จริยศาสตร์ในพุทธปรัชญา ความหมาย จริยศาสตร์ หมายถึง วิชาที่ว่าด้วยสิ่งใดควรทำไม่ควรทำ สิ่งที่ควรทำสามารถนำไปสู่จุดมุ่งหมายที่พึงประสงค์ เกณฑ์ตัดสินว่าการกระทำใด ควรทำ (ดี) ไม่ควรทำ (ชั่ว) ความดีคืออะไร ปรัชญาทั่วไป
ดี-ชั่ว มีอยู่จริงหรือไม่ ดี-ชั่ว มีอยู่จริง เพราะ -จิตใจ -กรรม คือการกระทำ -ผลของกรรม -การเกิด-ตาย ปรัชญาทั่วไป
จริยศาสตร์ในพุทธปรัชญา - ประโยชน์ ๓ ๑. ทิฏฐิธัมมิกัตถประโยชน์ อุดมคติของชีวิตคืออะไร - ประโยชน์ ๓ ๑. ทิฏฐิธัมมิกัตถประโยชน์ ๒. สัมปรายิกัตถประโยชน์ ๓. ปรมัตถประโยชน์ อุดมคติสูงสุด คือประมัตถประโยชน์ ได้แก่ พระนิพพาน ปรัชญาทั่วไป
ความดี คืออะไร ความดี คือ การกระทำที่ประกอบด้วยกุศลมูล คือ ความไม่โลภ ไม่โกรธ ไม่หลง ความชั่วคือการทำที่ตรงกันข้าม ปรัชญาทั่วไป
เกณฑ์ตัดสินคุณค่าทางจริยธรรม ๑. การกระทำที่ไม่มีโลภ โกรธ หลง เป็นตัวชี้นำ ๒. เป็นการกระทำที่บัณฑิตสรรเสริญ ๓. เป็นการกระทำที่ไม่เบียดเบียนตนและผู้อื่น ๔. เป็นการกระทำที่ทำแล้วมีประโยชน์ในการพัฒนาชีวิตให้ดีงาม ปรัชญาทั่วไป
เกณฑ์ตัดสินดีชั่วทางสังคม อัตตาธิปไตย ยึดถือตนเป็นสำคัญ คณาธิปไตย ยึดถือพวกพ้องเป็นสำคัญ ธรรมาธิปไตย ยึดถือความถูกต้องชอบธรรมเป็นสำคัญ ปรัชญาทั่วไป
วิธีการปฏิบัติเพื่อบรรลุจุดหมาย จริยธรรมระดับต้น คือ ศีล จริยธรรมระดับกลาง กุศลกรรมบถ จริยธรรมระดับสูง อริยมรรคมีองค์ ๘ แบบเข้มข้น ปรัชญาทั่วไป
กุศลกรรมบถ ๑. แปลว่า ทางเกิดแห่งกุศลกรรมที่ส่งผลในปฏิสนธิกาลได้ ๒. แปลว่า กุศลกรรมที่เป็นเหตุเกิดในสุคติภูมิ และความสุขในสุคติภูมินั้น มี ๑๐ ประการ ๑. ปาณาติปาตา เวรมณี เว้นจากทำชีวิตสัตว์ให้ตกล่วง ๒. อทินนาทานา เวรมณี เว้นจากถือเอาสิ่งของที่เจ้าของไม่ได้ให้ด้วยอาการแห่งขโมย ๓. กาเมสุมิจฉาจารา เวรมณี เว้นจากประพฤติผิดในกาม ทั้ง ๓ นี้ จัดเป็นกายกรรม เพราะเป็นไปทางกายทวารโดยมาก ปรัชญาทั่วไป
๔. มุสาวาทา เวรมณี เว้นจากพูดเท็จ ๕ ๔. มุสาวาทา เวรมณี เว้นจากพูดเท็จ ๕. ปิสุณาย วาจาย เวรมณี เว้นจากพูดส่อเสียด ๖. ผรุสาย วาจาย เวรมณี เว้นจากพูดคำหยาบ ๗. สัมผัปปลาปา เวรมณี เว้นจากพูดเพ้อเจ้อ ทั้ง ๔ นี้ จัดเป็นวจีกรรม เพราะเป็นไปทางวจีทวารโดยมาก ๘. อนภิชฌา ไม่โลภอยากได้ของเขา ๙. อพยาปาท ไม่พยาบาทปองร้ายเขา ๑๐. สัมมาทิฏฐิ เห็นชอบตามคลองธรรม ทั้ง ๓ นี้ จัดเป็นมโนกรรม เพราะเป็นไปทางมโนทวารโดยมาก ปรัชญาทั่วไป
อริยมรรค มีองค์ ๘ http://www.thammatipo.com/index.php?lay=show&ac=article&Id=424869 ปรัชญาทั่วไป