Module 4 เครื่องวัดสีและเครื่องวัดสีเฉพาะ จุดประสงค์ เข้าใจหลักการทำงานของเครื่องวัดสี เข้าใจระบบการวัดค่าสีตามมาตรฐานสากล
Reproducibility , Sensitivity , Stability เครื่องวัดสี TRISTIMULUS และเครื่องวัดสีเฉพาะ (Specialized Colorimeters) ภาพที่ 10.15 แนวคิดในการพัฒนาเครื่องวัดสี (Colorimeter) ที่ออกแบบให้เหมือนการตอบสนองของตาคน คือ ต้องการต้นกำเนิดแสง 1 อัน กระจกกรองแสง 3 อัน กับสเปคตรัมส่งผ่านแสงซึ่งจะทำให้เหมือน กราฟ X,Y,Z และโฟโต้เซลล์ 1 อัน ตามการจัดเรียงในภาพ เราสามารถได้ค่า xyz ซึ่งแทนสีตัวอย่าง เครื่องวัดสี Tristimulus ที่มีใช้งานทั้งหมด หลักการปรับปรุงรายละเอียดของเครื่องในการตอบสนองโฟโต้เซลล์ Reproducibility , Sensitivity , Stability
การวัดค่าสีมีอยู่ด้วยกันหลายระบบแต่ที่มีใช้กันอยู่คือ 1. ระบบค่าสีมันเซลล์ ( Munsell Color System ) 2. ระบบ C.I.E 3. ระบบ Hunter ( L,a,b ) 4. ระบบ C.I.E.Lab ( L*,a*,b* )
ระบบการวัดค่าสี ระบบค่ามันเซลล์ ( munsell clor system ) ใช้ค่า 3 ค่าหลักคือ 1.Hue คือ ชื่อของสีหลัก แบ่งเป็น 100 สี ก. Principle Hues มี 5 สี ข. Inlermediate Hues มี 5 สี ค. Secomd Inlermediate Hues มี 10 สี ง. Special Inlcrmediate Hues มี 80 สี 2. Value คือ แสดงความสว่าง ( Lightness ) ของสีหรือปริมาณแสงสะท้อนออกจากวัตถุ ค่า Value แบ่งเป็น 0 – 10 โดยค่า 0 มืดที่สุดและค่า 10 สว่างที่สุด 3. Chroma คือค่าที่แสดงความบริสุทธิ์หรือสีที่บริสุทธิ์มากจะไม่มีแสงสีเทาปนเลย ซึ่งได้แก่สี หลัก ( Hues ) 100 สี มีความบริสุทธิ์ 13 ระดับ การแทนค่าสีมีระบบมันเซลล์แทนด้วย 3 ค่า คือ Hues Value / Chroma
ระบบการวัดค่าสี ( ต่อ ) ระบบค่าสี C.I.E เป็นการบอกค่าสีโดยการกำหนดต่ำแหน่งบนแผนภาพแสดงสี ซึ่งต่ำแหน่งที่ได้คือ x,y,z ระบบ Hunter ( L,a,b ) Hunter พัฒนาระบบการวัดค่าสีโดยกำหนดค่าแสดงสี คือ L,a,b L หมายถึง ค่าความสว่างมีค่า 0 – 100 0 หมายถึง สีมืดที่สุด 100 หมายถึง สว่างที่สุด a หมายถึง ค่าที่แสดงความเป็นสีแดง หรือเขียว +a หมายถึง แสดงความเป็นสีแดง -a หมายถึง แสดงความเป็นสีเขียว b หมายถึง ค่าที่แสดงความเป็นสีเหลือง หรือน้ำเงิน +b หมายถึง แสดงความเป็นสีเหลือง -b หมายถึง แสดงความเป็นสีน้ำเงิน
ระบบ C.I.E.Lab ( L*,a*,b* ) เมื่อกำหนด L* = 116 ( Y/Yn )1/3 -16 a* = 500 [ f ( X/Xn ) – f ( Y/Yn ) ] B* = 200 [ f( Y/Yn) – f ( Z/Zn ) ]