อุดม มัธยม ประถม ลอยตัวจากความจริงของสังคมไทย ชุมชน ประชาสังคม ท้องถิ่น ความสัมพันธ์ เศรษฐกิจ วัฒนธรรม สิ่งแวดล้อม การเมือง ศาสนา ภาครัฐ ภาคเอกชน อุดม มัธยม ประถม แท่งไซโลทางการศึกษา ที่เอาวิชาเป็นตัวตั้ง ลอยตัวจากความจริงของสังคมไทย รูปที่ ๑ แท่งไซโลของระบบการศึกษาที่ลอยตัวอยู่นอกสังคม ต่างประเทศ ทรัพยากร ธรรมชาติ ความเป็นจริง ของสังคมไทย
ดิน_____ชีวิตจริงปฏิบัติจริง นภากาศ สุญญากาศ ฟ้า ปัญญาที่สูงขึ้น วัฏฏะวิชาการที่หมุนลอยอยู่ ในนภากาศสุญญากาศ (ข) วัฏฏะวิชาการจากดินสู่ฟ้า ฟ้าสู่ดิน ดิน_____ชีวิตจริงปฏิบัติจริง รูปที่ ๒ วัฏฏะวิชาการสองแบบ
รูปที่ ๓ การทุ่มกำลังไปที่การสอนถ่ายทอดวิชา ซึ่งมีความสูญเปล่าสูง คณาจารย์ การสอนถ่ายทอดวิชา จำไม่ได้ ทำไม่เป็น ความสูญเปล่าสูง เศรษฐกิจอ่อนแอ วิชาการอ่อนแอ การวิจัยน้อย รูปที่ ๓ การทุ่มกำลังไปที่การสอนถ่ายทอดวิชา ซึ่งมีความสูญเปล่าสูง นักวิชาการอ่อนแอ ทำให้วิชาการอ่อนแอ และเศรษฐกิจอ่อนแอ
เรียนรู้จากการปฏิบัติ เศรษฐกิจ สังคมเข้มแข็ง ผลผลิต วิชาการเข้มแข็ง ความรู้ใหม่ เกษตร อุตสาหกรรม พาณิชย์ บริการ สุขภาพ เศรษฐกิจ สังคมเข้มแข็ง รูปที่ ๔ วงจรใหม่ของการศึกษาวิจัย ที่เน้นการเรียนรู้จากการปฏิบัติทำให้เกิดผลผลิต ทั้งทางเศรษฐกิจ และความรู้ใหม่ ทำให้เศรษฐกิจเข้มแข็ง วิชาการเข้มแข็ง นักวิชาการเข้มแข็ง ให้ได้ผล
การศึกษาเพื่อวิชาการ (ข) ระบบการศึกษาแบบไตรภาคี การศึกษาเพื่อชีวิต การศึกษาเพื่อวิชาการ (ก) ระบบแท่งไซโล ทางการศึกษา (ข) ระบบการศึกษาแบบไตรภาคี รูปที่ ๕ ระบบการศึกษาแบบแท่งไซโล (ก) และแบบไตรภาคี (ข) อุดม มัธยม ประถม การศึกษาเพื่ออาชีพ (สัมมาอาชีวศึกษา)
------ จิตตปัญญาศึกษา ------ จิตตปัญญาศึกษา ------ กระบวนการทางวิทยาศาสตร์ ------ การเรียนรู้ในฐานวัฒนธรรม รูปที่ ๖ ไตรยางค์แห่งการเรียนรู้ คือ (๑) การเรียนรู้ในฐานวัฒนธรรม (๒) กระบวนการทางวิทยาศาสตร์ (๓) จิตตปัญญาศึกษา
รูปที่ ๗ “สามเหลี่ยมเขยื้อนภูเขา” ที่ ๓ องค์ประกอบเข้ามาบรรจบ การสร้างความรู้เกี่ยวกับการปฏิรูป อำนาจรัฐ บทบาทของภาคสังคม รูปที่ ๗ “สามเหลี่ยมเขยื้อนภูเขา” ที่ ๓ องค์ประกอบเข้ามาบรรจบ และเรียนรู้ร่วมกันในการปฏิบัติ