สุขภาพแบบองค์รวมและการแพทย์ทางเลือก

สุขภาพองค์รวม ( Holistic Health) Holistic >> Whole >> Holism >> Holos การดูแลสุขภาพองค์รวมคือการดูแล ร่างกาย จิตใจ และ จิตวิญญาณ (Body Mind and Spirit) ตลอดจนสิ่งแวดล้อมต่างๆของบุคคล เพื่อทำให้ชีวิตดำเนินไปอย่างมีความสุข

สำหรับคำจัดกัดความของสุขภาพองค์รวมแบบไทย ตาม (ร่าง) พระราชบัญญัติสุขภาพแห่งชาติ อธิบายว่า เป็นสุขภาวะที่ สมบูรณ์และเชื่อมโยงกันเป็นองค์รวม ร่างกาย จิตใจ สังคม และจิตวิญญาณ ไม่ได้หมายถึงความไม่พิการและการไม่มีโรค เท่านั้น

องค์ประกอบของสุขภาพองค์รวม มี 5 มิติ ได้แก่ มิติทางกาย (Physical dimension) มิติทางจิตใจ (Psychological dimension) มิติทางสังคม (Social dimension) มิติทางจิตวิญญาณ (Spiritual dimension) มิติทางปัญญา (Intellecture dimension)

Complementary And Alternative Medicine: CAM ไม่ใช่รูปแบบการรักษาที่อยู่ในประเทศ ไม่ใช่แพทย์กระแสหลัก ธรรมชาติบำบัด /การดูแลสุขภาพแบบองค์รวม /การแพทย์ที่ไม่ช่แบบแผน

Conventional Medicine = การแพทย์ทางหลัก Alternative Medicine = การแพทย์ทางเลือก Complementary = การแพทย์เสริม

กระทรวงสาธารณสุข กรมพัฒนาการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก กองการแพทย์ทางเลือก แพทย์ทางเลือก หมายถึง “การแพทย์ที่ไม่ใช่การแพทย์แผนปัจจุบัน การแพทย์แผนไทย และการแพทย์พื้นบ้านแบบไทย การแพทย์ที่เหลืออื่นๆถือเป็นการแพทย์ทางเลือกทั้งหมด”

การจำแนกศาสตร์การแพทย์ทางเลือก แบ่งตามการนำไปใช้ แบ่งได้ 2 วิธี ได้แก่ Complementary Medicine การแพทย์ทางเลือกที่นำไปใช้เสริมหรือใช้ร่วมกับการแพทย์แผนปัจจุบัน Alternative Medicine การแพทย์ทางเลือกที่สามารถนำไปใช้ทดแทนการแพทย์แผนปัจจุบันได้

แบ่งตามกลุ่มของศาสตร์การแพทย์ทางเลือก National Center of Complementary and Alternative Medicine (NCCAM) ศูนย์การแพทย์เสริมและการแพทย์ทางเลือกแห่งชาติ สหรัฐอเมริกา

1. Alternative Medical Systems Homeopathy

Naturopathy

การแพทย์แผนจีน

การแพทย์อายุรเวท

2. Mind-body Interventions

3. Biologically based therapies

4. Manipulative and Body-based methods

5. Energy Therapies

แพทย์แผนปัจจุบัน VS แพทย์ทางเลือก “ตั้งรับ” โดยการวิเคราะห์ เชื้อโรค แล้วจึงรักษา ซึ่งอาการเจ็บป่วยหรืออาการของโรคสามารถกลับมาได้อีก “รุก” โดยการหาสาเหตุของโรค เพื่อให้ผู้ป่วยเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมทั้งหมด ป้องกันไม่ให้เกิดโรคอีก ก่อให้เกิดผลข้างเคียง ไม่ก่อให้เกิดผลข้างเคียง ค่าใช้จ่ายสูง ราคาแพง ค่าใช้จ่ายไม่สูง ผู้ป่วยไม่สามารถหายจากโรคได้จากการรักษาด้วยแพทย์แผนปัจจุบัน

หลักในการเลือกใช้แพทย์ทางเลือก ความน่าเชื่อถือ (Rational) ความปลอดภัย (Safety) ประสิทธิผล (Efficacy) ความคุ้มค่า (Cost - Benefit - Effectiveness)