จุดกำเนิดของ 5 ส คงจะระบุได้ยากว่า แท้ที่จริงแล้ว 5 ส เริ่มขึ้นครั้งแรกที่ไหนเมื่อไรแต่สันนิษฐานว่ามีมาตั้งแต่โบราณกาลแล้ว ซึ่งจุดเริ่มต้นของ 5 ส น่าจะมาจากทางตะวันตกก่อน แต่ที่เริ่มนำมาใช้อย่างชัดเจน คือ ในประเทศญี่ปุ่น การเกิดขึ้นของ 5 ส ในญี่ปุ่นไม่ได้เกิดเป็น 5 ส ในรูปแบบที่ชัดเจน แต่พัฒนามาจากแนวคิดในเรื่องการควบคุมคุณภาพ (Quality Control : QC)
5 ส เข้ามาสู่ประเทศไทยได้อย่างไร ? 5 ส เข้ามาสู่ประเทศไทยได้อย่างไร ? บริษัทเอ็นเอชเค สปริง (ประเทศไทย) จำกัด เป็นบริษัทแห่งแรกที่นำกิจกรรม 5 ส มาใช้ในช่วงปี พ.ศ. 2522 ในครั้งแรกนั้น Mr. Shigemi Mmorita ประธานกรรมการบริษัทได้นำมาใช้เฉพาะ 3 ส แรก เพื่อเป็นพื้นฐานในการบริหารบริษัท จากนั้น ในปี พ.ศ.2524 จึงประกาศใช้ 5 ส เป็นนโยบายในการบริหารงาน โดยให้ระดับผู้จัดการเป็นแกนนำ และสร้างความเข้าใจในกิจกรรม 5 ส ให้บรรดาพนักงานทั่วๆ ไป ในช่วงปี พ.ศ. 2526 บริษัทสยามคูโบต้า อุตสาหกรรม จำกัด (กลุ่มบริษัทในเครือซีเมนต์ไทย) ได้นำ 5 ส มาดำเนินการในโรงแรม และเผยแพร่ความรู้นี้ ให้กับบริษัทที่สนใจ ทั้งบริษัทในเครือซีเมนต์ไทยและจากภายนอก นอกจากนี้ การปิโตรเลียมแห่งประเทศไทย หรือ ปตท. เป็นอีกหน่วยงานหนึ่งที่นำหลักกิจกรรม 5 ส มาใช้อย่างจริงจัง
5 ส คืออะไร ? 5 ส เป็นกิจกรรมหนึ่งที่มุ่งเน้นในเรื่องการดูแลรักษาความสะอาด การจัดความเป็นระเบียบเรียบร้อยในสถานที่ทำงาน 5 ส ประกอบไปด้วย • สะสาง : การจัดแยกของที่จำเป็นกับของที่ไม่จำเป็นและขจัดของที่ไม่จำเป็น ออกไป • สะดวก : การจัดวางของที่จำเป็นให้ง่ายต่อการนำไปใช้และง่ายต่อการเก็บคืน ที่เดิม • สะอาด : การทำความสะอาดสถานที่ อุปกรณ์ และสิ่งของที่ใช้อยู่เป็นนิจ • สุขลักษณะ : การรักษาสถานที่ อุปกรณ์ สิ่งของที่ใช้ ให้ถูกสุขลักษณะและ ปลอดภัย • สร้างนิสัย : การปฏิบัติตามระเบียบวินัยและข้อบังคับให้ถูกต้องและติดเป็นนิสัย
5 ส กับการดำเนินงานในยุคมาตรฐานและคุณภาพ ปรัชญา 5 ส เคารพในสิทธิซึ่งกันและกัน สร้างสถานที่ทำงานให้เกิดความสดใสมีชีวิตชีวา ให้โอกาสพนักงานในการ - แสดงความคิดเห็น - ระดมสมองแก้ไขปัญหา - มีส่วนร่วมในการตัดสินใจ
กิจกรรม 5 ส ของสำนักงานตรวจสอบภายใน มธ. มหาวิทยาลัยกำหนดนโยบาย ให้ดำเนินกิจกรรม 5 ส มหาวิทยาลัย กำหนดเกณฑ์มาตรฐานกลาง เช่น
มหาวิทยาลัยจัดตั้งคณะกรรมการบริหารส่งเสริมและติดตามโครงการกิจกรรม 5 ส - มาตรฐานห้องทำงาน - มาตรฐานโต๊ะ - มาตรฐานชั้นวาง/ตู้เก็บเอกสาร - มาตรฐานเครื่องใช้สำนักงาน มหาวิทยาลัยจัดตั้งคณะกรรมการบริหารส่งเสริมและติดตามโครงการกิจกรรม 5 ส
สนง. ตรวจสอบฯ เริ่มดำเนินกิจกรรม 5 ส
ก่อนทำ 5 ส
หลังทำ 5 ส
การตรวจพื้นที่ตามเกณฑ์มาตรฐาน คณะกรรมการบริหาร 5 ส ของมหาวิทยาลัย ตรวจพื้นที่เพื่อ เปรียบเทียบกับเกณฑ์มาตรฐาน ให้คะแนนโดยมีสิ่งจูงใจ เงินรางวัล ใบเกียรติบัตร
ความสำเร็จของการร่วมแรงร่วมใจ สนง. ตรวจสอบฯ ได้รับรางวัลและใบเกียรติบัตร ที่ได้ดำเนินงานตามโครงการกิจกรรม 5 ส อยู่ในเกณฑ์มาตรฐาน เอกสาร/ประกาศ/คำสั่ง/และระเบียบต่าง ๆ จัดเก็บเป็นระเบียบเรียบร้อยหยิบใช้ได้สะดวก ได้จัดทำบัญชีเอกสารเพื่อรอทำลายเมื่อครบกำหนดระยะเวลาการจัดเก็บ (หากถึงกำหนดเวลาสามารถดำเนินการทำลายเอกสารได้ทันที)