บทที่ 2 ECOSYSTEM ระบบนิเวศ “ECOSYSTEM” หรือ “ECOLOGICAL SYSTEM” ผู้ที่นำคำนี้มาใช้ครั้งแรก คือ A.G.TANSLEY ในปี ค.ศ. 1935 โดยให้ความหมายไว้ว่า
“ระบบที่ว่าด้วย ความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งมีชีวิตกับสิ่งแวดล้อม ภายในขอบเขตที่กำหนด มีการถ่ายทอดพลังงานไปตามลำดับขั้นอาหาร (TROPHIC LEVEL) มีการเปลี่ยนแปลงของสิ่งแวดล้อม และวัฏจักรของสารต่าง ๆ”
EMBERLIN (1983) ระบบของสิ่งมีชีวิตที่บทบาทร่วมกับสิ่งแวดล้อมที่ไม่มีชีวิต ODUM (1983) หน่วยที่รวมสิ่งมีชีวิตหลาย ๆ ชนิดไว้ด้วยกันในขอบเขต มีความสัมพันธ์กับ PHYSICAL ENVIRONMENT มี ENERGY FLOW และ NUTRIENT CYCLING ระหว่างองค์ประกอบที่มีชีวิตกับที่ไม่มีชีวิต
สังคมของสิ่งมีชีวิตหลาย ๆ ชนิดซึ่งมีความสัมพันธ์ KUPCHELLA & HYLAND (1989) สังคมของสิ่งมีชีวิตหลาย ๆ ชนิดซึ่งมีความสัมพันธ์ ระหว่างกัน และสัมพันธ์กับองค์ประกอบที่ไม่มีชีวิต DICTIONARY IDENTIFIABLE UNIT IN NATURE CONSISTING OF BOTH LIVING ORGANISMS & PHYSICOCHEM. ENVI. THERE‘S A CONTINUOUS EXCHANGE OF INORGANIC MATERIALS BETw. LIVING ORGANISMS AND THEIR ENVIRONMENT.
COMPONENTS OF ECOSYSTEM : องค์ประกอบของระบบนิเวศ 1) ABIOTIC COMPONENTS LITHOSPHERE : ของแข็ง HYDROSPHERE : น้ำ ATMOSPHERE : บรรยากาศ
N2 78.084 O2 20.947 Ar 0.934 CO2 0.0314 OTHERS (O3,…)... หนังสือบางเล่มอาจแบ่ง ABIOTIC COMPONENTS ออกเป็น ABIOTIC ENVIRONMENTS และ ABIOTIC SUBSTANCES ซึ่งแยกย่อยเป็น INORGANIC SUBSTANCES และ ORGANIC SUBSTANCES
ATMOSPHERE ECOSPHERE LIVING THING (BIOSPHERE) HYDROAPHERE LITHOSPHERE
แต่ละส่วน เกี่ยวข้อง สัมพันธ์
ตัวอย่าง ปัจจัยที่ไม่มีชีวิต สัมพันธ์กับปัจจัยที่มีชีวิต
คุณภาพของดินต่อพืช ดินที่ขาดไนโตรเจน Edaphic F คุณภาพของดินต่อพืช ดินที่ขาดไนโตรเจน พืชที่เจริญได้ ตรึงN ได้ หรือ พืชที่จับสัตว์เป็นอาหาร..กาบหอยแครง
1) ABIOTIC COMPONENTS 2) BIOTIC COMPONENTS กลุ่มแรก สามารถสร้างอาหารได้เอง AUTOTROPHIC COMPONENTS หรือ AUTOTROPHS (SELF-NOURISHING) สารประกอบอินทรีย์ที่ซับซ้อน พลังงานแสงและอนินทรีย์สาร กระบวนการ สังเคราะห์ด้วยแสง
AUTOTROPHIC COMPONENTS HETEROTROPHIC COMPONENTS HETEROTROPHS (OTHER-NOURISHING) หมายถึงสัตว์ทุกชนิดและสิ่งมีชีวิตอื่น ๆ เช่น รา และแบคทีเรีย ที่ไม่สามารถสร้างอาหารได้เอง
DECOMPOSER:ผู้ย่อยสลาย บทบาท และหน้าที่ หรือตามความสัมพันธ์เชิงอาหาร สามารถแบ่งสิ่งมีชีวิต ออกได้เป็น PRODUCER:ผู้ผลิต CONSUMER:ผู้บริโภค DECOMPOSER:ผู้ย่อยสลาย
1. PRODUCERS : ผู้ผลิต “กลุ่มสิ่งมีชีวิตที่สร้างอาหารได้เองและให้อาหารแก่สิ่งมีชีวิตอื่น ๆ” นอกจากพืชสีเขียวแล้วยังมี CHEMOLITHOTROPHS หรือ CHEMOSYNTHETIC BACTERIA สร้างอาหารได้จากการ OXIDIZE สารอนินทรีย์หรืออนุมูล ของสารบางอย่างเช่น NH3 NO2 NO3
พืชสีเขียว Anabaena
Rhodomicrobium Chromatium Rhodobacter
s S หน้าที่สำคัญของ PRODUCER ก็คือ การผลิตสารพื้นฐาน ที่เป็นอาหารของสิ่งมีชีวิตอื่น ๆ ในระบบนิเวศ LIGHT 6CO2 + 6H2O C6H12O6 + 6O2 “PHOTOSYNTHESIS” CO2 + H2A (CH2O)n + A s S
กินกลุ่มผู้ผลิตเป็นอาหาร 2.CONSUMER ผู้บริโภค กินกลุ่มผู้ผลิตเป็นอาหาร แบ่งย่อยได้ HERBIVORES.. กินพืช CARNIVORES..กินสัตว์ OMNIVORES SCAVENGERS PARASITES
แบ่งตามลำดับการบริโภค ทั่วไป…สัตว์กินพืช มีกระบวนการย่อยพืชได้ดี PRIMARY CONSUMER SECONDARY CONSUMER สัตว์ที่กินต่อมา TERTIARY CONSUMER QUATERNARY CONSUMER
10 CONS 20 CONS
พืช 3. DECOMPOSERS ผู้ย่อยสลาย MICROCONSUMER ..SAPROPHYTE… SAPROTROPH... OSMOTROPH ไม่สร้างอาหารเอง จัดรวมอยู่ใน HETEROTROPHS มีกระบวนการย่อยสลายซาก และของเสียของสิ่งมีชีวิต (ORGANIC) พืช INORGANIC
ราย่อยขอนไม้
อัตราการถูกย่อยสลาย ของพืช และสัตว์ มีความแตกต่างกัน ตามชนิด FAT..SUGAR..PROTEIN ..ย่อยได้หมด PLANT CELLULOSE...LIGNIN...HAIR ย่อยสลายช้ามาก
ใน 10 เดือน……. ปูถูกย่อยหมด แต่ หญ้ายังเหลืออีก 40 % หญ้า กับ ปู…นำซากใส่ถุง & แช่ในน้ำ ใน 10 เดือน……. ปูถูกย่อยหมด แต่ หญ้ายังเหลืออีก 40 %
อัตราการย่อยสลายดีกว่า เปรียบเทียบการย่อยสลายของซากพืชในป่า ในสภาพที่มีอุณหภูมิ และความชื้น ที่ต่างกัน ร้อนและชื้น อัตราการย่อยสลายดีกว่า
สัตว์ขนาดเล็กในดิน มีส่วนช่วยให้การย่อยสลายซากเร็วยิ่งขึ้น สัตว์ขนาดเล็กในดิน มีส่วนช่วยให้การย่อยสลายซากเร็วยิ่งขึ้น
การทดลองแสดงให้เห็นว่า สัตว์ขนาดเล็ก ช่วยให้การย่อย ดีขึ้น ดูจากปริมาณ ฟอสฟอรัส ที่ปล่อยออกมาจากซาก
ฆ่าแมลง และ รา ฆ่าแมลง รา และnematode สาร อินทรีย์ ที่เหลือ อยู่ ใส่ยาฆ่าแมลง CONTROL
PHYTOPLANKTON ZOO DETRITIVORES CARNIVORES
ที่ไหน? พักตรงนี้