รสวรรณคดี คุณครูมลิวัลย์ สินธุบุญ กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย คุณครูมลิวัลย์ สินธุบุญ กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย โรงเรียนเวียงเจดีย์วิทยา อำเภอลี้ จังหวัดลำพูน
รสวรรณคดีในวรรณคดีสันสกฤตและ(บาลี ) ศฺฤงคารรส (รติรส) รสแห่ง ความรัก หาสฺยรส (หัสรส) รสแห่ง ความขบขัน กรุณารส (โสกะรส) รสแห่ง ความเมตตากรุณา รุทฺรรส (โกธะรส ) รสแห่ง ความโกรธเคือง วีรรส (อุตสาหะรส) รสแห่ง ความกล้าหาญ ภยานกรส (ภยะรส) รสแห่ง ความกลัว ความทุกขเวทนา พีภตฺสรส (ชิคุจฉะรส) รสแห่ง ความชัง ความรังเกียจ อพฺภูตรส (วิมหะยะรว) รสแห่ง ความพิศวงประหลาดใจ ศานฺติรส (สมะรส) รสแห่ง ความความสงบ
ศฺฤงคารรส (รติรส) เป็นรสแห่งความรัก ใช้พรรณนาความรักระหว่างชายหญิง , เป็นรสแห่งความรัก ใช้พรรณนาความรักระหว่างชายหญิง , พ่อแม่กับลูก ฯลฯ ตัวอย่าง
๒. หาสฺยรส (หัสรส) รสแห่งความตลกขบขัน ใช้พรรณนาให้เกิดความเบิกบาน รสแห่งความตลกขบขัน ใช้พรรณนาให้เกิดความเบิกบาน บันเทิงใจ รู้สึกตลกขบขัน ตัวอย่าง
๓. กรุณารส (โสกะรส) รสแห่งความเมตตากรุณา กรุณาที่เกิดจากความเศร้าใช้ ๓. กรุณารส (โสกะรส) รสแห่งความเมตตากรุณา กรุณาที่เกิดจากความเศร้าใช้ พรรณนาให้เกิดความหดหู่ สงสารอยากช่วยเหลือ ตัวอย่าง
๔. รุทฺรรส (โกธะรส ) รสแห่งความโกรธเคือง ใช้พรรณนาแสดงอารมณ์หงุดหงิด ขุ่นเคืองใจ ตัวอย่าง
๕. วีรรสรส (อุตสาหะรส) รสแห่ง ความกล้าหาญ พรรณนาให้เกิดความยินดีและพอใจใน หน้าที่การงาน เห็นชอบกับการกระทำที่ดี ตัวอย่าง
๖. ภยานกรส (ภยะรส) รสแห่ง ความกลัวและความทุกข์ ใช้พรรณนาให้เกิดการมองเห็นในความทุกข์ มองเห็นโทษและภัยจากความชั่วของการทุจริต อาจกล่าวถึงสิ่งที่ทำให้กลัวต่าง ๆ เช่น ผี โรคระบาดร้ายแรง ตัวอย่าง
๗. พีภตฺสรส (ชิคุจฉะรส) รสแห่ง ความเกลียดชัง ใช้พรรณนาให้เกิดความรังเกียจ ให้เห็นความแปลก พิเศษ น่าประหลาดใจ หรือความหัศจรรย์ที่ไม่เคยพบมาก่อน ตัวอย่าง
๘. อพฺภูตรส (วิมหะยะรว) รสแห่ง ความพิศวงงงงวย ประหลาดใจ ใช้พรรณนาให้เห็นความแปลก พิเศษ พิสดาร น่าประหลาดใจ หรือความมหัศจรรย์ที่ไม่เคยพบมาก่อน ตัวอย่าง
๙. ศานฺติรส (สมะรส) รสแห่งความความสงบสุข ใช้พรรณนาให้เกิดความสงบใจเป็นสุขใจ เช่น พรรณนา เรื่อง “ สวรรค์” ตัวอย่าง