณ การประเมินและเปรียบเทียบต้นทุนรวม (Cost Comparison) การวิเคราะห์จุดคุ้มทุน (Break Even Point Analysis) การเปรียบเทียบค่าขนส่งรวมโดยใช้ตัวแบบการขนส่ง (Transportation) การประเมินและเปรียบเทียบต้นทุนรวม (Cost Comparison) TC = ต้นทุนการผลิตรวม TFC = ต้นทุนคงที่รวม TVC = ต้นทุนผันแปรรวม VC = ต้นทุนแปรผันต่อหน่วย Q = จำนวนสินค้าที่จะผลิต TC = TFC + TVC TVC = VC(Q) TC = TFC + VC(Q)

Location Planning Cost Comparison เมือง B มีต้นทุนคงที่ 2.5 ล้านบาท ต้นทุนผันแปร 45 บาท/หน่วย เมือง C มีต้นทุนคงที่ 1.1 ล้านบาท ต้นทุนผันแปร 200 บาท/หน่วย ถ้าบริษัทนี้พยากรณ์ได้ว่าจะมีกำลังการผลิตปีละ 10,000 หน่วย บริษัทแห่งนี้ควรเลือกทำเลใดในการตั้งโรงงานจึงจะมีต้นทุนต่ำที่สุด Location TFC VC Q TC A 2,000,000 100 10,000 3,000,000 B 2,500,000 45 2,950,000 C 1,100,000 200 3,100,000 ทดลองใช้ MS-Excel ในการสร้างสมการหรือสูตรเพื่อการคำนวณ และหาคำตอบ

Location Planning ตัวอย่าง : การประเมินและเปรียบเทียบต้นทุนรวม (Cost Comparison) บริษัท 3B จำกัด กำลังพิจารณาเลือกทำเลที่ตั้ง มี 3 ทำเลให้เลือกดังนี้ เมือง A มีต้นทุนคงที่ 1.0 ล้านบาท ต้นทุนผันแปร 200 บาท/หน่วย เมือง B มีต้นทุนคงที่ 2.5 ล้านบาท ต้นทุนผันแปร 80 บาท/หน่วย เมือง C มีต้นทุนคงที่ 1.3 ล้านบาท ต้นทุนผันแปร 160 บาท/หน่วย ถ้าบริษัทนี้พยากรณ์ได้ว่าจะมีกำลังการผลิตปีละ 15,000-20,000 หน่วย บริษัทแห่งนี้ควรเลือกทำเลใดในการตั้งโรงงานจึงจะมีต้นทุนต่ำที่สุด Location TFC (ล้านบาท) VC Q (ค่าต่างๆ) หน่วย TC = TFC+VC(Q) Q1 Q2 Q3 A 1 200 10000 20000 30000 B 2.5 80 C 1.3 160 ทดลองใช้ MS-Excel ในการสร้างสมการหรือสูตรเพื่อการคำนวณ และหาคำตอบ

Location TC = TFC+VC(Qi) Q1 Q2 Q3 A B C

Location Planning Break Even Point Analysis TC = ต้นทุนการผลิตรวม TFC = ต้นทุนคงที่รวม TVC = ต้นทุนผันแปรรวม VC = ต้นทุนแปรผันต่อหน่วย Q = จำนวนสินค้าที่จะผลิตTC = TFC + VC(Q) TR = รายได้รวม TR = P x Q P = ราคาขายต่อหน่วย TR = TC P(Q) = TFC + VC(Q) P(Q) – VC(Q) = TFC Q (P-VC) = TFC Q = TFC (P-VC)

Location Planning Break Even Point Analysis Volume BEP Unit BEP

Location Planning Break Even Point Analysis ตัวอย่าง การวิเคราะห์จุดคุ้มทุน เพื่อเลือกทำเลที่ตั้ง ผู้บริหารธุรกิจแห่งหนึ่งกำหนดราคาขายสินค้าไว้ที่หน่วยละ 10 บาท กำลังพิจารณาเลือกทำเลที่ตั้งโรงงานแห่งใหม่โดยมีข้อมูลต้นทุนดังนี้ Location ราคาที่ดิน (บาท) VC Q = TFC P- VC A 400000 8 B 500000 4 C 600000 5 ทดลองใช้ MS-Excel ในการสร้างสมการหรือสูตรเพื่อการคำนวณ และหาคำตอบ

Location Planning Transportation การเปรียบเทียบค่าขนส่งรวมโดยใช้ตัวแบบการขนส่ง (Transportation Model) ตัวแบบการขนส่งเป็นเทคนิคการคำนวณในลักษณะของโปรแกรมเส้นตรง (Linear Programming) ที่ใช้คำนวณหาต้นทุนค่าขนส่งรวมต่ำสุด (Minimizing cost) สำหรับการกระจายสินค้าของโรงงานที่มีสถานที่ผลิตหลายแห่งและมีสถานที่ส่งสินค้าหลายแห่ง โดยที่ค่าขนส่งของแต่ละเส้นทางขนส่งมีค่าไม่เท่ากัน (ขึ้นกับระยะทางที่ห่างกัน) ดังนั้นโรงงานจะสามารถทราบได้ว่าควรจะกระจายสินค้าด้วยเส้นทางใดจึงจะได้ค่าขนส่งรวมต่ำที่สุด จึงสามารถนำไปประยุกต์ใช้วิเคราะห์ทางเลือกเพื่อการตัดสินใจเลือกทำเลที่ตั้งโรงงานได้เป็นอย่างดี Demand ปลายทาง Supply ต้นทาง

Location Planning Transportation โรงงาน1 โรงงาน2 โรงงาน3 โรงงาน4 โรงงาน5 ร้านค้าปลีก ตัวแทนจำหน่าย พ่อค้าส่ง ลูกค้า เส้นทางการขนส่งแต่ละเส้นมีระยะทางไม่เท่ากัน จึงมีค่าขนส่งแตกต่างกันตามระยะทาง

Transportation Model ขั้นตอนการคำนวณหาต้นทุนค่าขนส่งรวมต่ำสุดด้วยตัวแบบการขนส่งและใช้ Microsoft Excel ในการ Solution เพื่อหาคำตอบ หาผลรวมสินค้าของแหล่งผลิต (Supply) และแหล่งรับสินค้า (Demand) สร้างตารางเมตริกซ์ (Matrix Square) สร้างแถวนอน (Row) = จำนวนโรงงานหรือแหล่งผลิตสินค้า (Supply) สร้างแถวตั้ง (Column) = จำนวนแหล่งที่จะรับสินค้า (Demand) เมื่อนำแถวนอนกับแถวตั้งมารวมกันจะได้ Matrix Square โดยจะเกิดช่องที่เกิดจากการตัดกันของ Row / Column เรียกว่า Cell ถ้าเกิดจากการตัดกันของ Row ที่ 1 กับ Column ที่ 2 เรียก Cell นั้นว่า C12 กำหนดค่าขนส่งในแต่ละเส้นทาง และระบุลงไปใน Matrix สร้าง Matrix Square ลงใน Spread Sheet (Excel) (เปิดไฟล์ T_Sample ในเว็บ)

Transportation Model Matrix ตัวอย่างการบันทึกข้อมูลลงเมทริกซ์ บริษัทแห่งหนึ่งมีโรงงานผลิตสินค้าอยู่ 3 แห่ง แห่งละ 500 ,600 และ 400 หน่วย ตามลำดับ โดยมีเอเย่นต์อยู่ 4 ราย แต่ละรายรับสินค้าได้จำกัดจำนวน คือ 260 , 380 , 490 และ 370 หน่วย ตามลำดับ เขียนเป็นแผนภาพและระบุค่าขนส่งได้ดังนี้ 2 26 5 8 1 50 6 38 7 4 60 17 49 10 18 5 40 37 3 ค่าขนส่ง : บาทต่อหน่วยสินค้า 7

Transportation Model Matrix Agent1 Agent2 Agent3 Agent4 Supply โรงงาน1 2 6 17 5 500 โรงงาน2 7 10 3 600 โรงงาน3 8 4 18 400 Demand 260 380 490 370 1500