เศรษฐศาสตร์ไม่ยากอย่างที่คิด โดย วรากรณ์ สามโกเศศ เศรษฐศาสตร์ไม่ยากอย่างที่คิด

I คำนำ II การศึกษาคืออะไร? III Reflections on เศรษฐศาสตร์ IV “เศรษฐศาสตร์” ที่พึงพิจารณา V ข้อคิดสำหรับชีวิต

• ความรู้ชัดแจ้ง (explicit knowledge) หลักสูตรให้ • ทักษะ (skills) • ความรู้ (knowledge) • ความรู้ชัดแจ้ง (explicit knowledge) • ความรู้แฝง (tacit knowledge)

เกิดขึ้นกับตนเอง • ทัศนคติ (attitude) • พฤติกรรม (behavior) • คุณค่า (value)

เก่งคิดวิเคราะห์ = ประสบความสำเร็จในชีวิต เก่งมีหลายอย่าง • คิดวิเคราะห์ • มีชีวิตรอด (human skills) • ทักษะในการสื่อสาร • โน้มน้าวให้คนอื่นคล้อยตาม • ศิลปะ • ดนตรี • กีฬา • ทักษะในการพูด เก่งคิดวิเคราะห์ = ประสบความสำเร็จในชีวิต

• อะไรที่ไม่ใช่การศึกษา • เกมส์ในห้องเรียนเพื่อสอบให้ผ่าน II การศึกษาคืออะไร? • อะไรที่ไม่ใช่การศึกษา • เกมส์ในห้องเรียนเพื่อสอบให้ผ่าน • การท่องจำ และ “ขยอก” ความรู้ • เกมส์ของผู้สอนและผู้เรียน • เครื่องมือยกให้มีฐานานุภาพ • สิ่งที่เรียนรู้เฉพาะในห้องเรียน

• อะไรคือการศึกษา • การมีความรู้ ทักษะ ทัศนคติ พฤติกรรม และ คุณค่าที่เหมาะสม • การยกระดับความคิดอ่าน

• ความใฝ่รู้ใฝ่เรียน พัฒนาตนเองเสมอ • ความใฝ่รู้ใฝ่เรียน พัฒนาตนเองเสมอ • การรู้จักตั้งคำถาม/การคิดเป็น • พลังของคำถาม “Why” • จิตใจที่มุ่งค้นหาและรู้จักวิธีค้นหาคำตอบ • ความอยากรู้อยากเห็น • การรักการอ่าน • ทักษะในการใช้ IT • ความศรัทธาในการมีความรู้ • การมีสติอยู่ตลอดเวลา

• การมีคุณธรรม; “ธรรมย่อมรักษาผู้ประพฤติ ธรรม” • การมีคุณธรรม; “ธรรมย่อมรักษาผู้ประพฤติ ธรรม” • การมีเข็มทิศศีลธรรม (moral compass)

III Reflections on เศรษฐศาสตร์ • อย่าเห็นต้นไม้ แต่ไม่เห็นป่า • อย่าให้ means ของเศรษฐศาสตร์ (การใช้คณิตศาสตร์และสถิติ) เป็น Ends • อ่านหลากเรื่อง มองหลายมุม • Defining Value ของเศรษฐศาสตร์ (Defining Moment ของชีวิต)

IV “เศรษฐศาสตร์” ที่พึงพิจารณา • เงินทองของมายา ข้าวปลาสิของจริง (ม.จ.สิทธิพร กฤดากร) • Productivity คือหัวใจ • “No Free Lunch” (Friedman’s Law : There is no such thing as a free lunch) Scarcity Choice Opportunity Cost

• Tragedy of The Common (“everybody’s property is no one’s property”) • Marginal Thinking • “We are all Keynesian now”

ความกินดีอยู่ดีของประชาชน เป้าหมายสุดท้าย ความกินดีอยู่ดีของประชาชน (รายได้ที่แท้จริงต่อหัว หรือ Real GDP ต่อหัวเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง) เป้าหมายทางเศรษฐกิจ (1) การเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจ (2) การจ้างงานเต็มที่ (3) เสถียรภาพราคา รัฐแทรกแซง (4) เสถียรภาพภายนอก (5) การกระจายรายได้ กลยุทธ์ นโยบายการคลัง นโยบายการเงิน นโยบายการเงินระหว่างประเทศ “รายจ่ายรวมในระบบเศรษฐกิจ (C, I, G, X-M) เป็นตัวกำหนดระดับกิจกรรมทางเศรษฐกิจ”

ทฤษฎีลูกโป่ง (ดร.ป๋วย อึ๊งภากรณ์) การเงินระหว่างประเทศ ทฤษฎีลูกโป่ง (ดร.ป๋วย อึ๊งภากรณ์) การคลัง รายจ่าย ภาษีอากร เงินตราต่างประเทศ ไหลเข้า REAL GDP เพิ่มปริมาณเงิน เงินตราต่างประเทศ ไหลออก ลดปริมาณ การเงินระหว่างประเทศ การเงิน

• มนุษย์ไม่ใช่ผู้ชอบวิเคราะห์ข้อมูลอย่างแข็งขัน • เศรษฐศาสตร์พฤติกรรม (Behavioral Economics) : มนุษย์ไม่มีเหตุมีผลเสมอไป • มนุษย์ไม่ใช่ผู้ชอบวิเคราะห์ข้อมูลอย่างแข็งขัน • มนุษย์เก่งในการโน้มน้าวใจตนเอง อันตรายเพราะทำให้เกิด selective perception • มนุษย์กลัวเมื่อประสบภัยคุกคามทันที • มนุษย์มี Present Bias Preference • มนุษย์เลือกกระทำสิ่งที่เกิดต้นทุนต่ำสุดแก่ตนเองเสมอ

มนุษย์เลือกกระทำสิ่งที่เกิดต้นทุนต่ำสุดแก่ตนเองเสมอ • สติ๊กเกอร์หน้ารถ • การลงโทษด้วยกฎหมาย • ป้ายหน้าบ้าน อย่างมีประสิทธิภาพ • รถตู้ขโมยเด็ก • เลขทะเบียนรถยนต์สวย ๆ • ลงโทษทุจริตสอบ • เดินลัดสนามหญ้า • บัตรแลกจอดรถ

• เอาเศรษฐศาสตร์ที่เรียนไปใช้ในชีวิต V ข้อคิดสำหรับชีวิต • Life is about choices • Murphy’s Law • กฎกระต่ายขาว • Character is destiny • เอาเศรษฐศาสตร์ที่เรียนไปใช้ในชีวิต

I Shall Pass But Once ฉันจะผ่านโลกนี้ แต่เพียงหน ฉันจะผ่านโลกนี้ แต่เพียงหน จึงกุศล ใดใด ที่ทำได้ หรือเมตตา ซึ่งอาจให้ มนุษย์ใด ขอให้ฉัน ทำหรือให้ แต่โดยพลัน อย่าให้ฉัน ละเลย เพิกเฉยเสีย หรือผัดผ่อน อ่อนเพลีย ไม่แข็งขัน เพราะตัวฉัน ต่อไป ไม่มีวัน จรจรัล ทางนี้ อีกทีเลย William Penn (ค.ศ. 1644-1718) (บทแปลประพันธ์ โดย อดีตองคมนตรี ฯพณฯ ศาสตราจารย์ ม.ล. จิรายุ นพวงศ์)

ขอบคุณครับ