ตุ๊กตา โดย ณัฐชยา

ตุ๊กตาต่างๆที่ท่านๆได้เห็นอยู่ในปัจจุบันนี้ ไม่ว่าจะนำมาเป็นของเล่น หรือนำมาใช้ในพิธีการทางศาสนา แรกเริ่มเดิมทีนั้น ตุ๊กตาได้ถูกทำมาจากดินเหนียว ซึ่งถูกค้นพบอยู่ทั่วไปในทวีปต่างๆไม่ว่าจะเป็น อเมริกา ยุโรป แอฟริกา หรือแม้กระทั่งเอเชียเรา ไม่ว่าจะถูกค้นพบในสมัย กรีซ โรมัน หรืออียิปโบราณ ก็ยังมีหลักฐานให้เห็นอยู่เนืองๆ

แต่ทว่า หากจะนับว่ามีเอกสารยืนยันที่เกี่ยวกับตุ๊กตา เมื่อย้อนกลับไป ณ ปี ค.ศ.100 ที่กรีซได้มีการจดบันทึกไว้ เวลาต่อมา ศตวรรษที่ 15 เยอรมันก็ได้เปลี่ยนแปลงโฉมตุ๊กตาให้เป็นไปในโมเดิ้ล แล้วก็พัฒนาไปเรื่อยๆจนถึง ศตวรรษที่ twenty ตุ๊กตาก็ผลิตจากหลายๆวัตถุดิบ เพื่อง่ายต่อกาสะสม

ตุ๊กตายุคเริ่มแรก เดิมที ตุ๊กตา ได้สร้างจาก อิฐ หิน ดิน ทราย ไม้ หรือเศษวัสดุอื่นๆที่หาได้ง่ายๆจากรอบๆตัว เพื่อที่จะใช้นำมาเป็นของเล่นให้เด็กๆ ซึ่งขนาดและองค์ประกอปต่างๆก็จะอตกต่างกันไปแล้วแต่วัสดุที่ทำ ณ ตอนนั้น

ตุ๊กตาอียิปโบราณ ตุ๊กตาที่ประดิษฐ์จากไม้พายแล้วเขียน ของอียิปโบราณ ประมาณปี 2080-1990 ก่อนคริสตกาลนอกจากตุ๊กตา ถูกทำมาเป็นของเล่นแล้ว บางพื้นที่ยังทำตุ๊กตาเพื่อมา เป็นพิธีกรรมทางศาสนาหรือความเชื่ออีกด้วย เพราะบาง ที่มีความเชื่อว่า เด็กหรือผู้ใหญ่ที่ไม่ปกติ (สุขภาพไม่ดี,ใช้ การแก้ทำพิธีจากความเชื่อต่างๆของแต่ละพื้นที่) ก็จะนำ ตุ๊กตามาเป็นตัวแทน หรือมาใช้ในพิธีกรรมเพื่อให้หายจาก สิ่งที่ไม่ดีนั้น

ตุ๊กตาญี่ปุ่นโบราณ ตุ๊กตา ฮินาวา (Hinawa) จากญี่ปุ่น ปี ค.ศ. 300-600 ใช้เพื่อเป็นตัวแทนของครอบครัวเพื่อให้อยู่เย็นเป็นสุข นอกจากนี้ยังมีตุ๊กตาที่ใช้ในการประกอปพิธีวูดู (แอฟริกา) พิธีกรรมของอินเดียนแดง ตุ๊กตาแอสกีโม และแบบอื่นๆอีกมากมาย แล้วแต่ความเชื่อและวัฒนธรรมของภูมิภาคนั้นๆ

ตุ๊กตายุคอุตสาหกรรม หลังสงครามกลางเมืองที่ อเมริกา (ปี ค.ศ. 1860) ได้เริ่มมีการจัดตั้งโรงงานผลิตตุ๊กตาแล้วค่อยๆขยายตัวใหญ่ขึ้นเรื่อยๆ จนประมาณ ศตวรรษ ที่ 19 ประเทศเยอรมัน ได้พลิกนวัตกรรม แนวคิดการผลิตตุ๊กตา โดยได้เริ่มแนวคิดผลิตตุ๊กตาแบบโมเดิ้ล ในตอนแรกก็ผลิตจากหนัง ผ้า กระดาษต่างๆ จนถึง ศตวรรษที่ twenty ก็เปลี่ยนมาเป็น พลาสติก เซลล์ลูรอย ไวนิล จนพัฒนากลายเป็น เรซินสังเคราะห์ ที่มีความคงทนเป็นอย่างสูง

เมื่อความต้องการของลูกค้ามีไม่สิ้นสุด นักคิดนักประดิษฐ์จึงต้องสนองความต้องการของลูกค้าในกลุ่มต่างๆ ทำให้เกิดแฟชั่นของตุ๊กตาขึ้นมา ตอนแรกก็จะเป็นพวกตุ๊กตากระดาษ ที่สามารถปรับเปลี่ยนชุดต่างๆได้ และต่อมาก็เกิดแฟชั่นตุ๊กตาบาบี้ ที่สามารถเปลี่ยนชุด ตัว หัว แขน-ขา ต่างๆได้

ตุ๊กตาบาร์บี้ ตุ๊กตาบาบี้ ใน ค.ศ. 1959 สามารถปรับเปลี่ยนชุดต่างๆของตุ๊กตาได้ตามใจในปัจจุบัน แนวคิดของตุ๊กตาได้ถูกตอบสนองความต้องการของลูกค้าได้ง่ายขึ้น โดยอาศัยสื่อการสื่อสารและรับสาร คือระบบเน็ตเวร์ค ซึ่งจะง่ายต่อการซื้อ-ขาย กลุ่มลูกค้าในปัจจุบัน มีความต้องการซื้อที่เปลี่ยนไปไม่เหมือนเก่าก่อน ที่ว่าซื้อเพื่อเป็นของเล่น แต่สามารถแบ่งลักษณะ a pair of แบบอย่าง คือ

1.กลุ่มปกติทั่วไป กลุ่มนี้มีความต้องการตุ๊กตาไว้เพื่อเป็นของเล่น ตั้งแต่ เด็กจนถึงผู้ใหญ่ 2.กลุ่มความต้องการพิเศษ คือกลุ่มที่เน้นสะสม เพื่อนำไปแสดงหรือเพื่อความสุขทางจิตใจ เช่นสะสมตุ๊กตาหายาก ตุ๊กตาโบราณ โดยยิ่งเก่าเท่าไหร ก็ยิ่งต้องการเป็น อย่างมาก โดยกลุ่มนี้จะเป็นกลุ่มที่มีความ มั่นคงทางการเงิน และจะอยู่กัน เป็นกลุ่มเพื่อแลกเปลี่ยนความ คิดกัน ส่วนมากจะเป็นผู้ใหญ่ที่มีงานทำ แล้ว

โรงพยาบาลตุ๊กตา

เมื่อตุ๊กตาผลิตออกมาแล้ว วันเวลาผ่านไป ก็ย่อมเกิดการเสื่อม ชำรุด ดังนั้นจึงได้เกิดธุรกิจซ่อมแซมตุ๊กตา หรีอโรงพยาบาลตุ๊กตาขึ้นมา ซึ่งจะมีผู้เชี่ยวชาญในการซ่อมแซมบำรุงตุ๊กตาต่างๆ โดยโรงพยาบาลตุ๊กตาที่เก่าแก่ที่สุดอยู่ที่ประเทศโปรตุเกส ในเมืองลิสบอน ซึ่งได้ทำการก่อตั้งในปี ค.ศ.1830

นอกจากนี้มีที่อื่นๆอีกเช่น อเมริกา แคนนาดา ฝรั่งเศส และที่อื่นอีกซึ่งจะกระจายอยู่ทั่วโลก

นางสาว ณัฐชยา พวงเมฆ 56070206 คณะ สาธารณสุขศาสตร์ สาขาอนามัยและสิ่งแวดล้อม มหาวิทยาลัยบูรพา