ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. จักรกฤษณ์ สำราญใจ การประเมินโครงการ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. จักรกฤษณ์ สำราญใจ

การประเมิน : ความหมาย การตัดสินคุณค่าให้กับสิ่งใดสิ่งหนึ่ง (judging the worth or merit of something) The identification, clarification, and application of defensible criteria to determine an evaluation object’s value (worth or merit) in relation to those criteria. การตัดสินคุณค่าให้กับสิ่งใดสิ่งหนึ่งตามมาตรฐานที่ปรารถนา ทำให้ได้สารสนเทศที่จะนำไปใช้ตัดสินใจดำเนินการปรับปรุงหรือพัฒนาสิ่งนั้นให้ดีขึ้น

การตัดสินคุณค่า การลงสรุปว่าสิ่งนั้น ดีหรือไม่ดี ใช้ได้หรือใช้ไม่ได้ เหมาะหรือไม่เหมาะ ควรหรือไม่ควร พอใจหรือไม่พอใจ มักจะแฝงไว้ด้วยค่านิยมที่ผู้ตัดสินยึดถือ

Evaluation is not to proof, but to improve.

องค์ประกอบของการประเมิน สิ่งที่ต้องการประเมิน (evaluation object) จุดมุ่งหมายของการประเมิน (purpose of evaluation) เกณฑ์ (criteria) มาตรฐาน (standard) ข้อมูล (data) การตัดสินคุณค่า (value judgment) สารสนเทศ (information) การตัดสินใจดำเนินการ (decision making)

สิ่งที่ต้องการประเมิน โครงการ (project or program) ชุดของกิจกรรมที่จะดำเนินการเพื่อให้บรรลุวัตถุประสงค์บางอย่าง

จุดมุ่งหมายของการประเมิน ประเมินไปทำไม? ต้องการสารสนเทศไปตัดสินใจดำเนินการเรื่องอะไร ขยายผล, ยกเลิก, ให้รางวัล, ปรับปรุงพัฒนา, สนับสนุน/คัดค้าน, ฯลฯ

เกณฑ์ (criteria) ลักษณะหรือคุณสมบัติที่ใช้พิจารณาตัดสินคุณค่า

มาตรฐาน (standard) จุด ค่า ระดับ หนึ่งของลักษณะหรือคุณสมบัติ ที่ใช้เป็นหลักเทียบที่จะลงสรุปเพื่อตัดสินคุณค่า Cutoff score, passing score

การตัดสินคุณค่า การนำเอาข้อมูลเกี่ยวกับเกณฑ์มาเปรียบเทียบกับมาตรฐานแล้วลงสรุปว่า ดีหรือไม่ดี ใช้ได้หรือใช้ไม่ได้ ฯลฯ

สารสนเทศ ผลการสรุปจากการตัดสินคุณค่า ทำให้ทราบว่าสิ่งทีถูกประเมินนั้นมีจุดเด่น จุดด้อยอย่างไร

การตัดสินใจดำเนินการ การเลือกแนวทางปฏิบัติอย่างใดอย่างหนึ่งเพื่อที่จะพัฒนาหรือปรับปรุงสิ่งนั้นให้ดีขึ้น

กระบวนการประเมิน กำหนดสิ่งที่จะประเมินและทำความเข้าใจให้ชัดเจน กำหนดจุดมุ่งหมายของการประเมิน กำหนดเกณฑ์ที่จะใช้พิจารณา กำหนดวิธีการวัดและรวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับเกณฑ์ กำหนดมาตรฐานในการตัดสินคุณค่า รวบรวมข้อมูล เปรียบเทียบข้อมูลกับมาตรฐานเพื่อลงสรุปตัดสินคุณค่า พิจารณาสารสนเทศจากการตัดสินคุณค่าเพื่อตัดสินใจดำเนินการ

องค์ประกอบของโครงการ หลักการและเหตุผล (Rational) วัตถุประสงค์ (Objective) ผลผลิต/ผลลัพธ์ (output/outcome) ตัวชี้วัด (indicator) ลักษณะการวัด (measure) เป้าหมาย (target) กิจกรรม ทรัพยากร

โครงการศึกษาดูงานการบริหารจัดการสถานศึกษา วัตถุประสงค์ กิจกรรม ผลผลิต ผลลัพธ์ 1. เพื่อให้นักศึกษาได้แนวคิดในการบริหารจัดการสถานศึกษาที่สนับสนุนการจัดการเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ 1. นำนักศึกษาไปศึกษาดูงานที่โรงเรียนฝางชนูปถัมภ์ จังหวัดเชียงใหม่ ในวันที่ ๒๕ มีนาคม ๒๕๔๘ เวลา ๗.๐๐ – ๑๗.๐๐ น. 2. สัมมนาแลกเปลี่ยนประสบการณ์และความคิดเห็นหลังการดูงาน ในวันที่ ๒ เมษายน ๒๕๔๘ ทรัพยากร งบประมาณ.... นักศึกษาได้เห็นกรณีตัวอย่างในการบริหารจัดการสถานศึกษาที่สนับสนุนการจัดการเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ ตัวบ่งชี้ รายงานของนักศึกษาเกี่ยวกับการบริหารจัดการสถานศึกษาของโรงเรียนฝางชนูปถัมภ์ การวัด จำนวนรายงานที่แสดงออกถึงประสบการณ์ที่ได้รับอยู่ในระดับดี เป้าหมาย รายงานทุกฉบับ นักศึกษาเกิดแนวคิดในการบริหารจัดการสถานศึกษาที่สนับสนุนการจัดการเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญสามารถนำแนวคิดนี้ไปประยุกต์ใช้ในการบริหารสถานศึกษาที่ตนเองรับผิดชอบได้

CIPP Model ประเมินเพื่อให้ได้สารสนเทศประกอบการตัดสินใจพัฒนาและปรับปรุงโครงการ ประกัน/ให้ความมั่นใจว่าโครงการจะประสบผลสำเร็จ มีทั้ง Formative และ Summative Evaluation

output – outcome – impact CIPP Model C- context evaluation เพื่อตัดสินว่าโครงการมีความเหมาะสมกับบริบทหรือไม่ ควรทำหรือไม่ I – input evaluation เพื่อตรวจสอบว่าโครงการมีปัจจัยนำเข้าพร้อมที่จะดำเนินการตามแผนหรือไม่ P – process evaluation เพื่อตรวจสอบว่ากิจกรรมต่างๆ ดำเนินการไปตามแผนที่กำหนดไว้หรือไม่ P – product evaluation เพื่อตรวจสอบว่าผลของโครงการเป็นไปตามวัตถุประสงค์หรือไม่ output – outcome – impact