โครงงาน 中国剪纸 การตัดกระดาษแบบจีน โดย ครูญานี โรงเรียนนครพนมวิทยาคม

ที่มา 来源 กระดาษตัดลายจีน 剪纸 (เจี๋ยนจื่อ) เป็นศิลปะพื้นบ้านอันเป็นที่นิยมยิ่งอย่างหนึ่งในประเทศจีนศิลปะการตัดกระดาษมักใช้ในพิธีทางศาสนา และใช้ในการประดับตกแต่ง สร้างสรรค์งานศิลปะต่างๆ ในการเรียนการสอนภาษาจีนนอกจากจะเรียนรู้ทางด้านการใช้ภาษาจีนแล้ว เรายังจำเป็นเรียนรู้ถึงศิลปวัฒนธรรม ขนบธรรมเนียมประเพณีของเจ้าของภาษา ดังนั้นกลุ่มของข้าพเจ้าจึงขอนำเสนอโครงงานการตัดกระดาษจีนซึ่งเป็นหนึ่งในศิลปะแขนงหนึ่งที่เป็นเอกลักษณ์ของจีนโดยสะท้อนถึงวัฒนธรรมจีนในอดีตอีกด้วย

เรื่องราวในกระดาษตัดลายจีน เนื้อหาของกระดาษตัดมีมากมาย ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับท้องถิ่น แต่เนื่องจากสภาพสังคมจีนยังเป็นสังคมเกษตรกรรม โดยภาพรวมของเนื้อหาเรื่องราวในกระดาษตัดจึงมีทั้งที่เกี่ยวกับการเกษตรเช่น ภาพพืชผักผลไม้ ไม้ดอก สัตว์ แมลง การเลี้ยงสัตว์ วิถีชีวิตชาวบ้านเช่นการทอ การเก็บเกี่ยว และเกี่ยวข้องกับงานศพ งานมงคล ละคร นิยายปรัมปรา และนิทานพื้นบ้าน รวมไปถึงเนื้อหาที่เกี่ยวข้องกับสัญลักษณ์ประจำเผ่าพันธุ์ การกราบไหว้บูชาและการมีลูกหลานสืบสกุล เป็นต้น ภาพกระดาษตัดเหล่านี้บ่งบอกถึงความมุ่งมาตรปรารถนา ความหวัง ความรู้สึกนึกคิด และความเข้าใจชีวทัศน์ที่แท้จริงของชาวจีน

รูปแบบของกระดาษตัด กระดาษตัดมีชื่อเรียกอีกชื่อหนึ่งว่า "กระดาษแกะ" หรือ "กระดาษตัดลาย" หรือ "ลายประดับหน้าต่าง" ศิลปะการตัดกระดาษแบ่งเป็น 2 ชนิดใหญ่ๆ คือ กระดาษตัดสีเดียว ส่วนมากมักใช้กระดาษสีแดงเป็นหลัก อีกชนิดหนึ่งคือกระดาษตัดย้อมสี คือใช้สีหลากสีแต่งเติมขึ้นให้เกิดสีสันสวยงาม วิธีการตัดกระดาษ การตัดกระดาษไม่ได้ใช้เครื่องจักร แต่เป็นงานฝีมือที่ทำจากมือ ซึ่งวิธีทำหลัก ๆ มีอยู่ 2 วิธี คือ ใช้กรรไกรตัด และ ใช้มีดตัด วิธีการใช้กรรไกรตัด หลังจากตัดเสร็จแล้ว จะนำกระดาษมาซ้อนกันหลายๆ แผ่น(ไม่เกิน 8 แผ่น) แล้วจึงตกแต่งด้วยมีดอีกครั้งให้เรียบร้อย ส่วนการใช้มีดตัดนั้น จะต้องนำกระดาษที่จะตัดมาซ้อนๆกันก่อน แล้ววางลงบนดินน้ำมันหรือไขที่มีความอ่อนนุ่ม แล้วจึงค่อยใช้มีดเล็กมาเริ่มต้นตัด ซึ่งวิธีใช้มีดตัดจะสะดวกกว่าใช้กรรไกรตัดเล็กน้อย เนื่องจากตัดแค่รอบเดียว

ขั้นตอนการตัดกระดาษ วิธีและขั้นตอนการตัดกระดาษลายจีน อุปกรณ์ 1. กระดาษแก้ว หรือ กระดาษว่าว 2. มีด (คัตเตอร์) หรือกรรไกร 3. แผ่นยางรองตัด 4. เทปกาว 2 หน้า 5. แบบลายจีน วิธีการตัดกระดาษและขั้นตอน 1.เลือกแบบลายจีน 2.วางแผ่นลายลงกระดาษแกล้วหรือกระดาษวาว 3.ติดเทปกาวสองหน้าเพื่อกันความเคลื่อน 4.ตัดลายที่อยู่ตรงกลางลายที่เป็นลายเล็กๆก่อนลายใหญ่

สรุปภาพรวม ศิลปะการตัดกระดาษ เป็นศิลปะพื้นบ้านอันเป็นที่นิยมยิ่งอย่างหนึ่งในประเทศจีนใช้ในการประดับตกแต่ง สร้างสรรค์งานศิลปะต่างๆ ปัจจุบันนี้ ศิลปะการตัดกระดาษใช้มากที่สุดในงานประดับตกแต่ง เช่นกำแพง ประตู-หน้าต่าง เสาบ้าน กระจก และโคมไฟ เป็นต้น

อ้างอิง http://www.manager.co.th/China/ViewNews.aspx?NewsID=9500000047596 http://elibrary.nfe.go.th/izone_activity_inside.php?id=32&lang=th http://www.liantianhong.com/html/chuantong/jianzhi/201203/17_94714.html