การบรรยายเรื่อง การใช้ห้องสมุดและการสืบค้นข้อมูล โดย ปทุมทิพย์ ลิ้มพงศานุรักษ์ จริยา หวันยุโสบ รังสินี อุทัยวัฒนา วันเพ็ญ ตุ้มเขียว แก่นักศึกษาปริญญาตรี สาขาวิชาภาษาไทย คณะศิลปศาสตร์ ณ ห้องนิเทศการศึกษา ชั้น 2 หอสมุดป๋วย อึ๊งภากรณ์ มธ.ศูนย์รังสิต ระหว่างวันที่ 25 พ.ย. 2556 -2 ม.ค. 2557

2. การสืบค้นวัสดุสารสนเทศของห้องสมุด หัวข้อการบรรยาย 1. ประเภทของวัสดุสารสนเทศ หนังสืออ้างอิง วารสาร วิทยานิพนธ์ กฤตภาค วัสดุไม่ตีพิมพ์ 2. การสืบค้นวัสดุสารสนเทศของห้องสมุด สืบคืนจากฐานข้อมูลห้องสมุด การสืบค้นข้อมูลที่อยู่บนอินเทอร์เน็ต

1.หนังสืออ้างอิง หมายถึง หนังสือที่เขียนขึ้นเพื่อให้ผู้ใช้ค้นหาคำตอบเกี่ยวกับเรื่องใดเรื่องหนึ่ง หัวข้อใดหัวข้อหนึ่ง โดยไม่ต้องอ่านทั้งเล่ม 1.1 พจนานุกรม

1.2 สารานุกรม รวบรวมความรู้ที่เป็นพื้นฐานในทุกสาขาวิชา มีทั้งเล่ม เดียวจบและหลายเล่มจบ

1.3 หนังสือรายปี ข้อมูลทางตัวเลข ความเป็นไปของเหตุการณ์บ้านเมือง คือ สยามจดหมายเหตุ ซึ่งจะสรุปสาระของข่าว รวบรวมข้อมูล สถิติ ไว้ในเล่มนี้

1.4 อักขรานุกรมชีวประวัติ ทำเนียบนักธุรกิจรุ่นใหม่ จะมีรายชื่อและประวัติย่อๆ ของนักธุรกิจชั้นนำของประเทศไทย

1.5 หนังสืออ้างอิงทางภูมิศาสตร์ เกี่ยวกับสถานที่ ทวีป ประเทศ เมือง มหาสมุทร แม่น้ำ ฯลฯ

1.6 นามานุกรม

1.7 บรรณานุกรม หนังสือที่รวบรวมรายชื่อหนังสือหรือสิ่งพิมพ์อื่นๆ

2. วารสาร สิ่งพิมพ์ที่มีกำหนดออกตามวาระ เช่น รายสัปดาห์ รายปักษ์ รายเดือน รายสามเดือน รายหกเดือน หรือรายปี

3. วิทยานิพนธ์ ปริญญานิพนธ์ หรือ ดุษฎีนิพนธ์ เป็นเอกสารที่เขียนโดยนักศึกษาระดับปริญญาโทหรือปริญญาเอก

4. กฤตภาค การตัดข่าวจากหนังสือพิมพ์มาแปะลงบนกระดาษขนาดตามที่กำหนดแล้วเขียนรายละเอียดทางบรรณานุกรม ได้แก่ ชื่อเรื่อง ผู้เขียน หนังสือพิมพ์ ปีที่ ฉบับที่ วันที่ เลขหน้า พร้อมทั้งให้หัวเรื่องกับข่าวนั้น จากนั้นจัดเก็บเข้าแฟ้มตามหัวเรื่องของข่าว ในปัจจุบัน ห้องสมุดไม่ได้ทำกฤตภาคเอง แต่บอกรับกฤตภาคออนไลน์จากฐานข้อมูลมติชน และฐานข้อมูลนิวส์เซนเตอร์

5. ไมโครฟิล์ม

6. ไมโครฟิช

การสืบค้นวัสดุสารสนเทศของห้องสมุด 1. สืบคืนจากฐานข้อมูลบรรณานุกรมทรัพยากรสารสนเทศของสำนักหอสมุดมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ หรือ OPAC URL : http:search.library.tu.ac.th วิธีการสืบค้นมี 3 วิธีคือ 1) การค้นด้วย keyword 2) การค้นด้วย Alphabetical 3) การค้นด้วย Boolean

การค้นด้วย KEY WORD การสืบค้นคำสำคัญในเขตข้อมูลต่างๆ เช่น ชื่อเรื่อง ผู้แต่ง หัวเรื่อง ชื่อชุด ใช้ในกรณีไม่ทราบข้อมูล หรือทราบข้อมูลเพียงบางส่วน General Keyword : ค้นคำสำคัญจากทุกๆ เขตข้อมูล Title Keyword : ค้นคำสำคัญจากชื่อเรื่อง Author Keyword : ค้นคำสำคัญจากชื่อผู้แต่ง Subject Keyword : ค้นคำสำคัญจากหัวเรื่อง

การค้นด้วย Alphabetical ใช้การสืบค้นแบบนี้ ในกรณีที่ทราบชื่อเรื่อง ชื่อผู้แต่ง Title alphabetical : ค้นชื่อเรื่อง Author alphabetical : ค้นชื่อผู้แต่ง Subject alphabetical : ค้นหัวเรื่อง LC Call Number : ค้นเลขเรียกหนังสือ ISBN: ค้นจากเลขมาตรฐานสากลประจำหนังสือ

ค้นแบบ Boolean ใช้ในกรณีมีคำค้นหลายคำ สามารถเชื่อมคำค้นเหล่านั้นด้วยตรรกะบูลีน and or not ซึ่งแต่ละคำเชื่อมมีความหมายดังนี้ ภาษาถิ่น and ไทย = เอกสารที่ได้จะมีคำทั้ง 2 คำ ปรากฏในเอกสาร ภาษาถิ่น or ภาษาพื้นบ้าน = เอกสารที่ได้จะมีคำทั้ง 2 คำ หรือคำใดคำ หนึ่ง ปรากฏในเอกสาร ภาษาถิ่น not ภาษาอีสาน = เอกสารที่ได้จะมีคำว่า “ภาษาถิ่น” เท่านั้น ถ้า เอกสารใดมีคำทั้ง 2 คำ เอกสารนั้นจะไม่ถูกแสดง

การหาเอกสารฉบับเต็มใน Library Catalog เลือกเมนู Keyword ในช่อง General Keyword ใส่คำว่า เอกสารฉบับเต็ม ในช่อง Title Keyword ใส่คำค้นที่ต้องการ

ผลการสืบค้นเอกสารฉบับเต็ม คลิกที่คำว่าเอกสารฉบับเต็ม เพื่อดูเอกสารฉบับเต็ม

ตัวอย่างเอกสารฉบับเต็มในรูปแบบ pdf

การหาบทความวารสารฉบับเต็มใน Journal index เลือกเมนูย่อย Thai Index

การหาบทความวารสารฉบับเต็มใน Journal index เลือกเมนู Keyword ในช่อง General Keyword ใส่คำว่า เอกสารฉบับเต็ม ในช่อง Title Keyword ใส่คำค้นที่ต้องการ

ผลการสืบค้นบทความวารสาร คลิกที่คำว่าเอกสารฉบับเต็ม เพื่อดูเอกสารฉบับเต็ม

ตัวอย่างบทความวารสารฉบับเต็มในรูปแบบ pdf

2. การสืบค้นข้อมูลที่อยู่บนอินเทอร์เน็ต 2.1 การสืบค้นด้วย URL คือ การที่เราทราบชื่อที่อยู่ของเว็บไซต์นั้นๆ แล้วสืบค้นโดยการใช้เว็บ browser เช่น IE, Firefox หรืออื่นๆ จากนั้นพิมพ์ URL ที่ต้องการ

ตัวอย่าง สืบค้นข้อมูลวิทยานิพนธ์จากฐานข้อมูลวิทยานิพนธ์ไทย (TDC) URL : http://202.28.199.4/tdc/

วิธีการสืบค้นข้อมูล THAILIS สืบค้นข้อมูลโดยใช้ Basic Search ใส่คำค้นในช่องสืบค้น และคลิกเลือก ส่วนใดส่วนหนึ่ง คลิกเลือกเขตข้อมูล และ ชนิดเอกสารที่ต้องการ

1. ผลการสืบค้นแยกตามชนิดเอกสาร. 3. แสดงผลการสืบค้นตามลำดับที่ 2 1. ผลการสืบค้นแยกตามชนิดเอกสาร 3. แสดงผลการสืบค้นตามลำดับที่ 2. ผลการสืบค้นแยกตามหน่วยงาน 4. แสดงผลคำค้นที่มักใช้บ่อยๆ

ถ้าต้องการดูหรือบันทึกข้อมูล ต้องคลิกยอมรับเงื่อนไขก่อน

การสืบค้นด้วย Search Engine

URL ของ Search engine http://scholar.google.com - Google Scholar http://www.yahoo.com - yahoo http://www.ask.com – Ask Jeeves http://www.lycos.com - Lycos http://www.altavista.com - Altavista http://www.dogpile.com – Dogpile http://www.excite.com - Excite