ซอฟต์แวร์ระบบ โดยครูสิรวิชญ์ ชาไกรยะ ขัติยะวงษา โดยครูสิรวิชญ์ ชาไกรยะ ขัติยะวงษา (System Software)

วัตถุประสงค์ อธิบายความแตกต่างระหว่างซอฟต์แวร์ระบบและซอฟต์แวร์ประยุกต์ได้ อภิปรายองค์ประกอบของซอฟต์แวร์ระบบทั้ง 4 องค์ประกอบได้ อภิปรายหน้าที่พื้นฐาน ลักษณะ และประเภทของระบบปฏิบัติการได้ อธิบายระบบปฏิบัติการวินโดวส์ แมคโอเอส ยูนิกซ์ และลีนุกซ์ได้

วัตถุประสงค์ อธิบายวัตถุประสงค์ของโปรแกรมยูทิลิตีและชุดโปรแกรมยูทิลิตีได้ บอกโปรแกรมยูทิลิตีที่จำเป็นสำหรับการใช้งานได้ อภิปรายโปรแกรมยูทิลิตีของระบบปฏิบัติการวินโดวส์ได้ อธิบายดีไวซ์ไดรเวอร์ รวมถึงไดรเวอร์ของเครื่องพิมพ์ได้

ซอฟต์แวร์ระบบ ใช้ควบคุมรายละเอียดทางด้านเทคนิค ทำงานร่วมกับผู้ใช้ โปรแกรมประยุกต์ และฮาร์ดแวร์ ประกอบด้วย กลุ่มโปรแกรม 4 ชนิด ได้แก่ ระบบปฏิบัติการ ยูทิลิตี ดีไวซ์ไดรเวอร์ ตัวแปลภาษา System software is not a single program but is a collection of programs that handle hundreds of technical details End-users focus on application programs more than the system software, but it is important to understand how system software works Utilities are also referred to as service programs (Key Term)

ซอฟต์แวร์ระบบ System software is not a single program but is a collection of programs that handle hundreds of technical details End-users focus on application programs more than the system software, but it is important to understand how system software works Utilities are also referred to as service programs (Key Term)

ระบบปฏิบัติการ ประสานงานกับทรัพยากรคอมพิวเตอร์ จัดเตรียมส่วนติดต่อระหว่างผู้ใช้และคอมพิวเตอร์ ดำเนินงานกับโปรแกรมประยุกต์ เป็นกลุ่มของโปรแกรมที่ใช้ควบคุมรายละเอียดทางด้านเทคนิคที่เกี่ยวข้องกับการใช้คอมพิวเตอร์ คอมพิวเตอร์ทุกตัวจำเป็นต้องมีระบบปฏิบัติการ Resources Coordinate input and outputs such as keyboard, microphones, printers, mouse, storage devices, and memory User interface (Key Term) Primarily graphical user interface (GUI) Use of icons (Key Term) Applications Word processing Spreadsheets Databases Supporting multitasking (Key Term) Windows most popular operating systems Windows 95, Windows 98, Windows 2000, Windows ME, Windows XP (Key Term) MAC OS (Key Term) – designed to run Macintosh computers Unix – used by powerful microcomputers, servers on the Web, and minicomputers in network environment Linux – nonproprietary operating systems (Key Term) that run cross platform (Key Term)

หน้าที่ของระบบปฏิบัติการ จำแนกได้ 3 หน้าที่หลัก คือ จัดการกับทรัพยากรคอมพิวเตอร์ จัดเตรียมส่วนติดต่อกับผู้ใช้ ดำเนินงานกับโปรแกรมประยุกต์

หน้าที่ของระบบปฏิบัติการ จัดการกับทรัพยากรคอมพิวเตอร์ ประสานงานกับทรัพยากรคอมพิวเตอร์ ได้แก่ หน่วยความจำ หน่วยประมวลผล อุปกรณ์หน่วยเก็บรอง อุปกรณ์รับเข้า และอุปกรณ์ส่งออก ดูแลประสิทธิภาพของระบบ จัดเตรียมระบบความปลอดภัย เริ่มต้นการทำงานของคอมพิวเตอร์

หน้าที่ของระบบปฏิบัติการ จัดเตรียมส่วนติดต่อกับผู้ใช้ ส่วนติดต่อกับผู้ใช้ผ่านทางตัวอักษร (Character-based interface) ส่วนติดต่อกับผู้ใช้ผ่านทางรูปภาพ (Graphical user interface หรือ GUI)

หน้าที่ของระบบปฏิบัติการ ดำเนินงานกับโปรแกรมประยุกต์ สนับสนุนการทำงานแบบมัลติทาสกิ้ง (Multitasking) โดยโปรแกรมที่กำลังใช้งานอยู่ในขณะนั้น จะดำเนินงานในลักษณะเบื้องหน้า (Foreground) ส่วนโปรแกรมอื่นๆ ที่กำลังดำเนินงานอยู่ แต่ว่าไม่ได้ใช้งานในขณะนั้น จะดำเนินงานในลักษณะเบื้องหลัง(background)

ลักษณะของระบบปฏิบัติการ การบูทระบบ (Booting) ถือเป็นการเริ่มต้นการทำงานของคอมพิวเตอร์ วอร์มบูท (warm boot) โคลด์บูท (cold boot) Booting is the process of starting a computer Warm boot (Key Term) – computer is already on and you restart it without turning off the power Cold boot (Key Term) – starting a computer that has been turned off Files (Key Term) – used to store data and programs Folders (Key Term) – stores and organizes related files. May also house other folders

ลักษณะของระบบปฏิบัติการ ลักษณะโดยทั่วไป : ไอคอน พอยน์เตอร์ วินโดว์ เมนู ไดอะล็อกบอกซ์ ตัวช่วยเหลือ Booting is the process of starting a computer Warm boot (Key Term) – computer is already on and you restart it without turning off the power Cold boot (Key Term) – starting a computer that has been turned off Files (Key Term) – used to store data and programs Folders (Key Term) – stores and organizes related files. May also house other folders

ประเภทของระบบปฏิบัติการ แบ่งได้ 3 ประเภท ได้แก่ ระบบปฏิบัติการแบบฝังตัว – ใช้ในคอมพิวเตอร์แบบมือถือ ระบบปฏิบัติการแบบเครือข่าย – ใช้ควบคุมและประสานการทำงานของคอมพิวเตอร์ที่มีการเชื่อมต่อกันเป็นระบบเครือข่าย ระบบปฏิบัติการแบบสแตนอโลน – ใช้ในเครื่องคอมพิวเตอร์แบบตั้งโต๊ะ หรือโน้ตบุ๊ก Operating system is sometimes called the software environment (Key Term) or platform Most are proprietary operating systems (Key Term) – owned and licensed by a corporation Non-proprietary – source code is available to the public Called open source (Key Term) Linux is an open source program In certain situations, the desktop operating system (Key Term) may also be referred to as a client operating system (Key Term) Network server (Key Term) – coordinates all communication between the other computers

ตัวอย่างของระบบปฏิบัติการ ระบบปฏิบัติการที่นิยมใช้งานกันทั่วไป ได้แก่ วินโดวส์ – นิยมใช้งานมากในเครื่องไมโครคอมพิวเตอร์ แมคโอเอส– มีความสามารถสูงและใช้งานได้ง่าย ยูนิกซ์ – เป็นระบบปฏิบัติการแบบเครือข่าย ; โดยในระยะเริ่มต้นออกแบบมาเพื่อใช้งานสำหรับเว็บ ลีนุกซ์ – เป็นระบบปฏิบัติการที่ไม่มีบริษัทเป็นเจ้าของลิขสิทธิ์; สามารถใช้งานได้ฟรีจากเว็บ Note that LINUX is easier to learn; easily transfer to UNIX UNIX originally designed as cross-platform to help “integrate” the Web

วินโดวส์ นิยมใช้กันมากในเครื่องไมโครคอมพิวเตอร์ Windows XP เป็นระบบปฏิบัติการที่นิยมใช้งานกันอย่างแพร่หลาย Windows Vista เป็นระบบปฏิบัติการเวอร์ชันล่าสุด Windows has over 90 percent of the market More application programs are designed to run under Windows than any other operating system Windows Future Storage (WinFS) (Key Term) – keeps track of files stored on your computer system allowing retrieval based on description of content ย้อนกลับ

แมคโอเอส ออกแบบมาเพื่อทำงานกับเครื่องคอมพิวเตอร์แอปเปิ้ล ไม่ได้รับความนิยมอย่างแพร่หลายเท่ากับระบบปฏิบัติการวินโดวส์ แมคโอเอสเท็น Mac OS X เป็นระบบปฏิบัติการเวอร์ชันล่าสุด เวอร์ชันถัดไปของระบบปฏิบัติการแมคโอเอส จะใช้ชื่อว่า Leopard First introduced in 1984 Provided one of the first GUIs Powerful and easy-to-use operating system Mac OS X, version 10.4 – also known as Tiger (Key Term), provides photo-quality icons and easy-to-use menus Spotlight (Key Term) – advanced search tool Dashboard widgets (Key Term) – collection of specialized programs that update and display information ย้อนกลับ

ยูนิกซ์ เป็นระบบปฏิบัติการแบบเครือข่าย ระยะเริ่มต้นออกแบบมาเพื่อใช้สำหรับเครื่องมินิคอมพิวเตอร์ สามารถทำงานในเครื่องไมโครคอมพิวเตอร์ได้อย่างมีประสิทธิภาพ UNIX Used by powerful minicrocomputers and by servers on the Web There are a large number of different versions of UNIX LINUX One of the most popular and powerful alternatives to the Windows operating system ย้อนกลับ

ลีนุกซ์ จัดเป็นเวอร์ชันหนึ่งของระบบปฏิบัติการยูนิกซ์ สามารถใช้งานได้ฟรี Open source UNIX Used by powerful microcomputers and by servers on the Web There are a large number of different versions of UNIX LINUX One of the most popular and powerful alternatives to the Windows operating system

ยูทิลิตี โปรแกรมพิเศษ ที่ช่วยให้การทำงานภายในของเครื่องคอมพิวเตอร์ทำได้ง่าย และมีประสิทธิภาพมากขึ้น ยูทิลิตีที่จำเป็นสำหรับการใช้งาน ได้แก่ โปรแกรมปรับแก้ปัญหา โปรแกรมป้องกันไวรัส โปรแกรมยกเลิกการติดตั้ง โปรแกรมสำรองข้อมูล โปรแกรมบีบอัดไฟล์ Utilities – specialized programs designed to make computing easier Hard disk crashes Antivirus programs Computer freeze-ups Decrease operation slow-downs

โปรแกรมยูทิลิตีของระบบปฏิบัติการวินโดวส์ Backup Disk Cleanup Disk Defragmenter These utilities can be accessed from the System Tools menu

Backup ช่วยป้องกันข้อมูลเสียหาย หรือสูญหาย ในกรณีที่ดิสก์เสีย ช่วยป้องกันข้อมูลเสียหาย หรือสูญหาย ในกรณีที่ดิสก์เสีย โดยทำการคัดลอกไฟล์ที่ต้องการ จากฮาร์ดดิสก์ไปยังอุปกรณ์ หน่วยเก็บรอง If you backup (Key Term) your files, you have a copy of your data in case of a disk failure ย้อนกลับ

Disk Cleanup ช่วยลบไฟล์ที่ไม่จำเป็นทิ้งไป ทำให้ฮาร์ดดิสก์มีเนื้อที่ว่างเพิ่มขึ้น และช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการทำงานของระบบ When you search the Web, a variety of programs and files are saved to your hard drive Use disk cleanup (Key Term) to get rid of these unnecessary files Files are stored and organized on a disk according to tracks and sectors Tracks (Key Term) – concentric ring Sectors (Key Term) – wedge-shaped sections of a track ย้อนกลับ

Disk Defragmenter ช่วยรวมไฟล์ให้อยู่ในเนื้อที่ ต่อเนื่องกัน จัดระเบียบเนื้อที่ว่างบนดิสก์ ให้อยู่ในรูปแบบที่มีประสิทธิภาพ มากที่สุด Disk Defragmenter (Key Term) should be run on your computer often Some end-users run this utility program daily, while some run it once a week Fragmented (Key Term) files - result of a file having to be broken apart into smaller parts so it can be stored wherever space is available

ชุดโปรแกรมยูทิลิตี เป็นการรวมโปรแกรมยูทิลิตีหลายๆ โปรแกรมเข้าไว้เป็นชุดเดียวกัน ทำให้ผู้ซื้อประหยัดค่าใช้จ่ายมากกว่าการแยกซื้อแต่ละตัว ชุดโปรแกรมยูทิลิตี ซึ่งเป็นที่รู้จัก ได้แก่ McAfee Office Norton System Works Norton Utilities AntiVirus CleanSweep Web Cleanup Connection Keep Alive GoBack Personal Edition One button checkup (Key Term) - integrates several of the separate troubleshooting utilities McAfee Similar programs

ดีไวซ์ไดรเวอร์ เป็นโปรแกรมพิเศษที่ทำให้อุปกรณ์คอมพิวเตอร์สามารถติดต่อกับระบบคอมพิวเตอร์ได้ ทำงานร่วมกับระบบปฏิบัติการ เมื่อคอมพิวเตอร์เริ่มทำงาน ระบบปฏิบัติการจะโหลดดีไวซ์ ไดรเวอร์ทุกตัวลงสู่หน่วยความจำ หากมีการติดตั้งอุปกรณ์ใหม่ในระบบคอมพิวเตอร์ จะต้องทำการติดตั้งดีไวซ์ไดรเวอร์ของอุปกรณ์ดังกล่าวก่อนการใช้งาน Device drivers - programs that work with the operating system to allow communication between device(s) and the rest of the physical system Device drivers are also referred to simply as “drivers” (Key Term) Step-by-step guidance is offered by Windows in the form of wizards that assist with installing drivers e.g. “Add Printer Wizard” (Key Term) Drivers can also be easily updated in Windows by utilizing the Windows Update (Key Term) functionality

แบบทดสอบเรื่องซอฟต์แวร์ระบบ อธิบายความหมาย พร้อมทั้งบอกองค์ประกอบของซอฟต์แวร์ระบบ อธิบายความหมายของระบบปฏิบัติการ หน้าที่พื้นฐาน และประเภทของระบบปฏิบัติการทั้ง 3 ประเภทได้ อธิบายความเหมือน และความต่างของระบบปฏิบัติการวินโดวส์ แมคโอเอส และลีนุกซ์ อธิบายความหมายของโปรแกรมยูทิลิตี ชุดโปรแกรมยูทิลิตี และโปรแกรมยูทิลิตีที่จำเป็นสำหรับการใช้งาน อธิบายหน้าที่ของดีไวซ์ไดรเวอร์ การทำงานของวิซาร์ตสำหรับการติดตั้งเครื่องพิมพ์ Have students turn to the end of Chapter 5 in their textbooks to view the same “Open-Ended” questions/statements