เวทีสาธารณะ มองกรุงเทพฯ 2575

เราอยู่ที่นี่ เราใช้ชีวิตที่นี่ แต่ทุกวันนี้ เรารู้จักกรุงเทพมหานคร กรุงเทพมหานคร..... เราอยู่ที่นี่ เราใช้ชีวิตที่นี่ แต่ทุกวันนี้ เรารู้จักกรุงเทพมหานคร ดีขนาดไหน?

ปี 2555 คนกรุงเทพมหานครมีจำนวน 5 ปี 2555 คนกรุงเทพมหานครมีจำนวน 5.7 ล้านคน และคาดว่า มีประชากรแฝงอีกจำนวน 3.1 ล้านคน รวมเป็น 8.7 ล้านคน คาดการณ์กันว่าในปี 2575 จะมีจำนวนเพิ่มขึ้นเป็น 12 ล้านคน

ประชากรตามทะเบียนราษฎร์ ทุกๆ ตารางนิ้วของกรุงเทพฯ มีความหนาแน่นของประชากรสูงกว่าเมืองอื่นๆ ในประเทศไทย กลุ่ม (Zone) เขต ประชากรตามทะเบียนราษฎร์ ประชากรแฝง ประชากรรวม ความหนาแน่นเฉลี่ย (คน/ตร.กม.) รัตนโกสินทร์ บางซื่อ ดุสิต พญาไท ราชเทวี สัมพันธวงศ์ ปทุมวัน พระนคร ป้อมปราบศัตรูพ่าย บางรัก 661,016 363,559 1,024,575 16,601 บูรพา ดอนเมือง หลักสี่ สายไหม บางเขน จตุจักร ลาดพร้าว บึ่งกุ่ม บางกะปิ วังทองหลาง 1,344,323 739,378 2,083,701 7,617 ศรีนครินทร์ สะพานสูง มีนบุรี คลองสามวา หนองจอก ลาดกระบัง ประเวศ สวนหลวง คันนายาว 1,032,996 568,148 1,601,144 2,409 เจ้าพระยา ดินแดง ห้วยขวาง วัฒนา คลองเตย บางนา พระโขนง สาทร บางคอแหลม ยานนาวา 880,569 484,313 1,364,882 11,505 กรุงธนใต้ บางขุนเทียน บางบอน จอมทอง ราษฎรบูรณะ ทุ่งครุ ธนบุรี คลองสาน บางแค 1,022,107 562,159 1,584,266 5,515 กรุงธนเหนือ บางพลัด ตลิ่งชัน บางกอกน้อย บางกอกใหญ่ ภาษีเจริญ หนองแขม ทวีวัฒนา 761,584 418,871 1,180,455 7,249 รวม 5,702,595 3,136,427 8,839,022 5,634

กว่า 7.6 พันคน/ตร.กม. กว่า 1.6 หมื่นคน/ตร.กม. กว่า 1.1 หมื่นคน/ตร.กม.

แต่ใครจะรู้ว่า.... เมืองกรุงเทพฯ ก็มีวงจรชีวิตเหมือนคนเรา มีการเปลี่ยนแปลงไปตามวัย จากวัยเติบโต มาสู่วัยแข็งแรง เจ็บป่วย และร่วงโรย

ทุกวันนี้ กรุงเทพฯ ก็ยังไม่หยุดเติบโต ทั้งในทางสังคมและเศรษฐกิจ อีกทั้งมีอัตราการเติบโตสูงสุดในบรรดาเมืองต่างๆ ในประเทศไทย

ภาพที่ 1 อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิในอดีต ภาพที่ 2 อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิใน ปัจจุบัน

มีการขยายตัวทางเศรษฐกิจอย่างต่อเนื่อง และมีระดับรายได้สูงกว่าจังหวัดอื่นๆ (หน่วยล้านบาท) จังหวัด ปี พ.ศ. 2550 ปี พ.ศ. 2551 ปี พ.ศ. 2552 กรุงเทพ 2,195,945 2,302,301 2,337,123 นครราชสีมา 147,020 152,069 159,557 เชียงใหม่ 117,038 124,883 126,486 สงขลา 155,794 159,768 153,022 ภูเก็ต 74,934 74,241 70,196 ระยอง 611,799 602,202 546,586 ที่มา : สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ

มีจำนวนแรงงานมากกว่าจังหวัดอื่นๆ ประเภท 2551 2552 2553 ภาคเกษตรกรรม 42,960 40,294 38,706 ภาคอุตสาหกรรม 1,061,720 1,065,678 1,063,813 ภาคบริการ 2,829,767 2,802,186 2,818,349 รวม 3,934,447 3,908,158 3,920,868 ประชากร (ตามทะเบียนบ้าน) 5,710,883 5,702,595 คิดเป็นร้อยละของประชากร กทม. 68.9% 68.5% 68.8% ที่มา : ระบบ PMANP ของ สำนักงานปลัดกระทรวงแรงงาน

มีอัตราการเพิ่มขึ้นของบ้านอยู่อาศัย ราวร้อยละ 3.0 - 5.3 ต่อปี ปี พ.ศ. จำนวนบ้านพักอาศัย (หลัง) อัตราการเติบโตต่อปี (%) 2550 1,565,922 - 2551 1,649,227 5.3% 2552 1,699,190 3.0% 2553 1,772,563 4.3% ที่มา: ประมวลจากสถิติของกรุงเทพมหานคร (2553)

มีเด็กนักเรียนจำนวนหลายแสนคน... ปีการศึกษา จำนวนโรงเรียน กทม. จำนวนนักเรียน จำนวนครู สัดส่วนนักเรียนต่อครู 2551 435 340,430 15,244 22.3 2552 338,638 15,094 22.4 2553 436 331,300 15,150 21.9 ที่มา: สำนักการศึกษา กรุงเทพมหานคร

มีรถจดทะเบียนในกรุงเทพฯ เพิ่มขึ้นทุกปี (หน่วย: คัน) ประเภท 2550 2551 2552 2553 รถยนต์ทุกประเภท (ตามกฎหมายว่าด้วยรถยนต์) 24,737,952 5,763,144 26,258,235 27,530,042 รถขนส่ง (ตามกฎหมายว่าด้วยการขนส่งทางบก) 880,495 148,552 926,342 954,787 รวมทั้งสิ้น 25,618,447 5,911,696 27,184,577 28,484,829 ที่มา : กรมการขนส่งทางบก

มีปริมาณการจราจรเกิดขึ้นหลายล้านเที่ยวต่อวัน ในปี 2555 มีการเดินทางประมาณ 17 ล้านเที่ยวต่อวัน คาดการณ์กันว่าในปี 2575 จะเดินทางเพิ่มขึ้นเป็น 24 ล้านเที่ยวต่อวัน

และเรากำลังจะก้าวสู่ประชาคมอาเซียน (ASEAN Community) ในปี พ.ศ.2558 จะมีการติดต่อค้าขาย การลงทุน และการเดินทางของผู้คน มากหน้าหลายตา หลายภาษา หลายเชื้อชาติ ฯลฯ

และยังมีอะไรๆ อีกมากมาย ที่เกิดขึ้นรอบตัวเราทุกๆ วัน.... และยังมีอะไรๆ อีกมากมาย ที่เกิดขึ้นรอบตัวเราทุกๆ วัน....

เราอาจจะไม่เคยตั้งคำถาม ..... เราเคยสงสัยหรือไม่ว่าเมืองกรุงเทพฯ จะรับมือกับ กิจกรรมทั้งหมดนี้ ไหวหรือไม่ ? เมืองกรุงเทพฯ ถูกใช้งานจนเกินขีดความสามารถ ที่จะแบกรับแล้วหรือไม่? เราอาจจะไม่เคยตั้งคำถาม ..... แต่เราอาจรับรู้ได้ถึง อาการป่วยของกรุงเทพฯ ในวันนี้และในอีก 20 ปีข้างหน้า

พื้นที่ถนน ทางเดิน ที่สาธารณะไม่พอใช้ คนกรุงเทพฯ แย่งกันใช้พื้นที่ ถนน ทางเดิน เพื่อความอยู่รอด รถติด เดินทางไม่สะดวก อุบัติเหตุ เผาผลาญน้ำมัน ในทุกวันนี้และ 20 ปีข้างหน้า

เราเจอปัญหาน้ำท่วม .... เรามีพื้นที่ชายฝั่งที่หดหายไปทุกวันๆ....

เจอปัญหามลพิษในทุกรูปแบบ..... ทั้งขยะ น้ำเสีย และอากาศเป็นพิษ

คนกรุงเทพฯ ยังขาดแคลนที่อยู่อาศัย

คนกรุงเทพฯ มีความเสี่ยงจากแผ่นดินทรุด พื้นที่กรุงเทพฯ ชั้นในทรุดตัว ปีละ 1-2 เซนติเมตร ส่วนพื้นที่ รอบนอกทรุดตัวปีละ 3 เซนติเมตร

เรามีสถิติอาชญากรรมเพิ่มขึ้นต่อเนื่อง ประเภทของอาชญากรรม จำนวนคดีอาชญากรรมที่รับแจ้ง (เรื่อง) 2550 2551 2552 2553 คดียาเสพติด 37,216 52,585 53,571 54,068 คดีประทุษร้ายต่อทรัพย์ (วิ่งราว ลัก กรรโชกทรัพย์) 18,439 19,151 16,955 14,192 คดีการพนัน 10,423 9,367 8,536 8,634 คดีชีวิต ร่างกาย และเพศ (พยายามฆ่า ทำร้ายร่างกาย ข่มขืน) 6,028 5,372 5,203 4,578 คดีอุกฉกรรจ์สะเทือนขวัญ (ปล้น ฆ่า วางเพลิง เรียกค่าไถ่) 1,085 962 753 539 รวม 73,191 87,437 85,018 82,011 ประชากรรวม 8,832,175 8,823,885 8,811,080 8,809,224 คิดเป็นต่อประชากร 1,000 คน 8.3 9.9 9.6 9.3 ที่มา: ประมวลจากสถิติของกองบัญชาการตำรวจนครบาล

มีอาชญากรรม คดีสะเทือนขวัญรายวัน.......

ผลการเรียนของเด็กกรุงเทพฯ ถดถอยลง... คะแนนเฉลี่ยทุกวิชาในการทดสอบ O-net ช่วงปี พ.ศ.2549 - 2552 ของนักเรียนโรงเรียนในเขต กทม.

มีนักเรียนหยุดเรียนกลางคัน (drop-out) เพิ่มขึ้นทุกปี ชั้น % ออกกลางคัน   2550 2551 2552 รวมประถมศึกษา+ ประถมศึกษาขยายโอกาส 0.23 5.16 4.22 รวมมัธยมศึกษา 1.11 1.56 2.44 รวมอาชีวศึกษา 14.21 16.46 17.07 รวมอุดมศึกษา 2.60 1.08 1.33 % เฉลี่ย 4.54 6.07 6.27 ที่มาของข้อมูล : โครงการติดตามสภาวการณ์เด็กและเยาวชนจังหวัดกรุงเทพและปริมณฑล (ChildWatch), สถาบันรามจิตติ

เด็กและเยาวชนในกรุงเทพมหานคร (อายุ 7 - 24 ปี) กำลังอยู่ในภาวะเสี่ยง.... สูบบุหรี่ร้อยละ 12 ดื่มเหล้าร้อยละ 29 ติดยาเสพติดร้อยละ 37

เยาวชนกำลังเสื่อมคุณภาพ

เรามีคนเจ็บป่วยด้วย “โรคคนเมือง” มากขึ้น

มีสถิติผู้ป่วยสูงกว่าจังหวัดอื่นๆ คนกรุงเทพฯ เป็นโรคอ้วนถึงร้อยละ 44.2 และอ้วนลงพุง ร้อยละ 44.6 ของประชากร (ค่าเฉลี่ยของประเทศร้อยละ 32.1) คนกรุงเทพฯ เป็นโรคความดันโลหิตสูงร้อยละ 28.9 ของประชากร (ค่าเฉลี่ยของประเทศร้อยละ 21.4) คนกรุงเทพฯ เป็นโรคเบาหวานร้อยละ 9.2 ของประชากร (ค่าเฉลี่ยของประเทศร้อยละ 6.9)

(ต่อ) มีสถิติผู้ป่วยสูงกว่าจังหวัดอื่นๆ คนกรุงเทพฯ มีภาวะไขมันคอเลสเตอรอลสูง (TC ≥ 200 mg/dL) ร้อยละ 62.6 ของประชากร (ค่าเฉลี่ยของประเทศร้อยละ 50.9) กรุงเทพฯ มีประชากรสูงอายุ (อายุ 60 ปีขึ้นไป) จำนวน 726,214 คน หรือคิดเป็นร้อยละ 12.7 ของประชากร (กำลังก้าวเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ)

มีความแตกต่างสูงระหว่างคนจน-คนรวย

รายได้เฉลี่ย/คน/ปี (บาท) มีรายได้เฉลี่ยแตกต่างกันราว 16 เท่าตัว ชั้นรายได้ รายได้เฉลี่ย/คน/ปี (บาท) ผู้มีรายได้เฉลี่ยสูงสุด 10% บน 518,664 ผู้มีรายได้เฉลี่ยต่ำสุด 10% ล่าง 33,156 ความแตกต่างของรายได้ 15.6 เท่า ที่มา : สำนักงานสถิติแห่งชาติ

รัฐรวมศูนย์ ใช้พื้นที่เมืองกรุงเทพฯ โดยไม่รับฟังเสียงของคนกรุงเทพฯ ทั้งวันนี้และอีก 20 ปีข้างหน้า....

วันนี้กรุงเทพฯ กำลังป่วย ในอีก 20 ข้างหน้า ถ้าเราไม่ทำอะไรกันวันนี้ เมืองกรุงเทพฯ จะ ป่วยหนักขึ้นกว่าเดิม เราเชื่อว่าทุกคนจะไม่ทนอยู่กับสภาพของเมือง ที่กำลังป่วย จะไม่ยอมให้ลูกหลานของเราเติบโตขึ้นมาในเมืองที่เจ็บป่วย และนอนจมอยู่กับปัญหาแบบมองไม่เห็นอนาคต

คำถาม ?!? ใครจะรักษาเมืองกรุงเทพฯ ใครจะฟื้นคืนชีวิต “กรุงเทพฯ” ให้กลายเป็นเมืองที่น่าอยู่ และเจริญเติบโตได้อย่างยั่งยืน ?

...คงไม่มีใครนอกจากตัวคุณ และพวกเราชาวกรุงเทพฯ ทุกคน ที่จะต้องแสดงพลัง ร่วมกันคิด ร่วมกันสร้างฉันทามติ กำหนดวิสัยทัศน์สร้างเมืองกรุงเทพฯ ในแบบที่เราอยากเห็นและอยากให้เป็นในอีก 20 ปีข้างหน้า....

วันนี้ เราร่วมกันเสวนาเพื่อตอบคำถาม 2 ข้อ.... คุณอยากเห็น อยากฝันถึงเมืองกรุงเทพฯ ในอีก 20 ปีข้างหน้า (พ.ศ.2575) เป็นแบบไหน ? 2. คุณและชาวกรุงเทพฯ จะมีส่วนทำให้เมืองกรุงเทพฯ เป็นเมืองในฝันที่คุณปรารถนาได้อย่างไร ?

กิจกรรมในช่วงต่อไป

กำหนดเวลาของกิจกรรมช่วงต่อไป 9.45 – 10.00 น. พักรับประทานอาหารว่าง 10.00 – 11.30 น. ประชุมกลุ่มย่อย “มองกรุงเทพฯ 2575” 11.30 – 12.00 น. นำเสนอ “วิสัยทัศน์กรุงเทพฯ 2575” และ กิจกรรม “กด Like วิสัยทัศน์ที่ท่านชอบ” 12.00 – 13.00 น. พักรับประทานอาหารกลางวัน 13.00 – 15.00 น. เจาะประเด็นลึก “วิสัยทัศน์ที่ท่านชอบ” 15.00 น. อาหารว่าง และเดินทางกลับโดยสวัสดิภาพ

การแบ่งกลุ่มย่อยจำนวน 4 กลุ่ม... แบ่งกลุ่มตาม “จิ๊กซอว์สี” ที่ปรากฏบนแฟ้มของท่าน 1 2 4 3

ขอขอบพระคุณ