การสัมมนา PULINET วิชาการ ครั้งที่ 4 23 มกราคม 2557 การจัดการสารสนเทศดิจิทัล ชุดวิชา ตำรา มสธ. Digital Information Management for STOU Superseded Textbooks. นางสาวชลลดา หงษ์งาม ศูนย์เทคโนโลยีบรรณสารสนเทศ สำนักบรรณสารสนเทศ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช การสัมมนา PULINET วิชาการ ครั้งที่ 4 23 มกราคม 2557
ความสำคัญและความเป็นมาของโครงการ สำนักบรรณสารสนเทศ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมธิราช ตระหนักถึงคุณค่าและความสำคัญของชุดวิชาหรือตำราเรียนของ มสธ. ซึ่งเป็นภูมิปัญญา มสธ. ที่มีคุณค่าทางวิชาการอย่างมาก แม้ไม่ได้ใช้ในการเรียนการสอนในปัจจุบันแล้วก็ตาม แต่นับเป็นตำราในระดับอุดมศึกษาสำหรับการเรียนทางไกล เป็นนวัตกรรมแห่งการเรียนรู้ที่เกิดจากคณาจารย์ นักวิชาการและผู้ทรงคุณวุฒิในศาสตร์ต่างๆ สำนักบรรณสารสนเทศ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมธิราช จึงได้พัฒนาคลังปัญญา ตำรา มสธ. เพื่อให้สารสนเทศอันเกิดจากภูมิปัญญา มสธ. สามารถตอบสนองความต้องการของผู้ใช้ได้หลากหลายและยาวนานมากยิ่งขึ้น เพื่อเป็นแหล่งบริการ เผยแพร่และอนุรักษ์สารสนเทศ ภูมิปัญญาทางวิชาการของ มสธ. และเพื่อรองรับการศึกษาค้นคว้าทางอินเตอร์เน็ต
วัตถุประสงค์ของโครงการ 1. เพื่อพัฒนาคลังความรู้ภูมิปัญญา มสธ. ในด้านการจัดเก็บ การค้น การจัดการสารสนเทศดิจิทัลที่เป็นระบบ สะดวกและเข้าถึงได้ง่าย 2. เพื่ออนุรักษ์ภูมิปัญญาอันทรงคุณค่าจากงานเขียนของคณาจารย์ นักวิชาการและผู้ทรงคุณวุฒิ มสธ. อย่างยั่งยืน
การดำเนินงาน แบ่งเป็น 3 กลุ่มงาน
ขั้นตอนและวิธีการดำเนินการพัฒนาคลังปัญญา ตำรา มสธ.
ตารางกรอบระยะเวลาการดำเนินการแต่ละขั้นตอน ขั้นตอนการดำเนินการ ต.ค. พ.ย. ธ.ค. ม.ค. ก.พ. มี.ค. 1. คัดเลือก รวบรวม รายชื่อเอกสารชุดวิชา 2. ตรวจความซ้ำซ้อนของรายชื่อชุดวิชา มสธ. 3. ส่งเอกสารชุดวิชาไปแปลงให้อยู่ในรูปดิจิทัล 4. ทำรายการเมตะดาตา MODS กับ METS 5. พัฒนาระบบห้องสมุดดิจิทัลด้วยโปรแกรม GSDL 6. ออกแบบและเผยแพร่เว็บไซต์ 7. เผยแพร่และประชาสัมพันธ์การใช้งานคลังปัญญา ตำรา มสธ.
การสืบค้นข้อมูล การสืบค้นข้อมูล สามารถทำได้ 3 ช่องทาง คือ 1) สืบค้นจากชื่อเรื่อง (Title) 2) สืบค้นจากชื่อผู้แต่ง/ผู้รับผิดชอบ(Creator) 3) สืบค้นจากหัวเรื่อง (Subject)
ผลการสืบค้นหน้าแรก ระบบจะแสดงจำนวนและรายชื่อเอกสารชุดวิชาที่เกี่ยวข้องกับคำค้น
ผลการสืบค้นข้อมูล ผลการสืบค้นข้อมูล จะแสดงผลได้ 4 รูปแบบ คือ 1. การแสดงผลแบบสั้น (Short Record) 2. การแสดงผลแบบยาว (View Record) 3. การแสดงผลในรูปรายการ METS (View METS Record) 4. การแสดงผลรูปเอกสารฉบับเต็ม (View Full Text PDF)
1. การแสดงผลแบบสั้น (Short Record)
2. การแสดงผลแบบยาว (View Record)
3. การแสดงผลในรูปรายการ METS (View METS Record)
4. การแสดงผลรูปเอกสารฉบับเต็ม (View Full Text PDF)
สรุปผลการศึกษา และข้อเสนอแนะ สรุปผลการศึกษาที่ได้จากการจัดการสารสนเทศดิจิทัล เป็น 3 ประเด็น คือ 1. องค์ความรู้ที่ได้รับจากการจัดการสารสนเทศดิจิทัล 2. ข้อดี ข้อจำกัดของการจัดการสารสนเทศดิจิทัล 3. การตอบรับ (Feedback) ของผู้ใช้
1. องค์ความรู้ที่ได้รับจากการจัดการสารสนเทศดิจิทัลชุดวิชา ตำรา มสธ. องค์ความรู้ที่ได้รับ 3 ประการ ได้แก่ 1.1 การแปลงสารสนเทศ การแปลงสารสนเทศในรูปแบบดั่งเดิม คือ เอกสารตีพิมพ์ ให้อยู่ในรูปแบบสารสนเทศดิจิทัล (e-Book) 1.2 การทำรายการเมทาดาทา จุดมุ่งหมายของการจัดทำเมทาดาทาเพื่อบอกถึงคุณลักษณะและรายละเอียดของสารสนเทศเหล่านั้น 1.3 ห้องสมุดดิจิทัล เป็นห้องสมุดที่มีการจัดการและให้บริการเนื้อหาของเอกสารการสอนชุดวิชา มสธ. อยู่ในรูปแบบอิเล็กทรอนิกส์
2. ข้อดี ข้อจำกัดของการจัดการสารสนเทศดิจิทัลชุดวิชา ตำรา มสธ. 2.1 ข้อดี คือ การนำชุดวิชาทั้งเล่มและครบชุดมาแปลงเป็นรูปดิจิทัล โดยแบ่งเนื้อหาออกตามบท จะสะดวกต่อการใช้งาน ได้ข้อมูลครบถ้วน และเป็นการยืดอายุการใช้งานของชุดวิชา มสธ. ให้ยาวนานยิ่งขึ้น 2.2 ข้อจำกัด คือ การนำชุดวิชาทั้งเล่มและครบชุดมาแปลงเป็นรูปดิจิทัลจำเป็นต้องใช้พื้นที่ในการจัดเก็บจำนวนมาก จึงมีปัญหาเรื่องพื้นที่จัดเก็บข้อมูลไม่เพียงพอ
3. การตอบรับ Feedback ของผู้ใช้ ช่องทางในการรับ Feedback จากผู้ใช้ 1) ติชมแนะนำผ่านทางบรรณารักษ์งานบริการโดยตรง 2) ติชมแนะนำผ่านทางโทรศัพท์ 3) ติชมแนะนำผ่านทางสื่อสังคมออนไลน์ คือ Facebook สำนักบรรณสารสนเทศ *** สิ่งที่จะพัฒนาต่อไป - การจัดทำตัวนับจำนวนเก็บสถิติผู้เข้าใช้เว็บไซต์ รวมทั้งสถิติการอ่านเอกสาร
ประโยชน์ของการจัดการสารสนเทศดิจิทัลชุดวิชา มสธ. 1. ก่อให้เกิดการพัฒนาคุณภาพทางวิชาการในการผลิตเอกสารการสอนชุดวิชา แบบฝึกปฏิบัติชุดวิชา ของมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญในด้านการเรียนการสอน การวิจัย และการส่งเสริมบริการห้องสมุดมหาวิทยาลัย 2. ก่อให้เกิดการแพร่หลายขององค์ความรู้ที่เกิดจากภูมิปัญญา มสธ. ทั้งภายในและภายนอกมหาวิทยาลัย ผ่านระบบห้องสมุดอัตโนมัติ