วิวัฒนาการของสิ่งมีชีวิต นำเสนอโดย ผศ.ดร.สมาน แก้วไวยุทธ
วิวัฒนาการของสิ่งมีชีวิต (Evolution) เปลี่ยนแปลงของสิ่งมีชีวิตอย่างช้าๆ สืบเนื่องจากอดีตมาจนปัจจุบันและในอนาคต มีทิศทางการเปลี่ยนแปลงแน่นอน ไม่ย้อนกลับ
แนวคิดเกี่ยวกับวิวัฒนาการ 1. Lamarck 1.1 กฎแห่งการถ่ายทอดลักษณะที่ได้มาใหม่ (Law of acquired characters) ลักษณะที่ได้มาใหม่จากการฝึกฝน/อิทธิพลของสิ่งแวดล้อมจะถ่ายทอดต่อไปยังลูกหลาน Ex. พ่อตาบอด-แขนด้วนจากอุบัติเหตุจะถ่ายทอด ลักษณะไปให้ลูก แม่ทำตา 2 ชั้น จะถ่ายทอดลักษณะไปให้ลูก
ควบคุมส่วนต่างๆ ของร่างกาย Lamarck (ค.ศ. 1744 – 1829) ได้เสนอทฤษฎี “The inheritance of acquired characters” Weismann (ค.ศ. 1834 – 1914) คัดค้านโดย 1. ตัดหางหนู 20 รุ่น หนูทุกรุ่นยังคงมีหาง 2. เสนอทฤษฎี “The Continuity of Germplasm” Multicellular Organism Somatoplasm Germplasm ควบคุมส่วนต่างๆ ของร่างกาย ถ่ายทอดไม่ได้ ถ่ายทอดได้
1.2 กฎแห่งการใช้และไม่ใช้ (Law of use and disuse) อวัยวะใดใช้อยู่เสมอๆ บ่อยๆ จะเจริญงอกงามดีอวัยวะใดไม่ได้ใช้จะลดขนาดเสื่อมสลายหายไปในที่สุด Ex. ยีราฟในอดีตคอสั้น พยายามยืดคอกินยอดไม้ ปัจจุบันยีราฟคอยาว ต่อไปมนุษย์มีรูปร่างคล้าย ET งูไม่มีขาเพราะชอบเลี้อย
2. Darwin เสนอทฤษฎีการคัดเลือกโดยธรรมชาติ (Theory of Natural Selection) สิ่งมีชีวิตมีการสืบพันธุ์แบบอาศัยเพศและมีการเพิ่มจำนวนในอันดับเราขาคณิต ประชาการแต่ละรุ่นค่อนข้างคงที่ แสดงว่าประชาการส่วนหนึ่งอยู่รอด ส่วนหนึ่งตายไป นั่นคือประชาการมีการต่อสู้เพื่อความอยู่รอด ประชากรมีความแปรผันของลักษณะ (Variation) ลักษณะไม่เหมาะสม ไม่สอดคล้องกับสิ่งแวดล้อม ลักษณะเหมาะสม สอดคล้องกับสิ่งแวดล้อม สูญพันธุ์ อยู่รอด
ในปี ค.ศ. 1859 ดาร์วิน และวอลเลช (Alfred Rusel Wallance) ได้เสนอทฤษฎีการเกิดสปีชีส์ใหม่ อันเนื่องมาจากคัดเลือกโดยธรรมชาติ 1. สิ่งมีชีวิตมีความสามารถในการสืบพันธุ์สูง จึงจะเพิ่มจำนวนตามอันดับเรขาคณิต 2. ตามธรรมชาติจำนวนประชากรสิ่งมีชีวิตมิได้เพิ่มมากเท่าที่ควรจะเป็นเนื่องจากอาหารมีจำกัด 3. สิ่งมีชีวิตที่แข็งแรง มีลักษณะเหมาะสมจะประสบความสำเร็จในต่อสู่เพื่อความอยู่รอด
4. สิ่งมีชีวิตแต่ละสปีชีส์ย่อมมีความแปรผันของลักษณะเกิดขึ้นตามธรรมชาติ 5. การคัดเลือกทางธรรมชาติ ทำให้สิ่งมีชีวิตที่มีลักษณะเหมาะสมกับสภาวะแวดล้อมมากกว่า มีโอกาสอยู่รอดเพื่อขยายแพร่พันธุ์และถ่ายทอดลักษณะนั้นไปยังรุ่นต่อไป 6. การเกิดสปีชีส์ใหม่เป็นผลมาจากการเปลี่ยนแปลงทีละน้อยจากบรรพบุรุษดั้งเดิม โดยขบวนการคัดเลือกทางธรรมชาติด้วยระยะเวลานานพอ
แผนภูมิแสดงแนวความคิดหลักตามทฤษฎีการคัดเลือก ความสามารถ ในการแพร่พันธุ์ (reproductive ability) + สิ่งแวดล้อมมีขีดจำกัด (Environmental restrictions) การต่อสู้ เพื่อความอยู่รอด (struggle for Existence) + การแปรผัน ของพันธุกรรม (Heritable variations) การคัดเลือก โดยธรรมชาติ (Natural selection) + การเปลี่ยนแปลง ของสิ่งแวดล้อม (Environmental changes) วิวัฒนาการ (Evolution) แผนภูมิแสดงแนวความคิดหลักตามทฤษฎีการคัดเลือก โดยธรรมชาติของชาร์ลส์ ดาร์วินและวอลเลช
ผีเสื้อกลางคืน ในปัจจุบันมียีราฟคอยาว ในอดีตยีราฟคอสั้นและคอยาว ในปัจจุบันมียีราฟคอยาว Ex. ยีราฟคอสั้นตายไป Melanism ในอังกฤษ ผีเสื้อกลางคืน พันธุ์สำตัวสีเข้มอยู่รอดสูงในเมือง แต่อยู่รอดต่ำในชนบท พันธุ์ลำตัวสีจางอยู่รอดต่ำในเมือง แต่อยู่รอดสูงในชนบท ทารกพิการแต่กำเนิด เสียชีวิตแต่เยาว์วัย