Introduction to information System Worapoj promjuk

ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับสารสนเทศ พีระมิดความรู้ (Knowledge pyramid) พีระมิดความรู้เป็นเครื่องมือที่จะทำให้เข้าใจในความแตกต่างระหว่าง Data, Information, Knowledge และ Wisdom รวมทั้งความสัมพันธ์ระหว่างกัน

ข้อมูล ข้อมูล (Data) คือ ข้อเท็จจริงที่ปรากฏให้เห็นเป็นประจักษ์สามารถรับรู้ทั้งที่สามารถนับได้และนับไม่ได้ มีคุณลักษณะเป็นวัตถุสิ่งของ เหตุการณ์หรือสถานการณ์ ทั้งที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติและเป็นสิ่งที่มนุษย์สร้างขึ้น และต้องเป็นสิ่งมีความหมายในตัวมันเองซึ่งอาจจะอยู่ในรูปของรูปภาพ  แสง สี  เสียง  รส นอกจากนี้ข้อเท็จจริงอาจจะอยู่ในรูปของคุณสมบัติเป็นน้ำหนัก แรง อุณหภูมิ จำนวน ซึ่งสามารถแทนค่าด้วยตัวเลข ตัวอักษรข้อความก็ได้

สารสนเทศ สารสนเทศ (Information) คือ ข้อมูลข่าวสาร ความรู้ต่างๆ ที่ได้รับการสรุป คำนวณ จัดเรียง หรือประมวลแล้วจากข้อมูลต่างๆ ที่เกี่ยวข้องอย่างเป็นระบบตามหลักวิชาการ จนได้เป็นข้อความรู้ เพื่อนำมาเผยแพร่และใช้ประโยชน์ในงานด้านต่าง ๆ

ความรู้ ความรู้ (Knowledge) คือ สิ่งที่สั่งสมมาจากการศึกษาเล่าเรียน การค้นคว้า หรือประสบการณ์ เป็นความรู้ที่ถูกพัฒนาขึ้นอีกระดับหนึ่งเป็นความรู้ที่ได้ศึกษาจากสารสนเทศ จนเป็นความรู้ของตัวเอง รวมทั้งความสามารถเชิงปฏิบัติหรือทักษะความเข้าใจ

ความฉลาด หรือ สติปัญญา (Wisdom) คือ การรวบรวมความรู้ วิเคราะห์สังเคราะห์ เข้ากับประสบการณ์ และเหตุผลกลายเป็น ภูมิปัญญา

สารสนเทศ (Information) ความหมาย 1 วิมานพร รูปใหญ่ และคณะ (2551, 5) กล่าวว่า สารสนเทศ หมายถึง ข้อมูล ข่าวสาร ข้อเท็จจริง ความรู้ ความคิด เรื่องราว ที่รวบรวม บันทึกไว้ในสื่อใดใด เป็นลายลักษณ์อักษร เครื่องหมาย สัญลักษณ์ รูปภาพ แผนที่ แผนภูมิ ฯลฯ ซึ่งได้ผ่านกระบวนการรวบรวม คัดเลือก ประเมินค่า และจัดเก็บไว้สำหรับการ นำไปใช้ประโยชน์อย่างสะดวก

สารสนเทศ (Information) ความหมาย 2 อรอุมา สืบกระพัน (2552) ได้ให้ ความหมายว่า สารสนเทศ หมายถึง ข้อมูล ข่าวสารที่ผ่านการเลือกสรร ประมวลผลอย่างเป็นระบบและจัดเก็บ ในรูปแบบต่างๆ สามารถนำไปเผยแพร่ ให้เหมาะสมกับการใช้งาน ทันเวลา เพื่อเกิดประโยชน์ด้านต่างๆ กับ บุคคล และสังคม

สารสนเทศ (Information) สรุปความหมาย สารสนเทศ หมายถึง ข้อมูล ข่าวสาร เรื่องราวต่างๆ ที่นำมา ผ่านกระบวนการ การประมวลผล ให้อยู่ในรูปแบบที่สามารถนำไปใช้ ประโยชน์ได้

สารสนเทศ (Information) ความสำคัญ ยุคสังคมสารสนเทศ (Information Age) ข้อมูล ข่าวสารและสารสนเทศ แพร่กระจายได้อย่างรวดเร็ว เทคโนโลยีสารสนเทศที่ทันสมัย เป็นส่วนหนึ่งของชีวิต ทุกเพศวัย ไปไหนก็เจอ จะนอน จะตื่น จะลุก จะนั่ง อยู่ทุกหนแห่ง

การรู้สารสนเทศ ความหมายของการรู้สารสนเทศ การรู้สารสนเทศ (Information Literacy) หมายถึง ความรู้ความสามารถและทักษะของบุคคลในการเข้าถึงสารสนเทศ ประเมินสารสนเทศที่ค้นมาได้ และใช้สารสนเทศอย่างมีประสิทธิภาพทุกรูปแบบ ผู้รู้สารสนเทศจะต้องมีทักษะในด้านต่างๆ เช่น ทักษะการคิดวิเคราะห์และ / หรือ การคิดอย่างมีวิจารณญาณ ทักษะการใช้ภาษา ทักษะการใช้ห้องสมุด ทักษะการใช้คอมพิวเตอร์ เป็นต้น

“เรียนรู้ได้ด้วยตนเอง (Learn How to Learn)” การรู้สารสนเทศ ความสำคัญ จาก ความสำคัญของสารสนเทศ สู่ ความสำคัญของการรู้สารสนเทศ การรู้สารสนเทศ เป็นเครื่องมือช่วยให้ สามารถ “เรียนรู้ได้ด้วยตนเอง (Learn How to Learn)”

การรู้สารสนเทศ ความสำคัญของการรู้สารสนเทศ (สรุป) บุคคลสามารถแสวงหาสารสนเทศตามความต้องการได้อย่างมีประสิทธิภาพ ได้รับรู้โอกาสในการเลือกใช้แหล่งสารสนเทศและแยกแยะแหล่งสารสนเทศได้ ได้วิเคราะห์และเลือกใช้สารสนเทศจากเครื่องมือสืบค้นสารสนเทศ เช่น จากคอมพิวเตอร์ และจากเทคโนโลยีสารสนเทศประเภทอื่นๆ มีความสะดวกต่อการใช้สื่อ หรือทรัพยากรสารสนเทศที่หลากหลาย ที่เหมาะสมที่สุด มีความระมัดระวังต่อการใช้สารสนเทศทั้งที่เชื่อถือได้และเชื่อถือไม่ได้ สามารถถ่ายทอดสารสนเทศที่รู้ให้ผู้อื่นทราบได้

องค์ประกอบของการรู้สารสนเทศ - ความรู้ความสามารถ ทักษะด้านการรู้หรือ การตระหนักถึงความต้องการสารสนเทศ คือ การ เข้าใจถึงคุณค่า ความสำคัญ ความจำเป็นของ สารสนเทศในการช่วยพัฒนาตนเอง - ความรู้ความสามารถ ทักษะด้านการค้นหา สารสนเทศ รู้แหล่งสารสนเทศ รู้วิธีการในการ สืบค้น - ความรู้ความสามารถ ทักษะด้านการประเมิน สารสนเทศ คือ การพิจารณาเลือกสารสนเทศที่ สอดคล้องหรือตรงกับความต้องการ

องค์ประกอบของการรู้สารสนเทศ - ความรู้ความสามารถ ทักษะด้านการประมวล สารสนเทศ โดยการฝึกทักษะด้านการอ่าน การคิด วิเคราะห์ การรวบรวม การเรียบเรียงสารสนเทศ - ความรู้ความสามารถ ทักษะด้านการใช้และ ถ่ายทอดสารสนเทศ นำสารสนเทศไปใช้ประโยชน์ ต่อตนเอง รวมทั้งเผยแพร่สารสนเทศ ถ่ายทอด สารสนเทศแก่ผู้อื่น

ระบบ (System) ระบบ(System) มีความหมาย ตามพจนานุกรม ฉบับ ราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.2525 ว่า ระบบ คือ ระเบียบเกี่ยวกับการรวมสิ่ง ต่างๆ ซึ่งมีลักษณะซับซ้อนให้เข้า ลำดับประสานเป็นอันเดียวกันตาม หลักเหตุผลทาง วิชาการ หรือ หมายถึงปรากฏการณ์ทางธรรมชาติ ซึ่งมีความสัมพันธ์ ประสานเข้ากัน โดยกำหนดรวมเป็นอันหนึ่งอัน เดียวกัน

ระบบ (System) ระบบ(System) คือ กระบวนการต่างๆ ที่อยู่ในเครือข่าย เดียวกันและมีความสัมพันธ์กัน ระหว่างกระบวนการเหล่านั้น และ เชื่อมต่อกันเพื่อทำงานใดงานหนึ่งให้ บรรลุถึงเป้าหมายที่วางไว้ ระบบ(System) คือ กลุ่มของ องค์ประกอบต่างๆ ที่ทำงานร่วมกัน เพื่อจุดประสงค์อันเดียวกัน

ระบบ (System) ระบบ หมายถึง สิ่งที่ประกอบด้วย องค์ประกอบหน่วยย่อยหลายๆ หน่วยที่มีความสัมพันธ์กัน ทำหน้าที่ ประสานกัน โดยมีเป้าหมายเดียวกัน ในการแปรสภาพ หรือประมวลผล (Process) ทรัพยากรที่นำเข้า (Input) ให้ได้ ผลลัพธ์ (Output) หรือผลผลิต ระบบ หมายถึง การทำงานร่วมกัน ของส่วนประกอบแต่ละส่วนอย่างมี ความสัมพันธ์กันอย่างต่อเนื่องเพื่อ นำไปสู่ความสำเร็จตามเป้าหมายที่ ได้วางไว้

องค์ประกอบของระบบ ระบบจะประกอบไปด้วยองค์ประกอบสำคัญ ดังนี้ 1. ตัวป้อน (input) ได้แก่ ทรัพยากร หรือข้อมูลนำเข้า 2. กระบวนการเนินงาน (process) ได้แก่ การ ปฏิสัมพันธ์ขององค์ประกอบ เพื่อทำให้เกิดการ เปลี่ยนแปลงของผลผลิต  3. ผลผลิต (output) ได้แก่ จุดหมายปลายทางของการ ดำเนินการ 4. ข้อมูลป้อนกลับ (feedback) ได้แก่ข้อมูล ข้อเสนอแนะเพื่อใช้ปรับปรุงแก้ไขให้การทำงานเป็นไป อย่างมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น

องค์ประกอบของระบบ ตัวป้อน (input) ได้แก่ ทรัพยากร หรือข้อมูลนำเข้า หมายถึง ข้อมูลหรือระบบข้อมูลที่ใช้เข้าสู่ระบบ เพื่อ ประโยชน์ในการนำไปใช้ในสารสนเทศเพื่อการบริหาร หรือ เพื่อการตัดสินใจ ข้อมูลดังกล่าวมีอยู่ในหลายลักษณะด้วยกัน เช่น ใบเสร็จรับเงิน ใบสั่งซื้อสินค้า เป็นต้น

องค์ประกอบของระบบ 2. กระบวนการเนินงาน (process) ได้แก่ การปฏิสัมพันธ์ ขององค์ประกอบ เพื่อทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงของ ผลผลิต 2.1 การปฏิบัติงานตามขั้นตอนต่างๆ ตามที่กำหนดไว้ 2.2 การควบคุมการปฏิบัติงาน 2.3 การตรวจสอบผลการปฏิบัติงาน 2.4 การรวบรวมข้อมูล 2.5 การตรวจสอบข้อมูล 2.6 การ Update ข้อมูล 2.7 การประมวลผลข้อมูลเพื่อให้ได้ Output

องค์ประกอบของระบบ 3. ผลผลิต (output) ได้แก่ จุดหมายปลายทางของการ ดำเนินการ 3.1 ข้อมูลที่ได้จากการปฏิบัติงาน 3.2 ข้อมูลที่ได้จากการประมวลผลข้อมูล 3.3 ใบรายงานต่างๆ จากการปฏิบัติงาน 3.4 ใบบันทึกการปฏิบัติงาน 3.5 การทำทะเบียนและบัญชีต่างๆ เป็นต้น

องค์ประกอบของระบบ 4. ข้อมูลป้อนกลับ (feedback) ได้แก่ข้อมูล ข้อเสนอแนะเพื่อใช้ปรับปรุงแก้ไขให้การทำงานเป็นไป อย่างมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น

ระบบ (System)

ลักษณะของระบบ องค์ประกอบของระบบทุกระบบ จะมีความสัมพันธ์และพึ่งพาอาศัยกัน ระบบทุกระบบต้องมีเป้าหมายที่แน่นอน องค์ประกอบภายในระบบแม้จะมีหน้าที่ต่างกัน แต่ต้องมีเป้าหมายเดียวกัน ระบบทุกระบบต้องมีปัจจัยนำเข้าและผลลัพธ์ ระบบทุกระบบต้องมีขั้นตอน เพื่อจัดกระทำกับปัจจัยนำเข้าให้ได้ผลลัพธ์ตามเป้าหมายของระบบ ระบบทุกระบบต้องมีขอบเขตที่แน่นอน สิ่งที่อยู่นอกระบบจะถูกเรียกว่า สิ่งแวดล้อม (Environment)

ลักษณะของระบบ 6. ระบบทุกระบบต้องมีแผน (Planning) มีการควบคุม (Control) และการให้ข้อมูลย้อนกลับ (Feedback) 7. ระบบทุกระบบย่อมมีโครงสร้าง สามารถแบ่งย่อยๆออกเป็นระบบย่อยได้หลายระดับ 8. ระบบย่อยใดๆ แม้มีความสัมพันธ์กัน ย่อมมีข้อแตกต่างกันในภารกิจ และสามารถเขียนหรืออธิบายความสัมพันธ์ของภารกิจได้อย่างชัดเจน 9. การดำเนินการภายในของระบบใดๆ สามารถทำได้หลายทาง โดยบรรลุวัตถุประสงค์สุดท้ายของระบบเหมือนกัน

ระบบสารสนเทศ (Information system)

ระบบสารสนเทศ (Information system) ระบบสารสนเทศ หมายถึง ชุดขององค์ประกอบที่ทำ หน้าที่รวบรวม  ประมวลผล จัดเก็บ และแจกจ่ายสารสนเทศ เพื่อช่วยการตัดสินใจ และการควบคุมในองค์กร  ในการทำงาน ของระบบสารสนเทศประกอบไปด้วยกิจกรรม 3 อย่าง คือ การ นำข้อมูลเข้าสู่ระบบ (Input)  การ ประมวลผล (Processing)  และ การนำเสนอ ผลลัพธ์ (Output)  ระบบสารสนเทศอาจจะมีการสะท้อน กลับ (Feedback) เพื่อการประเมินและปรับปรุงข้อมูล นำเข้า  ระบบสารสนเทศอาจจะเป็นระบบที่ประมวลด้วยมือ (Manual) หรือระบบที่ใช้คอมพิวเตอร์ก็ได้ (Computer-based information system –CBIS) (Laudon & Laudon, 2001)

ระบบสารสนเทศ (Information system) สรุปได้ว่า ระบบสารสนเทศ ก็คือ ระบบของ การจัดเก็บ ประมวลผลข้อมูล โดยอาศัยบุคคลและ เทคโนโลยีสารสนเทศในการดำเนินการ เพื่อให้ได้ สารสนเทศที่เหมาะสมกับงานหรือภารกิจแต่ละ อย่าง

การสืบค้นข้อมูลหนังสือในห้องสมุด แบบฝึกหัด ให้นักศึกษาศึกษาค้นคว้า ระบบ (system) ระบบอะไรก็ ได้ ไม่จำกัดเนื้อหาหรือแนวทาง แล้วนำมาเขียนลงในตาราง คนละ 1 ระบบ (ส่งเป็นไฟล์ PDF ไปที่อีเมล์ของ อ.) ตัวอย่าง worapojpromjuk@gmail.com ระบบ ส่วนประกอบ เป้าหมาย ส่วนนำเข้า ประมวลผล ผลลัพธ์ การสืบค้นข้อมูลหนังสือในห้องสมุด คำค้น ชื่อเรื่องรหัส โปรแกรม ฐานข้อมูล ชื่อหนังสือ สถานที่ สถานะ หนังสือ