มาตราส่วนในงานเขียนแบบ วิทยาลัยเทคนิคราชบุรี โดย แผนกวิชาช่างเขียนแบบเครื่องกล www.mechanicaldrafting.blogspot.com วิทยาลัยเทคนิคราชบุรี
มาตราส่วน มาตราส่วนเป็นสัดส่วนของแบบงาน กับงานจริง เป็นการเขียนแบบที่ต้องใช้มาตราส่วนหลายอย่างด้วยกัน ซึ่งต้องคำนึงถึงขนาด สัดส่วนของงานที่เขียนลงในแบบว่ามีความเหมาะสมของหน้ากระดาษเขียนแบบที่ใช้ ให้มีความสวยงามของแบบที่ออกมาเพียงไร ชิ้นส่วนของงานที่จะเขียนต้องมีความสมบูรณ์ และอ่านได้ชัดเจน
การใช้มาตราส่วนต่างๆ ในงานเขียนแบบมี อยู่ 3 ลักษณะ ดังนี้ มาตราส่วนปกติ (Full Scale) 1 : 1 มาตราส่วนย่อ (Brief Scale ) 1 : 2 , 1 : 5 , 1 : 10 , 1 : 100 , 1 : 200 ฯลฯ มาตราส่วนขยาย (Extended Scale) 2 : 1 , 5 : 1 , 10 : 1 ฯลฯ ความหมายของตัวเลขมาตราส่วน 1 : 2 , 2 : 1 หรือ 1 : 1 มีดังนี้ ตัวเลขหน้า หมายถึง ขนาดสัดส่วนที่ต้องเขียนลงในแบบงาน ตัวเลขหลัง หมายถึง ขนาดสัดส่วนจริงของชิ้นงาน
ตัวอย่าง
มาตราส่วน 1 : 1 (ขนาดจริง) มาตราส่วน 2 : 1 (ขยาย) มาตราส่วน 1 : 2 (ย่อ) มาตราส่วน 1 : 1 (ขนาดจริง) มาตราส่วน 1 : 3 (ย่อ) มาตราส่วน 3 : 1 (ขยาย) ขนาดงานจริง (บอกขนาด) ขนาดที่วัดได้จากแบบ
มาตราส่วน 1 : 1 (ขนาดจริง) ขนาดงานจริง (บอกขนาด) ขนาดที่วัดได้จากแบบ มาตราส่วน 1 : 1 (ขนาดจริง)
ขนาดงานจริง (บอกขนาด) ขนาดที่วัดได้จากแบบ มาตราส่วน 1 : 2 (ย่อ)
ขนาดงานจริง (บอกขนาด) ขนาดที่วัดได้จากแบบ มาตราส่วน 1 : 3 (ย่อ)
ขนาดงานจริง (บอกขนาด) ขนาดที่วัดได้จากแบบ มาตราส่วน 2 : 1 (ขยาย)
ขนาดงานจริง (บอกขนาด) ขนาดที่วัดได้จากแบบ มาตราส่วน 3 : 1 (ขยาย)
สรุป เรื่องมาตราส่วน มาตราส่วนย่อ ตัวเลขตัวหน้าจะน้อยกว่าตัวหลัง เช่น 1:2 หมายความว่า ขนาดของแบบงานเล็กกว่าขนาดงานจริง 2 เท่า มาตราส่วนขยาย ตัวเลขตัวหน้าจะมากกว่าตัวหลัง เช่น 2:1 หมายความว่า ขนาดของแบบงานใหญ่กว่าขนาดงานจริง 2 เท่า ถ้าตัวเลขตัวหน้าเท่ากับตัวหลัง เช่น 1:1 หมายความว่า ขนาดของแบบงานเท่ากับขนาดงานจริง ขนาดของมุมจะไม่มีการย่อและขยายมาตราส่วน การบอกขนาดนั้นต้องบอกขนาดเท่ากับขนาดของงาน ไม่ใช่ขนาดที่วัดได้จากแบบงาน