พญ. ปิยนิตย์ ธรรมาภรณ์พิลาศ แนวทางการให้วัคซีน MR เข็มที่ 2 เพื่อเร่งภูมิคุ้มกันต่อโรคหัด ในเด็กอายุ 2.5 - 7 ปี พญ. ปิยนิตย์ ธรรมาภรณ์พิลาศ นายแพทย์ทรงคุณวุฒิด้านเวชกรรมป้องกัน ผู้อำนวยการศูนย์ประสานงานโครงการกวาดล้างโปลิโอและโรคหัด ตามพันธะสัญญานานาชาติ กรมควบคุมโรค

The Measles หัดเป็นโรคที่แพร่กระจายได้ง่าย มีอาการแทรกซ้อนรุนแรงในเด็กเล็ก เด็กด้อยโอกาสในพื้นที่ห่างไกล แม้ไม่ตายแต่มีผลต่อการพัฒนาการ หัดในผู้ใหญ่ ทำให้ต้องเข้ารับการรักษา งานชะงัก มีผลต่อชีวิตประจำวัน กระทรวงสาธารณสุขตั้งเป้ากำจัดโรคหัด (อัตราป่วยไม่เกิน 1 ต่อล้านคน) ภายในปี 2563

สถานการณ์โรคหัด ในประเทศไทย พบในกลุ่มอายุต่ำกว่า 7 ปีเป็นจำนวนมาก

จำนวนผู้ป่วยยืนยันโรคหัด (IgM positive) รายอายุ (ปี) พ.ศ.2555 จำนวนคน อายุ (ปี)

มาตรการเร่งรัดด้านวัคซีน ในกลุ่มเด็กอายุต่ำกว่า 5 ปี มาตรการเร่งรัดด้านวัคซีน ในกลุ่มเด็กอายุต่ำกว่า 5 ปี เพิ่มและรักษาระดับภูมิคุ้มกันในเด็ก ปรับอายุการให้วัคซีน MMR เข็มที่สองจากเดิมให้บริการในชั้น ป.1 เป็นอายุ 2.5 ปี

ข้อเสนอมาตรการในบุคคลอายุมากกว่า 5 ปี ติดตามให้วัคซีนในนักเรียนประถมและมัธยม และออกบัตรรับรองการได้รับวัคซีน ทำข้อตกลงกับกระทรวงศึกษาธิการ ตรวจสอบประวัติการได้รับวัคซีนเมื่อเข้าเรียนทุกระดับชั้น รณรงค์ Mop up วัคซีนในกลุ่มผู้ใหญ่ที่อยู่รวมกันจำนวนมาก เช่น ในโรงงาน ค่ายทหาร

การปฏิบัติในเรื่อง MMR2 สปสช ได้จัดหาวัคซีนเพิ่ม และดำเนินการตามมติดังกล่าว ได้ตั้งแต่ สิงหาคม 2557 นอกจากนี้ เพื่อประโยชน์สูงสุดต่อเด็กกลุ่มนี้ กรมควบคุมโรคจะจัดหาวัคซีน เพื่อปิด gap immunity แก่เด็กอายุระหว่าง 2.5 -7 ปีพร้อมกันครั้งเดียวในปี 2558 ปิด gap (เริ่ม 2558) 9 เดือน (เข็มหนึ่ง) 2.5 ปี (เริ่ม สค 2557) 7 ปี (ยกเลิกในอนาคต)

การให้วัคซีนหัด เดิม ใหม่ อายุ สิงหาคม 2557 7 ปี (ป. 1) 9 - 12 เดือน 9 - 12 เดือน เข็มที่ 1 7 ปี (ป. 1) เข็มที่ 2 อายุ สิงหาคม 2557 9 - 12 เดือน เข็มที่ 1 7 ปี (ป. 1) อายุ 2 ½ ปี เข็มที่ 2 อนาคตยกเลิก พฤษภาคม – กันยายน 2558 ใหม่

วัคซีนที่มีส่วนผสมของหัด Measles (M) - ไม่แนะนำในประเทศไทย เนื่องจากเด็กทุกคนจำเป็นต้องได้รับ Rubella vaccine ด้วย Measles-Rubella (MR) - ใช้กรณีหา MMR ไม่ได้ Measles-Mumps-Rubella (MMR) - ดีที่สุด ตามสิทธิเด็กไทย Measles-Mumps-Rubella-Vericella (MMR-V) ใช้ในภาคเอกชน ราคาแพง

สถานการณ์วัคซีน MMR ที่ควรรู้ EPI อนุญาตให้ใช้เฉพาะ MMR ที่ผลิตจาก คางทูมสายพันธุ์ Urabe และ Jeryl lynn ยิ่งทำให้หาวัคซีนยากขึ้น (ไม่อนุญาตให้ใช้สายพันธุ์ L-Zagreb เนื่องจากพบว่ามี side effect สูงกว่า) ปัจจุบัน สายพันธุ์ Urabe ที่เคยใช้ในเด็ก ป.1 บริษัทเลิกผลิต ยิ่งทำให้การจัดหามีปัญหามากขึ้น (ปีนี้ ป.1 จึงใช้ MR) อย่านำ MMR ของเด็กเล็กไปให้นักเรียน มิฉะนั้นจะเกิด MMR ขาดช่วง เหมือนเมื่อปีที่ผ่านมา

MR (multiple dose) MMR (single dose) Priorix MMR (single dose) (MMRII) 3 – 6 ปี และ นักเรียน MMR (single dose) Priorix เด็ก 9-12 เดือน และ 2.5 ปี MMR (single dose) (MMRII) เด็ก 9-12 เดือน และ 2.5 ปี

เด็กกลุ่มที่ต้องให้วัคซีน (ป.1) เหลือเก็บตก บางราย ส.ค. 57 เด็กกลุ่มที่ต้องให้วัคซีน พ.ค. - ก.ย. 58 กำหนดเวลา ปฏิบัติงาน เด็กเกิด เด็กเกิด ก.พ. 55 เป็นต้นไป เด็ก 7 ปี กำหนดตาราง เดิม MR 2 อายุ 7 ปี (ป.1) ปี 2558 พ.ค. 58 เด็กเกิด พ.ค. 51 เด็ก ป.1 ปี 58 พ.ค. 59 เด็กเกิด ม.ค. 55 ก.ย. 58 เด็กอายุ 3 ปี 3 เดือน ถึง 6 ปี 11 เดือน ยกเลิก MMR 2 (ป.1) เหลือเก็บตก บางราย สิ้นสุด การให้ MR 2 เริ่ม MMR 2 อายุ 2.5 ปี เด็กเกิด มิ.ย. 51 เริ่ม การให้

การเตรียมการก่อนให้วัคซีน ประมาณเดือนมีนาคม 2558 การเตรียมการก่อนให้วัคซีน ประมาณเดือนมีนาคม 2558 สำรวจกลุ่มเป้าหมาย คาดประมาณจำนวนวัคซีน วางแผนปฏิบัติการ แบบ MR 1 แบบสำรวจเด็กที่เกิดระหว่างวันที่ 1 มิถุนายน 2551 ถึง วันที่ 31 มกราคม 2555 สถานบริการ.................. หมู่ที่...........ตำบล..............อำเภอ.............จังหวัด......... ลำดับที่ ชื่อ - นามสกุล ที่อยู่ สถานที่เลี้ยงเด็ก วันรับวัคซีน หมายเหตุ บ้าน ศูนย์เด็กเล็ก รร. อนุบาล เอกสารหมายเลข 1 ในแนวทางการให้ วัคซีน MR เข็มที่ 2

กำหนดช่วงเวลาการจัดส่งวัคซีน MR แจ้งปริมาณวัคซีน จำนวนรอบ และกำหนดวันส่งวัคซีนในแต่ละรอบ ผู้ประสานงาน เภสัชกรขัตติยะ อุตม์อ่าง ประสานจังหวัดในภาคเหนือ (เขตบริการสุขภาพที่ 1-3) โทรศัพท์ 02 590-3222 โทรศัพท์มือถือ 08-0291-3312 อีเมล์ kub-2007@hotmail.com

แบบสำรวจการเบิกวัคซีน MR เพื่อปิดช่องว่างระดับภูมิคุ้มกันต่อโรคหัด สำหรับเด็กที่เกิดระหว่างวันที่ 1 มิถุนายน 2551 ถึง 31 มกราคม 2555 จังหวัด...................................................... คลังวัคซีนโรงพยาบาล จำนวนเด็กกลุ่มเป้าหมาย (คน) จำนวนวัคซีน ที่ขอเบิก (ขวด) รอบที่ 1 รอบที่ 2 ผู้ประสานการรับวัคซีน วดป.ที่ให้จัดส่ง จำนวนวัคซีน (ขวด) วดป ที่ให้จัดส่ง ชื่อ เบอร์โทรศัพท์ เอกสารหมายเลข 2 ในแนวทางการให้วัคซีน MR เข็มที่ 2

แผนการรณรงค์ให้วัคซีนในงาน EPI ต.ค. 57 พ.ย. ธ.ค. ม.ค. 58 ก.พ. มี.ค. เม.ย. พ.ค. มิ.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. dT 20-50ปี OPV (ให้เสริมบางพื้นที่) MR FLU MR น.ร.ป.1 dT น.ร.ป.6 ตรวจสอบปริมาณความจุของตู้เย็น

การให้บริการวัคซีน ตรวจสอบประวัติการได้รับวัคซีน MMR ในอดีต ประวัติการได้รับวัคซีนในอดีต การให้วัคซีนครั้งนี้ ไม่เคยได้รับวัคซีน/ไม่ทราบ 1 เข็ม แล้วให้อีก 1 ครั้งเมื่อเข้าเรียนชั้น ป.1 เคยได้ 1 เข็ม 1 เข็ม ห่างกันอย่างน้อย 1 เดือน เคยได้ 2 เข็ม (เข็มสุดท้ายอายุตั้งแต่ 18 เดือน) ไม่ต้องให้

การปฏิบัติงานหลังให้บริการ การติดตามเด็กกลุ่มเป้าหมายที่ไม่มารับวัคซีน MR  การจัดทำรายงาน รายงานความครอบคลุมการได้รับวัคซีน MR ในพื้นที่รับผิดชอบ (เป้าหมายไม่ต่ำกว่า 95 %) รายงานการให้บริการวัคซีน MR

แบบรายงานผลการให้วัคซีน MR ในเด็กกลุ่มเป้าหมายที่เกิดระหว่างวันที่ 1 มิถุนายน 2551 ถึง วันที่ 31 มกราคม 2555 สถานบริการ...............ตำบล......................อำเภอ...............จังหวัด.................. หมู่ที่ จำนวนเด็กกลุ่มเป้าหมาย ที่มีอยู่จริงในพื้นที่รับผิด ชอบ จำนวนเด็กกลุ่มเป้าหมายที่ได้รับวัคซีน MR เด็กกลุ่มเป้าหมายในจังหวัด เด็กกลุ่มเป้าหมาย นอกจังหวัด เด็กต่าง ชาติ ผลการให้วัคซีน เด็กกลุ่มเป้าหมายในพื้นที่ เด็กกลุ่มเป้าหมายนอกพื้นที่ ได้รับในพื้นที่ ได้รับจากที่อื่น ความครอบ คลุม (%) (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) รวม เอกสารหมายเลข 4 ในแนวทางการให้วัคซีน MR เข็มที่ 2

แบบรายงานผลการให้วัคซีน MR ในเด็กกลุ่มเป้าหมายที่เกิดระหว่างวันที่ 1 มิถุนายน 2551 ถึง วันที่ 31 มกราคม 2555 อำเภอ................................................จังหวัด..................................... ตำบล จำนวนเด็กกลุ่มเป้าหมายที่มีอยู่จริงในพื้นที่รับผิด ชอบ จำนวนเด็กกลุ่มเป้าหมายที่ได้รับวัคซีน MR เด็กกลุ่มเป้าหมายในจังหวัด เด็กกลุ่มเป้า หมายนอกจังหวัด เด็กต่าง ชาติ ผลการให้วัคซีน เด็กกลุ่มเป้าหมายในพื้นที่ เด็กกลุ่มเป้า หมายนอกพื้นที่ ได้รับในพื้นที่ ได้รับจากที่อื่น ความครอบคลุม (%) (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) รวม เอกสารหมายเลข 5 ในแนวทางการให้วัคซีน MR เข็มที่ 2

แบบรายงานผลการให้วัคซีน MR ในเด็กกลุ่มเป้าหมายที่เกิดระหว่างวันที่ 1 มิถุนายน 2551 ถึง วันที่ 31 มกราคม 2555 จังหวัด............................................................ อำเภอ จำนวนเด็กกลุ่มเป้าหมายที่มีอยู่จริงในพื้นที่รับผิดชอบ จำนวนเด็กกลุ่มเป้าหมายที่ได้รับวัคซีน MR เด็กกลุ่มเป้าหมายในจังหวัด เด็กกลุ่มเป้าหมาย นอกจังหวัด เด็กต่าง ชาติ ผลการให้วัคซีน เด็กกลุ่มเป้าหมายในพื้นที่ เด็กกลุ่มเป้าหมายนอกพื้นที่ ได้รับในพื้นที่ ได้รับจากที่อื่น ความครอบคลม (%) (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) รวม เอกสารหมายเลข 6 ในแนวทางการให้วัคซีน MR เข็มที่ 2

กำหนดการส่งรายงานความก้าวหน้า สถานบริการ จำนวนเด็กที่ให้บริการ ทั้งในและนอกเขตรับผิดชอบ สสอ. ทุก 2 สัปดาห์ ในช่วง พ.ค.-ก.ย. 58 จำนวนเด็กที่ให้บริการ ทั้งในและนอกเขตรับผิดชอบ สสจ. จำนวนเด็กที่ให้บริการ ทั้งในและนอกเขตรับผิดชอบ สำนักงานเขตบริการสุขภาพ

กำหนดการส่งรายงานเมื่อสิ้นสุดการให้วัคซีน สำนักงานเขตบริการสุขภาพ สถานบริการ แบบ MR2 สสอ. 10 ต.ค. 58 แบบ MR3 สสจ. 15 ต.ค. 58 แบบ MR4 สำนักงานเขตบริการสุขภาพ 20 ต.ค. 58